ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΑΞΙΤΑΡΗ*
Το 2022 ήταν μια σχετικά καλή χρονιά για την οικονομία και τις επιχειρήσεις στην Κύπρο δεδομένων και των προκλήσεων που αντιμετώπισαν. Προτού κοιτάξουμε στο 2022 και πηγαίνοντας ένα βήμα πίσω, τα δύο έτη πανδημίας και περιοριστικών μέτρων επηρέασαν σε κάποιο βαθμό τους διάφορους τομείς της οικονομίας, άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο, ενώ ορισμένοι τομείς παρέμειναν αλώβητοι.
Ο Tομέας των Xρηματοοικονομικών Υπηρεσιών είναι ένας από τους πιο «προνομιούχους» τομείς, αφού μάλλον εμπίπτει στην τελευταία κατηγορία. Παρόλη τη μεταβλητότητα που χαρακτήρισε τις κεφαλαιαγορές διεθνώς, ο τομέας είχε θετική συνεισφορά στην οικονομία αφού πολλές επιχειρήσεις του επωφελούνται από τη μεταβλητότητα αυτή ενώ ταυτόχρονα οι υπηρεσίες τους παρέχονται διαδικτυακά, χωρίς να είναι απαραίτητη η διαπροσωπική επαφή, και βασίζονται στην τεχνολογία, κάτι που βοήθησε στην απρόσκοπτη παροχή τους καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας.
Αυτό συνέχισε σε μεγάλο βαθμό και εντός του 2022, παρόλο το αρχικό σοκ και μάλιστα σχετικά νωρίς στο έτος – τον Φεβρουάριο – που δημιούργησε στο κοινό και στις επιχειρήσεις η έναρξη της σύρραξης στην Ουκρανία. Η διατήρηση της δραστηριότητας στον Xρηματοοικονομικό Τομέα υποστήριξε την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας και εντός του 2022. Το ενδιαφέρον για ίδρυση καινούργιων εποπτευόμενων σχημάτων από ξένους επενδυτές στην Κύπρο, με έμφαση τις επιχειρήσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, τα ιδρύματα πληρωμών και ηλεκτρονικού χρήματος και τα επενδυτικά ταμεία, καθώς και η ζήτηση για υπηρεσίες από υφιστάμενα σχήματα διατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους παρά το πρώτο μούδιασμα.
Ενδιαφέρον καταγράφηκε επίσης και από επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών σε κρυπτονομίσματα, παρόλο που προς το τέλος του έτους με την κατάρρευση του δεύτερου μεγαλύτερου ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων διεθνώς επήλθε φυσιολογικά μια υποχώρηση.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Ένας άλλος τομέας ο οποίος υποστήριξε την οικονομία κατά το 2022 είναι ο Τομέας της Εκπαίδευσης. Η έμφαση που δόθηκε στην τεχνολογία κατά τα δύο έτη της πανδημίας επιτάχυνε την προσαρμογή του μοντέλου εκπαίδευσης, με όλο και περισσότερα ιδρύματα να προσφέρουν διαδικτυακά προγράμματα που δεν απαιτούν φυσική παρουσία. Αυτό βοηθά περαιτέρω τον τομέα και υποστηρίζει την αύξηση του αριθμού των εκπαιδευομένων, ειδικά φοιτητών σε Τριτοβάθμια Ιδρύματα.
Ήδη στη χώρα έχουν αδειοδοτηθεί και δραστηριοποιούνται αριθμός Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ορισμένα εκ των οποίων διαθέτουν σημαντικούς αριθμούς φοιτητών και κρίσιμη μάζα, η οποία μπορεί να αυξηθεί περισσότερο μέσω επιπρόσθετων εξειδικευμένων και άλλων προγραμμάτων και με στοχοποίηση συγκεκριμένων γεωγραφικών χωρών με μεγάλους πληθυσμούς και χαμηλότερο βαθμό διείσδυσης άλλων Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ 2023
Όσον αφορά στις προκλήσεις του 2023, κατ’ αρχήν, να αναφέρουμε ότι η κάθε εποπτευόμενη επιχείρηση που εγκαθίσταται στη χώρα πληρώνει φόρους, εργοδοτεί προσωπικό και επαγγελματίες συμβούλους, ενοικιάζει ή αγοράζει γραφεία, ενοικιάζει ή αγοράζει κατοικίες για προσωπικό που μεταφέρει στη χώρα από το εξωτερικό και μεταφέρει τεχνογνωσία σε εγχώριο προσωπικό μεταξύ άλλων, με πολλαπλάσια και πολυεπίπεδα οφέλη για την οικονομία.
Εδώ και κάποια έτη, παρατηρούμε ότι η εποπτεία αυστηροποιείται και τα θέματα κανονιστικής συμμόρφωσης στο Χρηματοοικονομικό Τομέα ολοένα και αυξάνονται και ότι συνεχώς εισάγονται καινούργια νομοκανονιστικά πλαίσια ή και επικαιροποιούνται τα υφιστάμενα.
Ταυτόχρονα, η διείσδυση και χρήση της κάθε είδους τεχνολογίας στο χρηματοοικονομκό τομέα ενισχύεται, για παράδειγμα η τεχνολογία συστημάτων παροχής υπηρεσιών, διαχείρισης πελατών, προστασίας από κυβερνοεπιθέσεις ή η ρυθμιστική τεχνολογία που εξυπηρετεί την αποτελεσματική εκπλήρωση των κανονιστικών υποχρεώσεων της κάθε εποπτευόμενης επιχείρησης.
Οι τάσεις αυτές παρουσιάζουν προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για τους διάφορους συμμετέχοντες στην αγορά – πελάτες, επαγγελματίες συμβούλους, εταιρείες πληροφορικής / παροχής αυτοματοποιημένων λύσεων και εποπτικές αρχές. Ειδικά για τους επαγγελματίες συμβούλους και τις εταιρείες παροχής πληροφορικής οι τάσεις είναι ευκαιρίες για περαιτέρω ανάπτυξη και πωλήσεις.
Η αυξημένη χρήση της τεχνολογίας επιφέρει και κινδύνους, ειδικά στο πεδίο της ασφάλειας των πληροφοριών. Το εποπτικό, νομικό και άλλο βάρος και οι αρνητικές επιπτώσεις στην καλή φήμη που ενδέχεται να επιφέρει σε μια επιχείρηση οποιοδήποτε ρήγμα στις πρακτικές ασφάλειας πληροφοριών και οποιαδήποτε διαρροή πληροφοριών σε μη εξουσιοδοτημένους τρίτους ενδέχεται να είναι μεγάλο και δυσανάλογο. Η σημασία που αποδίδεται σε αυτά τα θέματα από τις επιχειρήσεις, τις εποπτικές αρχές αλλά και τους νομοθέτες πιστεύω ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται γεωμετρικά με την πάροδο του χρόνου. Αναμένω συνεπώς ότι οι πόροι – καταρτισμένο προσωπικό, συστήματα προστασίας και παρακολούθησης και έμπειροι σύμβουλοι – που θα αφιερωθούν τα επόμενη έτη στο πεδίο αυτό θα είναι αυξημένοι.
Επιπλέον, οι εποπτικές αρχές καλούνται να αντεπεξέλθουν σε μια σειρά νέων και επικαιροποιημένων νομοκανονιστικών πλαισίων, περισσότερους και πολυπλοκότερους κινδύνους που προκύπτουν από νέα προϊόντα, νέες τεχνολογίες και νέες πρακτικές που ακολουθούν οι εποπτευόμενοι και αυξημένες απαιτήσεις από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές αρχές στις οποίες λογοδοτούν. Μέσα σε όλα αυτά, οι αρχές καλούνται συχνά να εκτελέσουν τις εργασίες τους με δυσανάλογους πόρους. Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που πρέπει να αποδίδουμε στην ορθή, ταχεία και αποτελεσματική αδειοδότηση και εποπτεία για την καλή φήμη της χώρας μας, τονίζω ξανά ότι θα πρέπει να βρούμε τρόπους να θωρακίσουμε τις εποπτικές αρχές στο μέτρο του δυνατού έτσι ώστε να κατορθώσουμε τα προαναφερθέντα και ταυτόχρονα να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί ως προορισμός για την προσέλκυση επενδυτών.
Πέραν των προαναφερθέντων, πιστεύω πως ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην περαιτέρω βελτίωση της εικόνας της χώρας μας διεθνώς και στην αποσύνδεσή της από θέματα που δημιούργησαν αρνητική εικόνα στο παρελθόν. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να πραγματοποιείται με συνέπεια άμεση επικαιροποίηση όλων των νομοκανονιστικών πλαισίων ειδικά του Χρηματοοικονομικού Τομέα αλλά και σε ό,τι αφορά θέματα οικονομικού εγκλήματος, να γίνεται συνεχής συντονισμός σε όλα τα επίπεδα με τις εποπτικές αρχές αλλά και μεταξύ των αρχών, να ενισχύονται οι αρχές με τους απαραίτητους και κατάλληλους πόρους – ανθρώπινο δυναμικό, συστήματα και τεχνογνωσία – και να τηρείται ανοικτή επικοινωνία με ευρωπαϊκές και άλλες αρχές μεταξύ άλλων.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εργαστούμε στον επικοινωνιακό τομέα διεθνώς με τακτικές ενημερώσεις σημαντικών φορέων και μέσων, συναντήσεις με υψηλόβαθμα στελέχη ξένων κρατών, άρθρα σε διεθνή μέσα και ομιλίες σε συνέδρια από στελέχη της κυβέρνησης και άλλες πρωτοβουλίες που στόχο θα έχουν το ακροατήριο ξένων χωρών και τη βελτίωση της εικόνας της χώρας.
Επιτυχία θα είναι εάν κατορθώσουμε να ελκύσουμε και άλλα γνωστά ονόματα στον Τομέα των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα στον Τομέα της Παροχής Υπηρεσιών Θεματοφυλακής και Φύλαξης Χρηματοοικονομικών Μέσων, στον Τομέα των Επενδυτικών Ταμείων και στον Τομέα των Πληρωμών.
Διαβάστε επίσης: Σταθερή η ανάπτυξη της Kεφαλαιαγοράς
*CEO ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ MAP S.PLATIS