Του Γιώργου Μαυρόκωστα
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι προκλήσεις που έχουν διαμορφωθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού είναι άνευ προηγούμενου, με σοβαρό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία. Ο τομέας των αερομεταφορών, και κατά συνέπεια του τουρισμού, έχει δεχθεί σοβαρά κτυπήματα, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να ψάχνουν τρόπους για να επιβιώσουν.
Τα αναγκαία μέτρα απαγόρευσης ταξιδιών και το κλείσιμο συνόρων ανά το παγκόσμιο για την αποτροπή εξάπλωσης του ιού, αφήνουν τις αερογραμμές εκτεθειμένες σε σοβαρές οικονομικές πιέσεις με σημαντική μείωση εσόδων και ταμειακών ροών. Η Διεθνής Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (IATA) κάνει λόγο για τεράστιο συστημικό ρίσκο με αποτέλεσμα μία πρωτοφανή κρίση ρευστότητας για ολόκληρο τον τομέα. Αυτό συμβαίνει καθώς οι αεροπορικές εταιρείες λειτουργούν στο πλαίσιο ενός αλληλένδετου οικονομικού συστήματος κοινής ευθύνης, που περιλαμβάνει εκτός από αερομεταφορείς, 40,000 ταξιδιωτικούς πράκτορες, 17,000 μεταφορείς φορτίων και εκατοντάδες προμηθευτές. Επομένως, οι αλλεπάλληλες πτωχεύσεις πιθανό να έχουν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος, το οποίο έχει ετήσιο τζίρο 350 δις δολάρια. Επιπρόσθετα, ας μην ξεχνάμε ότι πίσω από τις αερογραμμές βρίσκεται μια ολόκληρη αλυσίδα που εξαρτάται από τη λειτουργία τους, όπως αεροδρόμια, εταιρείες τροφοδοσίας, προμηθευτές καυσίμων, ταξιδιωτικοί πράκτορες και διεθνή συστήματα διανομής που απασχολούν 65.5 εκ. ανθρώπους και έχουν οικονομικό αντίκτυπο 2.7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που αντιστοιχεί σε 3.6% του παγκόσμιου GDP.
Από την άλλη, η πτώχευση εταιρειών σημαίνει διαγραφή του χρέους τους με τεράστιες συνέπειες για τραπεζικά ιδρύματα, που θα έχει ως αποτέλεσμα μείωση της πίστωσης εξαπλώνοντας καταστροφικά επακόλουθα και για άλλους τομείς της οικονομίας.
Ως εκ τούτου, επιβάλλεται η λήψη αναγκαίων προληπτικών μέτρων που θα στηρίξουν τον τομέα των αερομεταφορών αποφεύγοντας τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που θα προκύψουν μετά την κρίση, αλλά και το αναπόφευκτο και τεράστιο κόστος ανάκαμψης που θα οδηγήσει στην κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος.
Σε τοπικό επίπεδο, η κυπριακή κυβέρνηση θα πρέπει να κινηθεί αρκετά γρήγορα για να στηρίξει τον τουριστικό τομέα, ο οποίος αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας. Παρόλ’ αυτά για να παραμείνουν φερέγγυες επιχειρήσεις οι κυπριακές αεροπορικές εταιρείες, που εκ των πραγμάτων έχουν αναστείλει προσωρινά τη λειτουργία τους, και για να είναι έτοιμες να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους μετά το τέλος της πανδημίας, είναι σημαντικό να στηριχθούν με μέτρα περιορισμού του κινδύνου που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να αφορούν φορολογικές ελαφρύνσεις μέχρι και το Δεκέμβριο 2020, σε φόρους αεροδρομίου και φόρους επιβατών, μείωση του κόστους προσγείωσης, όπως επίσης και άλλα μέτρα με βάση και τις οδηγίες της IATA στο πλαίσιο του ΙΑΤΑ Global Advocacy Response, ενώ παράλληλα η κυβέρνηση θα μπορούσε να υποστηρίξει την προσπάθεια των αεροπορικών εταιρειών να επιβιώσουν χρησιμοποιώντας κονδύλια που προσφέρονται από την ΕΕ μέσω της πρωτοβουλίας της για αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού (EU Coronavirus Response Investment Initiative).
Στηρίζοντας τους τοπικούς αερομεταφορείς και βοηθώντας τους να επιβιώσουν και να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, στηρίζονται κατ’ επέκταση και όλες οι υπόλοιπες κυπριακές επιχειρήσεις συνεργάτες τους όπως οι διαχειριστές εδάφους, οι συντηρητές αεροσκαφών, οι παροχείς τροφοδοσίας, τα αεροδρόμια Hermes, η κυπριακή ακαδημία εκπαίδευσης πληρώματος, οι ασφαλιστές, οι κατασκευαστές στολών πληρώματος, όπως και οι διαφημιστικές εταιρείες και δημοσίων σχέσεων. Επιπλέον η συνεχής παρουσία των τοπικών αερογραμμών θα ενισχύσει – όταν επανέλθουμε σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας της αγοράς – τον ανταγωνισμό που είναι πολύ ωφέλιμος για τους Κύπριους ταξιδιώτες.
Αναμφισβήτητα οι προκλήσεις που καλούμαστε όλοι να αντιμετωπίσουμε είναι τεράστιες και η συνεργασία και η στήριξη όλων είναι υψίστης σημασίας για να μπορέσουμε να επανέλθουμε, συμβάλλοντας έτσι στην προσπάθεια γρήγορης και βιώσιμης ανάκαμψης της οικονομίας.
*Ο Γιώργος Μαυροκώστας είναι Chief Operations Officer της Cyprus Airways