Ολο και μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες από τη συρρίκνωση της προσφοράς ουρανίου, καθώς αυξάνεται η ζήτηση για πυρηνική ενέργεια, με τα στοιχεία της βιομηχανίας να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Η απειλή μελλοντικών ελλείψεων έρχεται καθώς ο μεγαλύτερος παγκοσμίως παραγωγός ουρανίου που χρησιμοποιείται για την τροφοδοσία πυρηνικών αντιδραστήρων, το Καζακστάν, πουλάει περισσότερο στη Ρωσία και την Κίνα ενώ λιγότερο πηγαίνει στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
«Οι Ρώσοι και οι Κινέζοι παίκτες ήταν πολύ πρόθυμοι να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε πόρους στην κεντρική Ασία και την Αφρική, δημιουργώντας ένα πολύ επιθετικό ανταγωνιστικό περιβάλλον», δήλωσε στους Financial Times ο Μπέντζαμιν Γκόντγουιν της Prism Strategic Intelligence.
«Βρισκόμαστε σε μια καμπύλη εξάντλησης που δεν νομίζω ότι πολλοί πελάτες έχουν συνειδητοποιήσει», δήλωσε στους FT ο Κότι Κος, αντιπρόεδρος επενδυτικών σχέσεων στην Cameco, έναν από τους μεγαλύτερους εισηγμένους παραγωγούς ουρανίου στον κόσμο και τον μεγαλύτερο δυτικό προμηθευτή με έδρα τον Καναδά. Οι «περισσότερες ροές υλικού πάνε στην Κίνα».
Αν και υπήρχε πλεόνασμα ουρανίου μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα το 2011, αυτό το πλεόνασμα έχει σταδιακά αναλωθεί, δήλωσαν στελέχη. «Ως βιομηχανία, ζούμε με δανεικό χρόνο…το απόθεμα που τελειώνει έχει διατηρήσει την αλυσίδα εφοδιασμού μέχρι τώρα», είπε πρώην στέλεχος.
Η παγκόσμια ζήτηση για ουράνιο θα διπλασιαστεί
Οι εταιρείες ενέργειας παρέχουν ισχύ από διάφορες πηγές, όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, καθώς ο κόσμος μεταβαίνει σε καθαρότερη ενέργεια, οι αναλυτές αναμένουν αύξηση της ζήτησης για πυρηνική ενέργεια. Η Παγκόσμια Πυρηνική Ένωση αναμένει ότι η παγκόσμια ζήτηση ουρανίου θα διπλασιαστεί έως το 2040.
Μια σειρά από έθνη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νότιας Κορέας, έχουν δεσμευτεί να τριπλασιάσουν την παγκόσμια παραγωγή πυρηνικής ενέργειας έως το 2050, ενώ τεχνολογικοί όμιλοι στρέφονται στο καύσιμο για τα κέντρα δεδομένων AI.
Η Κίνα και η Ρωσία, που συνορεύουν με το Καζακστάν, επιδιώκουν επίσης να επεκτείνουν την δική τους παραγωγή πυρηνικής ενέργειας ουσιαστικά. Το Καζακστάν προμηθεύει περίπου το 40% του εξορυσσόμενου ουρανίου στον κόσμο.
Το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών των ΗΠΑ (CSIS) προειδοποίησε αυτόν τον μήνα ότι η Κίνα και η Ρωσία «επέκτειναν με ταχείς ρυθμούς την απορρόφηση εξορυσσόμενου ουρανίου από διεθνείς εταίρους».
Πρόσθεσε ότι υπήρξε μια «αποσύνδεση» μεταξύ των προσπαθειών των δυτικών κυβερνήσεων να εξασφαλίσουν την αλυσίδα εφοδιασμού ουρανίου, «συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης ουρανίου» και των σχεδίων για επέκταση της χρήσης του καυσίμου.
«Η παραγωγή ουρανίου είναι μια ευπάθεια στην οποία δεν δίνουμε πραγματικά προσοχή», δήλωσε στους FT η Γκρέισλιν Μπασκαράν, διευθύντρια του CSIS.
Σύμφωνα με αποκαλύψεις της εταιρείας, περίπου τα δύο τρίτα των πωλήσεων από τον κρατικό όμιλο εξόρυξης Kazatomprom του Καζακστάν πήγαν σε αγοραστές στη Ρωσία, την Κίνα και την εγχώρια αγορά το 2023, σε σύγκριση με περίπου το ένα τρίτο το 2021.
Συγκριτικά, μόνο το 28% αθροιστικά πήγε σε αγοραστές των ΗΠΑ, Καναδά, Γαλλίας και Βρετανίας μαζί το 2023, από 60% το 2021. Τα νούμερα δεν αντικατοπτρίζουν τις πωλήσεις όλου του ουρανίου του Καζακστάν, μέρος του οποίου πωλείται από εταίρους της Kazatomprom.
Η Kazatomprom είπε ότι σκοπεύει να διατηρήσει τις «διαφοροποιημένες πωλήσεις…Η φιλοσοφία μας είναι να μην βάζουμε όλα τα αυγά μας σε ένα καλάθι».
Επισήμανε επίσης ότι ένα μικρότερο ποσοστό του ουρανίου της εταιρείας πήγε στην Κίνα από ό,τι πριν η Kazatomprom εισαχθεί στο χρηματιστήριο το 2018.
Άλλοι παραγωγοί στρέφονται σε αγορές εκτός Δύσης
Ο Νίγηρας, αν και παράγει μόνο περίπου το 5% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου, είναι σημαντικός προμηθευτής αντιδραστήρων στην ΕΕ. Ωστόσο, μείωσε τις προμήθειες στην Ευρώπη κατά ένα τρίτο το 2023 σε σύγκριση με το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Euratom.
Η χώρα δεν εξήγαγε καθόλου ουράνιο το 2024 μετά από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2023 που οδήγησε σε μια κυβέρνηση εχθρική προς τις δυτικές εταιρείες εξόρυξης.
Η γαλλική κρατική Orano αφαιρέθηκε από τα δικαιώματα εξόρυξης από την κυβέρνηση του Νίγηρα πέρυσι. Το 2023, ο Νίγηρας αντιπροσώπευε το 16% των πόρων ουρανίου της Orano.
Η εταιρεία ξεμένει και από πόρους στο Καζακστάν, όπου διαθέτει ενεργά ορυχεία, τα οποία εξαντλούνται, σύμφωνα με την Τέβα Μάγιερ, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων της Γαλλίας.
«Το περιθώριο ελιγμών της Orano είναι πολύ περιορισμένο στο Καζακστάν», είπε. Δεν μπορεί να αυξήσει την τρέχουσα παραγωγή της στη χώρα, ενώ άλλα διαθέσιμα ορυχεία αγοράζονται από Ρώσους και Κινέζους, πρόσθεσε.
Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι οι αμερικανικές ενεργειακές ομάδες θα χρειαστεί να προμηθευτούν περισσότερο ουράνιο φέτος. Οι αναλυτές της Berenberg δήλωσαν τον Ιανουάριο ότι οι εταιρείες κοινής ωφέλειας των ΗΠΑ έπρεπε να «βρουν συμβάσεις για όγκους μεσοπρόθεσμα».
«Ένα σοκ προσφοράς μπορεί να σφίξει ουσιαστικά τις αγορές ουρανίου», είπαν.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Θα επιστρέψει τελικά η Ευρώπη στο φυσικό αέριο του Πούτιν;