ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΟΪΖΙΔΗ*
Το 2022 ήταν μία χρονιά επανεκκίνησης των στρατηγικών πλάνων, για πολλές εταιρείες στην αγορά, μετά την έντονη 2ετία της υγειονομικής κρίσης του COVID-19.
Ειδικότερα στην Εφοδιαστική Αλυσίδα και τις Επιχειρησιακές Λειτουργίες, μέσα από τις Παγκύπριες Έρευνες της iMinder το 2022, καταγράφηκαν αναπτύξεις ή/και ανάγκες ανάπτυξης ως ακολούθως στους πιο κάτω Πυλώνες:
1.Τεχνολογία: Η αναζήτηση εγκατάστασης μηχανογραφικών συστημάτων ERP/WMS από τις εταιρείες, αυξήθηκε κατά 3.15% σε σχέση με το 2021 και αντίστοιχα υπήρξε αυξητική τάση και στο 2022 με μελέτες για λύσεις αυτοματοποιήσεων (ραουλόδρομοι, ταινιόδρομοι, ρομποτικά συστήματα picking κ.λπ.). Επιπρόσθετα, η αξιοποίηση e-commerce από τις εταιρείες αυξήθηκε κατά 10,4% γεγονός που υποδεικνύει ότι οι ηλεκτρονικές αγορές όχι μόνο παράμειναν στη ζωή του αγοραστή, μετά τον COVID-19, αλλά θα αναπτυχθούν περαιτέρω.
2.Άνθρωποι: Το μέσο ύψος δαπανών των εταιρειών το 2022 για εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού αυξήθηκε κατά 21% σε σχέση με το 2021, ενώ ο αριθμός εκπαιδευομένων αυξήθηκε κατά 41% τις δύο αντίστοιχες χρονιές.
3.Υποδομές: Η επανεκκίνηση του εμπορικού καναλιού HORECA, τα αυξημένα κόστη των προϊόντων, οι καθυστερήσεις στην Εφοδιαστική Αλυσίδα, τα αυξημένα λειτουργικά κόστη (ηλεκτρικό ρεύμα, αυξήσεις μισθών κ.ά.) αλλά και σε αρκετές εταιρείες οι αναπτύξεις του κύκλου εργασιών, οδήγησαν στην αναζήτηση νέων αποθηκευτικών χώρων για 114.372m² και νέων εγκαταστάσεων εργοστασίων για 9.768m². Επιπλέον, το 2022 έγινε πιο έντονη η επιθυμία για κεντρικοποίηση των αποθηκευτικών χώρων σε μεγαλύτερα ΚΑΔ, της τάξεως των 10.000-30.000m2.
Ωστόσο, στους παραπάνω πυλώνες υπήρξαν σημαντικές προκλήσεις που εμπόδισαν την περαιτέρω ανάπτυξη το 2022, μιας και καταγράφηκαν οι ακόλουθες 3 μεγαλύτερες προκλήσεις από τις εταιρείες και οργανισμούς:
• Υψηλό κόστος τεχνολογίας και κατασκευής νέων εγκαταστάσεων.
• Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι για αναπτύξεις έργων.
• Έλλειψη προσωπικού και αποχωρήσεις στελεχών (7,4% turnover στα στελέχη 1ης γραμμής).
Συνεπώς, το 2022 για τις εταιρείες ήταν μία χρονιά πρωτοφανής αντίθεσης, μεταξύ ανάπτυξης και συγκράτησης κόστους.
ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Το 2023, άνευ απρόοπτων προκλήσεων στο παγκόσμιο προσκήνιο, θα κινηθεί στα ίδιο πλαίσιο προκλήσεων του 2022, με την Τεχνολογία ωστόσο να πρωταγωνιστεί με αρκετές υλοποιήσεις τεχνολογικών έργων, από τις εταιρείες και τους οργανισμούς.
Οι προκλήσεις των περιορισμένων πόρων θα αντιμετωπιστούν με την εύρεση επενδυτών, είτε από την Κύπρο είτε από το εξωτερικό, σε συνδυασμό με τις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις. Η χώρα μας άλλωστε προσελκύει επιτυχώς αρκετούς ξένους επενδυτές τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα το 2022.
Αφουγκραζόμαστε τις ανησυχίες για μία πιθανή οικονομική κρίση το 2023, αλλά η Κύπρος έχει αποδείξει ότι μπορεί να διαχειριστεί γρήγορα οποιαδήποτε κρίση, κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους της αγοράς και της ανάπτυξης που έχει σημειωθεί τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εταιρείες και οργανισμοί έχουν επωμιστεί τεράστιο κόστος το 2022, που επιβαρύνει την κερδοφορία τους και γι’ αυτό πρέπει να σχεδιαστεί ένα πλάνο πολλαπλής στήριξής τους για διατήρηση και ανάπτυξη.
Η μεγαλύτερη πρόκληση της νέας κυβέρνησης για την οικονομία θα είναι η κατανόηση της σημαντικότητας του εύρους του κλάδου της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και των Επιχειρησιακών Λειτουργιών για το νησί μας, ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της Κύπρου (13,66%). Ο κλάδος συμπεριλαμβάνει την εισαγωγή πρώτων υλών/τελικών προϊόντων, τη μεταποίηση/παραγωγή τελικού προϊόντος, τη μεταφορά, αποθήκευση και διανομή στους αγοραστές είτε από φυσικά λιανεμπορικά καταστήματα είτε διαδικτυακά, καθώς και την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών. Υπό αυτή την έννοια, ο κλάδος υπερβαίνει πολλές άλλες οικονομικές δραστηριότητες του ΑΕΠ, που παραδοσιακά είχαν προτεραιότητα από το κράτος. Η αδυναμία κατανόησης του εύρους του κλάδου θα έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία μεγιστοποίησης της ανάπτυξης της αγοράς.
ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ
Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη διάσταση του κλάδου, το κράτος πρέπει να επαναπροσδιορίσει τις προτεραιότητές του για ανάπτυξη και στήριξη μέσα από επιδοτήσεις και μελλοντικά ευρωπαϊκά ταμεία. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να αναφέρουμε ότι οι επαγγελματίες της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, ανησυχούν ότι μπορεί να υστερήσουν για παράδειγμα οι τροφοδοσίες φαρμάκων, τροφίμων, προϊόντων ένδυσης, υπόδησης κ.ά. λόγω έλλειψης επαγγελματιών οδηγών φορτηγών.
Επιπρόσθετα, οι ανάγκες των εταιρειών έχουν αλλάξει και γι’ αυτό οι υφιστάμενες βιομηχανικές περιοχές παγκύπρια πρέπει να αναθεωρηθούν, ως προς τις άδειες χρήσης (εμπορική χρήση Vs βιομηχανική) ή και να επεκταθούν για τις ανάγκες μεγαλύτερων τετραγωνικών μέτρων.
Παράλληλα, βάσει των νέων αναγκών και εξελίξεων (e-commerce και city logistics, κυκλική οικονομία κα) πρέπει να αναθεωρηθεί η λειτουργία της τροφοδοσίας στις πόλεις και των επιστροφών (reverse logistics), σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (stakeholders).
Συνοψίζοντας, η χρηματοδότηση της αύξησης του κόστους και της ανάπτυξης, οι πραγματικές ανάγκες των εταιρειών και οργανισμών, το νέο περιβάλλον, λόγω της τεχνολογίας και των πράσινων προτεραιοτήτων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η ενίσχυση της ελκυστικότητας του κλάδου της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, θα πρέπει να είναι ψηλά στο πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης.
Σε αυτή την πρόκληση ο Κυπριακός Φορέας Εφοδιαστικής Αλυσίδας (ΚΥΦΕΑΣ) μπορεί να έχει καταλυτικό ρόλο μιας και αποτυπώνει αναλυτικά τα ζητήματα, έχει μία πλούσια ομάδα τεχνοκρατών και έχει συγκεκριμένες προτάσεις ενεργειών. Ήδη έγιναν σημαντικές δράσεις από τον ΚΥΦΕΑ και χαιρόμαστε, ως ΔΣ, που μέχρι στιγμής υπήρχε σοβαρή ανταπόκριση ώστε να ξεκινήσει να κτίζεται ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Εφοδιαστική Αλυσίδα. Ωστόσο, απαιτούνται πολύ περισσότερες Δράσεις και συνεχής επικοινωνία με όλους τους Φορείς, σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, για να καταστεί δυνατό ένα τέτοιο σχέδιο.
Διαβάστε επίσης: Μάριος Αντωνίου: Η μεγάλη πρόκληση του έτους είναι ο πληθωρισμός
*ΠΡΟΕΔΡΟΥ Δ.Σ. ΚΥ.Φ.Ε.ΑΣ