Του Ανδρέα Γιασεμίδη
Παρά τις διάφορες απόψεις για την απόδοση και το νεαρό της εμφάνισής τους, τα κρυπτονομίσματα κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος στις προτιμήσεις των επενδυτών. Η τεράστια ποσοστιαία αύξηση της τιμής του Bitcoin και η έξαρση στην «όρεξη του κοινού» για αγορά κρυπτονομισμάτων τα έχει καθιερώσει ως μια σταθερή επιλογή επένδυσης ανά το παγκόσμιο. Η προσβάσιμη υποδομή καθιστά τις συναλλαγές, μέσω του blockchain, εύκολες για τον οποιονδήποτε. Πλέον, αφού τα κρυπτονομίσματα μπορούν να ανταλλαχθούν εύκολα με παραδοσιακά νομίσματα (fiat currencies), ο δρόμος έχει ανοίξει και για τους θεσμικούς επενδυτές.
Αυτό το αυξανόμενο ενδιαφέρον οδήγησε έναν αριθμό διαχειριστών κεφαλαίων (fund managers) είτε στο να ενσωματώσουν περιουσιακά στοιχεία blockchain, ήτοι τα κρυπτονομίσματα, στην υπάρχουσα στρατηγική τους είτε στο να δημιουργήσουν αυτόνομα κεφάλαια επικεντρωμένα σε κρυπτονομίσματα.
Τι είναι τα Crypto Funds;
Τα Crypto Funds είναι μια προσαρμογή των παραδοσιακών funds που διευκολύνουν τους επενδυτές να κατευθυνθούν προς αυτή τη δελεαστική νέα κατηγορία περιουσιακών στοιχείων. Ο όρος Crypto Fund αναφέρεται σε ένα επενδυτικό ταμείο (fund) που περιέχει μια ποικιλία διαφορετικών ψηφιακών στοιχείων (κρυπτονομίσματα) και συνήθως το διαχειρίζεται ένα ή μερικά άτομα. Οι επενδυτές μπορούν στη συνέχεια να αγοράσουν αυτά τα κεφάλαια, έτσι ώστε να μπορούν να μοιράζονται τα κέρδη καθώς αυξάνεται η αξία των κεφαλαίων του επενδυτικού ταμείου. Με λίγα λόγια, ένα Crypto Fund αγοράζει και ανταλλάσσει κρυπτονομίσματα αντί να τα αγοράζουν και να τα εμπορεύονται κατευθείαν οι επενδυτές.
Οι διαχειριστές του επενδυτικού ταμείου αποφασίζουν ποια νομίσματα θα αγοραστούν και ποια θα πουληθούν από το χαρτοφυλάκιο, με σκοπό να αποφέρουν τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη για τους επενδυτές. Σε αντάλλαγμα, λαμβάνουν ένα ποσοστό του κέρδους ως έξοδα διαχείρισης και απόδοσης, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα παραδοσιακά επενδυτικά ταμεία.
Τα πρώτα Crypto Funds που λειτούργησαν είχαν τεράστια επιτυχία και αυτό ώθησε και άλλους διαχειριστές κεφαλαίων, συμπεριλαμβανομένων και των παραδοσιακών οικονομικών εμπειρογνωμόνων, να εισέλθουν στον χώρο του blockchain και των επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Crypto Fund Research, λίγα περισσότερα από τα μισά από αυτά λειτουργούν ως επενδυτικά ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων (venture capital funds), ενώ τα υπόλοιπα είναι κυρίως αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds).
Διαφορές μεταξύ Crypto και παραδοσιακών Funds
Με μια πρώτη εξέταση, τα Crypto Funds δεν φαίνεται να διαφέρουν στη λειτουργία τους από τα παραδοσιακά. Υπάρχουν όμως πολύ σημαντικές διαφορές στην αγορά και στην αποτίμηση της αξίας τους.
Η πρώτη σημαντική διαφορά μεταξύ των κρυπτονομισμάτων και των κινητών αξιών είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα της αγοραίας αξίας των κρυπτονομισμάτων προέρχεται από υποθέσεις για τη μελλοντική χρήση και ζήτησή τους. Ένα από τα σημάδια αυτής της έλλειψης βεβαιότητας είναι το ποσοστό των κρυπτονομισμάτων που τυγχάνουν διαπραγμάτευσης καθημερινά. Για παράδειγμα, η αξία του Bitcoin είναι πολύ πιο ασταθής από τις παραδοσιακές μετοχές, καθώς έχει σχεδόν δέκα φορές την αστάθεια μιας τυπικής αξίας (security). Επιπρόσθετα, σχεδόν όλα τα άλλα κρυπτονομίσματα που δεν είναι συνδεδεμένα με το Bitcoin έχουν ακόμη πιο ασταθή αξία! Οι παραδοσιακοί επενδυτές επιλέγουν να έχουν μετοχές, π.χ. της Apple, επειδή διαθέτει ένα ιστορικό επιτυχημένων προϊόντων και πιστών πελατών. Σε αντίθεση, οι περισσότεροι κάτοχοι κρυπτονομισμάτων βασίζουν την επένδυσή τους σε υποθέσεις για μελλοντική χρήση, ζήτηση και αύξηση των τιμών τους.
Οι αγορές κρυπτονομισμάτων (cryptocurrency exchanges) έχουν δυνατότητες διεκπεραίωσης σύντομων οδηγιών (Thin Order Books) σε σύγκριση με τα παραδοσιακά χρηματιστήρια αξιών. Παραδοσιακές μετοχές, όπως αυτή της Apple, δύνανται να συναλλάσσονται σε ένα μόνο χρηματιστήριο, με δεκάδες εκατομμύρια μετοχές διαθέσιμες για εμπορία καθημερινά, από πολλές χιλιάδες αγοραστές και πωλητές. Ως αποτέλεσμα, οι αγορές κινητών αξιών (χρηματιστήρια) έχουν ελάχιστη ολίσθηση στις τιμές των εκάστοτε διαπραγματευόμενων μετοχών, λόγω του μεγάλου αποθέματος που έχουν. Έτσι, μπορούν να επεξεργαστούν αποτελεσματικά μεγάλες παραγγελίες στην τρέχουσα τιμή αγοράς. Από την άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες κρυπτονομισμάτων διατηρούν το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών τους στοιχείων σε πορτοφόλια (wallets) εκτός σύνδεσης (offline), με ένα μόνο μικρό ποσοστό σε αγορές κρυπτονομισμάτων. Ως αποτέλεσμα, μια παραγγελία π.χ. Bitcoin ενός εκατομμυρίου δολαρίων μπορεί να έχει σημαντική επίδραση σε μια δεδομένη συναλλαγή, με αποτέλεσμα να έχει αυξανόμενη επίδραση στην τιμή σε άλλες συναλλαγές Bitcoin. Δηλαδή, μια μεγάλη σε αριθμό πώληση Bitcoin μπορεί να επιφέρει μεγάλη πτώση στην τιμή του, καθώς οι αγορές κρυπτονομισμάτων δεν διαθέτουν όλα τα αποθέματα του νομίσματος που βρίσκονται στα offline wallets των επενδυτών.
Ένα σημαντικό όφελος για τα Crypto Funds, που εκλείπει από τα διάφορα παραδοσιακά επενδυτικά ταμεία, είναι η ρευστότητα. Τα Crypto Funds μπορούν να επιτρέψουν στους επενδυτές να κάνουν συναλλαγές απευθείας με τον διαχειριστή κεφαλαίων (investment manager), χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν το χρηματιστήριο κρυπτονομισμάτων, παρέχοντας πρόσθετη ρευστότητα. Εξαργυρώνοντας το μερίδιό τους σε ένα Crypto Fund από τους ίδιους τους διαχειριστές κεφαλαίων, οι επενδυτές επιτυγχάνουν άμεση ρευστότητα.
Προκλήσεις
Καθώς τα Crypto Funds αποτελούν ένα νέο είδος επενδυτικού ταμείου, συναντούν διάφορες προκλήσεις για τη σύστασή τους. Η δημιουργία ενός Crypto Fund απαιτεί σημαντική νομική προεργασία. Υπάρχουν πολλοί τύποι δομών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι’ αυτά τα επενδυτικά ταμεία, που όλως παραδόξως βασίζονται όχι στον τύπο των επενδύσεων, αλλά στην φορολογική προέλευση των επενδυτών. Οι τρέχουσες φορολογικές νομοθεσίες ανά το παγκόσμιο, σε πολλές περιπτώσεις, δεν συμπεριλαμβάνουν τα κρυπτονομίσματα. Αυτό συνεπάγεται απώλεια διάφορων εξαιρέσεων από φορολογία, καθώς και επιπρόσθετη πολυπλοκότητα στη δομή των Crypto Funds.
Στον χώρο των παραδοσιακών επενδυτικών ταμείων, αναμένεται η χρήση ανεξάρτητου θεματοφύλακα και υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός αδειοδοτημένων θεματοφυλάκων, οι οποίοι μπορούν να αναλάβουν τη φύλαξη των περιουσιακών στοιχείων του εκάστοτε επενδυτικού ταμείου. Αυτό δεν είναι τόσο απλό στα Crypto Funds και για τον λόγο αυτό πολλοί διαχειριστές κεφαλαίων κρυπτονομισμάτων χρησιμοποιούν συχνά πορτοφόλια πολλαπλών υπογραφών ή άλλους καινοτόμους τρόπους για να κρατήσουν τα ιδιωτικά κλειδιά των κρυπτογραφικών στοιχείων του ταμείου. Εκτός από τους κινδύνους παραβίασης, η κατοχή ιδιωτικών κλειδιών μπορεί επίσης να εγείρει εποπτικές ανησυχίες σε ορισμένες χώρες, όπου οι κανονισμοί απαγορεύουν σε έναν διαχειριστή να κατέχει άμεσα στοιχεία του πελάτη.
Έχοντας εμφανιστεί την τελευταία δεκαετία περίπου, τα κρυπτονομίσματα εξακολουθούν να θεωρούνται από τους περισσότερους ως ένα νέο πείραμα παρά ως ένας «νόμιμος» υποψήφιος για τον κόσμο των υψηλών χρηματοοικονομικών. Συγκριτικά, τα χρηματιστήρια υπήρχαν από το 1600 και τα επενδυτικά ταμεία από το 1700. Είναι όμως στη φύση του ανθρώπου να ψάχνει πάντα κάτι καινούργιο και κυρίως τον εύκολο και γρήγορο πλουτισμό. Σε διάφορες περιπτώσεις, αυτό έχει συμβεί σε συναλλαγές κρυπτονομισμάτων, καθώς και στα πρώτα Crypto Funds. Αυτές οι εξελίξεις αυξάνουν ολοένα και περισσότερο τη ζήτηση επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα. Ωστόσο, όπως και με άλλες επενδυτικές αξίες, χρειάζεται σύνεση, ισορροπία και εξειδικευμένη γνώση για την πραγματοποίηση πραγματικών επενδύσεων και όχι τζογαρίσματος.