Της Μαρίας Μαυροκορδάτου*
Οι Αρχιτέκτονες Εσωτερικού Χώρου, απόφοιτοι των κλάδων Interior Design/Interior Architecture, έχουν εξασφαλίσει τα τελευταία χρόνια µια σηµαντική θέση στην οικοδοµική βιοµηχανία, καθώς µε τον σύγχρονο και ευέλικτο σχεδιασµό του εσωτερικού χώρου συµβάλλουν σηµαντικά στις ανάγκες του ιδιοκτήτη. Μέσα από τη µελέτη και τον σχεδιασµό της οµάδας των µηχανικών, είναι αυτοί στην ουσία που µε τις γνώσεις και την εµπειρία τους θα βάλουν την τελική πινελιά στον εσωτερικό χώρο του κτηρίου.
ΑΔΕΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΕΩΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Το Σωµατείο Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού χώρου Κύπρου (ΣΑΕΚ) ιδρύθηκε το 2005 και έχει καταφέρει διαχρονικά, µέσα από επαγγελµατικά σεµινάρια και καθοδήγηση των νεοσύστατων επαγγελµατιών, να διαχωρίσει τους απόφοιτους του κλάδου από τους µη επαγγελµατίες, αυτοαποκαλούµενους «διακοσµητές».
Τα Πιστοποιητικά Επαγγέλµατος, ο Οδηγός Έργων αλλά και οι Κοινοί Όροι Συµβολαίου ΣΑΕΚ είναι πλέον απαραίτητα έγγραφα για την επίτευξη αυτού του διαχωρισµού. Όσα εργαλεία διέθετε το Σωµατείο, τα έχει χρησιµοποιήσει στο έπακρον. ∆εν παύει, όµως, να κρίνεται επιτακτική η ανάγκη της νοµικής κατοχύρωσης και υπόστασης του επαγγέλµατος, καθώς όλοι οι κλάδοι µηχανικών είναι κατοχυρωµένοι κάτω από τη νοµοθεσία του ΕΤΕΚ, και ο µοναδικός κλάδος που εµπλέκεται στην οικοδοµική βιοµηχανία και δεν καλύπτεται από νοµοθετικό πλαίσιο είναι ο δικός µας.
Πιστεύουµε ακράδαντα ότι η εξασφάλιση άδειας εξασκήσεως επαγγέλµατος του Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου θα λύσει αρκετά προβλήµατα όσον αφορά Ιδιοκτήτες, πόσο µάλλον και τους συνεργάτες µας Συµβούλους Μηχανικούς, οι οποίοι ως νοµικά κατοχυρωµένοι επαγγελµατίες χρειάζονται επίσης νοµικά κατοχυρωµένους επαγγελµατίες Αρχιτέκτονες Εσωτερικού Χώρου να εµπλέκονται στα εργοτάξια, και όχι τους «αυτοαποκαλούµενους επαγγελµατίες». Το ίδιο ισχύει και σε γραφεία µελετών εσωτερικών χώρων, τα οποία θα έπρεπε και αυτά να λειτουργούν κάτω από την εργοδότηση εξουσιοδοτηµένου Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου αλλά και να ελέγχονται τα άτοµα που εργάζονται σε αυτά, και υπό ποιους όρους εργοδότησης, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται για όλους ένα σωστό περιβάλλον εργασίας και εκπόνησης µελετών.
Ένα γεγονός που µας απασχολεί τα τελευταία χρόνια είναι η εργοδότηση Αρχιτεκτόνων Εσωτερικού Χώρου σε εργοστάσια / καταστήµατα ξυλουργικών εργασιών, όπου διαφηµίζονται οι πελεκάνοι να εκπονούν µελέτες, ενώ στην ουσία καταχράζονται τις γνώσεις του απόφοιτου του κλάδου, µε αποτέλεσµα να δίνουν χαµηλούς µισθούς και να «παραµερίζουν» τον επαγγελµατία που έχει αναλάβει ολόκληρη τη µελέτη ενός κτηρίου. ∆υστυχώς, στην Κύπρο κάποιοι δεν έχουν µάθει ακόµη να εργάζονται µόνο στο δικό τους πεδίο γνώσεων και προσπαθούν να επιβληθούν και σε άλλα πεδία, χωρίς να επιδεικνύουν τον απαραίτητο σεβασµό στις σπουδές, γνώσεις, εµπειρίες του κάθε επαγγελµατία. Προσµένω στην αµέριστη συµπαράσταση, προς επίτευξη του στόχου µας για τη νοµική µας κατοχύρωση, από όλους τους εµπλεκόµενους φορείς, καθώς θα επιφέρει την οµαλή εκπόνηση µελετών, την οµαλή λειτουργία εργοταξίων, χωρίς καθυστερήσεις και τεχνικά λάθη, και το σηµαντικότερο, ο κάθε επαγγελµατίας θα αφοσιώνεται εξ’ ολοκλήρου στο δικό του επάγγελµα.
ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΛΑ∆ΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ∆ΕΝ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟ
Για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσµατος στις οικοδοµές οικιακής ή επαγγελµατικής χρήσης, µε όσο το δυνατόν λιγότερα τεχνικά λάθη και ατασθαλίες, είναι απαραίτητοι όλοι οι κλάδοι µηχανικών και οι Αρχιτέκτονες Εσωτερικού Χώρου, καθώς ο κάθε κλάδος είναι απαραίτητος στις ανάλογες φάσεις του κάθε έργου. Κανένας κλάδος µηχανικού δεν αντικαθιστά τον άλλο, ούτε και όλοι οι µηχανικοί τον Αρχιτέκτονα Εσωτερικού Χώρου, όπως για παράδειγµα ένας Αρχιτέκτονας Μηχανικός δεν έχει τις γνώσεις του Μηχανολόγου και αντιστρόφως.
Πέραν τούτου, αντιλαµβάνεστε ότι εάν αρχίσουµε τη σύγκριση το ίδιο ισχύει µε οποιαδήποτε άλλα επαγγέλµατα. Όµως, σε κανένα άλλο επάγγελµα δεν υπάρχει σύγκρουση κλάδων ούτε και κανένας κοµµωτής δεν προσπάθησε να αντικαταστήσει έναν λογιστή. Μέσα στα πολλά χρόνια εµπειρίας µου στις οικοδοµές, έχω παρατηρήσει ότι οι κλάδοι που αφορούν µηχανολογικές και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις δυσκολεύονται να προχωρήσουν σε τελικές µελέτες, όταν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες δεν είναι σε θέση να αποφασίσουν για τους χώρους τοποθέτησης κλιµατιστικών, διακοπτών, πριζών κ.λπ., καθώς αφορά ξεκάθαρα τη διαρρύθµιση του εσωτερικού χώρου, όπως για παράδειγµα τη µελέτη και τον σχεδιασµό κουζίνας, ερµαριών και γενικά κινητής και ακίνητης επίπλωσης. Όταν εµπλέκεται ο Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου στο έργο, εξ’ αρχής υπάρχει, σύµφωνα µε τη δική του µελέτη, η τελική εσωτερική διαµόρφωση του χώρου, που στην τελική καθιστά ευκολότερη τη µελέτη των υπόλοιπων συµβούλων, καθώς µειώνονται και αποφεύγονται οποιεσδήποτε τροποποιήσεις τελευταίας στιγµής, που µόνο τον ιδιοκτήτη επιβαρύνουν οικονοµικά και εµποδίζουν την οµαλή διεκπεραίωση του έργου.
Θεωρώ ότι ακόµα και όταν υπάρχει ο Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου σε µια οικοδοµή πρέπει να είναι νοµικά κατοχυρωµένος, για να µπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός εργοταξίου, όπως ακριβώς συµβαίνει µε τους υπόλοιπους συµβούλους. Μέχρι σήµερα, ο καθένας από εµάς βασίζεται στην εµπειρία του, στην αυτοπεποίθησή του αλλά και στη «φήµη» που έχει αποκτήσει για να συντονίζει εργοτάξια, και έτσι να κινείται οµαλά ένα έργο. Σε κάποιες περιπτώσεις που γίνονται λάθη, όπως κακοτεχνίες από έναν γυψοσανιδά, πάλι δεν υπάρχει το νοµικό υπόβαθρο απαίτησης διόρθωσης κακοτεχνιών και, αν χρειάζεται, αποκοπή ποσού από το κόστος εργασιών. Ως εκ τούτου, αναγκαζόµαστε να είµαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στις επιλογές τεχνικών που θα αναλάβουν το έργο, αλλά και να το επιβλέπουµε σε τακτά διαστήµατα. Καλώς ή κακώς, εµείς είµαστε οι επαγγελµατίες που πρέπει να παρακολουθούµε στενά την πρόοδο των εργασιών, αφού η δική µας δουλειά θα κριθεί στις λεπτοµέρειες στο τελικό αποτέλεσµα. Ειδικά σε ανακαινίσεις χώρων, όπου οι δυνατότητες τροποποιήσεων είναι συνήθως περιορισµένες, καλούµαστε να δώσουµε ένα άρτιο αποτέλεσµα «µεταµόρφωσης» του χώρου, και είναι δεδοµένο για εµάς ότι δεν «συγχωρούµε» λάθη στις τελικές πινελιές.
Όσον αφορά πολεοδοµικές και οικοδοµικές άδειες, ναι µεν αφορούν πρώτιστα τους µηχανικούς, όµως είµαστε και εµείς υπόλογοι στα έργα όσον αφορά τους εσωτερικούς χώρους, αφού χρειάζεται να γνωρίζουµε τον περί Πολεοδοµίας και Χωροταξίας Νόµο, τα τοπικά σχέδια των εκάστοτε ∆ήµων, τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την επίτευξη εξοικονόµησης ενέργειας και άλλες πολλές νοµοθεσίες που δεν µας αφήνουν αδιάφορους.
Θα αναφερθώ πιο συγκεκριµένα στο σχέδιο «Εξοικονοµώ και Αναβαθµίζω», που µας αφορά ιδιαίτερα, αφού σχετίζεται µε κτήρια προς ανακαίνιση. Οι όροι του σχεδίου επηρεάζουν την εσωτερική µελέτη και σχεδιασµό καθώς επίσης και την επιλογή υλικών που χρησιµοποιούµε, ούτως ώστε να είναι αποδεκτά και κατάλληλα για τον σκοπό που γίνεται η ανακαίνιση. Εκάστοτε, µας αφορούσε για παράδειγµα το είδος αλουµινίου και υαλοπίνακα, ο τεχνητός φωτισµός, ο φυσικός εξαερισµός και γενικώς οι θερµοµονώσεις / ηχοµονώσεις, καθώς είναι απαραίτητα στην οµαλή διαβίωση του χρήστη στον εσωτερικό χώρο. Πέραν της επιθυµίας επίτευξης ενός άρτια λειτουργικού εσωτερικού χώρου, πάντοτε η κατανάλωση ηλεκτρισµού απασχολούσε τους πολίτες, πόσο µάλλον το τελευταίο διάστηµα κατά το οποίο υπάρχει αύξηση στα καύσιµα και γενικά σε πρώτες ύλες, λόγω των επιρροών παγκοσµίως. ∆υστυχώς, ο πόλεµος στην Ουκρανία έχει επηρεάσει ολόκληρη την Ευρώπη, εξ ου και οι αυξήσεις σε υλικά που δεν µας αφήνουν αδιάφορους, όσον αφορά την οικοδοµική βιοµηχανία. Η Κυπριακή ∆ηµοκρατία προσπαθεί να αναβαθµίσει τη στεγαστική της πολιτική µε στεγαστικά σχέδια βοήθειας προς τους πολίτες, χωρίς βέβαια να σηµαίνει αυτό ότι όλα τα κοινωνικά στρώµατα µπορούν να επωφεληθούν των σχεδίων.
ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
Ο Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου έχει τις γνώσεις για να προβεί στη µελέτη και τον σχεδιασµό χώρων, που θα συναντούν τις ανάγκες του χρήστη του χώρου και θα αποδίδουν τα µέγιστα σε λειτουργία, αισθητική και ενεργειακή απόδοση. Όπως δηλώνει ο επιµελητής της εκδήλωσης World Interiors, η εσωτερική αρχιτεκτονική είναι υποτακτική και κοινωνική (φροντίδα), προσθέτει στην ταυτότητα των χρηστών της (τρόπος ζωής), είναι βιώσιµη (επαναχρησιµοποίηση), υπεύθυνη (υγεία και ασφάλεια), αντιπροσωπεύει σηµαντική οικονοµική αξία (κατασκευή, εξοπλισµός, χρηµατοδότηση) και αποτελεί σηµαντικό φορέα του πολιτισµού (κληρονοµιά, πολυπολιτισµικότητα).
Σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Αρχιτεκτόνων Εσωτερικών Χώρων (ECIA), ο επαγγελµατίας Αρχιτέκτονας Εσωτερικού Χώρου / Σχεδιαστής Εσωτερικού Χώρου είναι ένα άτοµο ειδικευµένο, µέσω εκπαίδευσης, εµπειρίας και αναγνωρισµένων δεξιοτήτων, το οποίο:
• Εντοπίζει, ερευνά και επιλύει δηµιουργικά προβλήµατα που σχετίζονται µε τη λειτουργία και την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος
• Εκτελεί υπηρεσίες σχετικές µε εσωτερικούς χώρους, συµπεριλαµβανοµένου προγραµµατισµού, ανάλυσης σχεδιασµού, χωροταξικού σχεδιασµού, αισθητικής και επιθεώρησης εργασιών επί τόπου, χρησιµοποιώντας εξειδικευµένες γνώσεις εσωτερικής κατασκευής, κτηριακών συστηµάτων και εξαρτηµάτων, οικοδοµικούς κανονισµούς, εξοπλισµό, υλικά και έπιπλα
• Προετοιµάζει σχέδια και έγγραφα σχετικά µε τον σχεδιασµό του εσωτερικού χώρου, µε σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την προστασία της υγείας, της ασφάλειας και της ευηµερίας του κοινού.
Το διεθνές πρότυπο βιοµηχανικής ταξινόµησης για όλες τις οικονοµικές δραστηριότητες, North American Industry Classification System (NAICS), ευθυγραµµίζεται µε αυτόν τον ορισµό: Αυτή η βιοµηχανία (σχεδιασµός / αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου) αποτελείται από επαγγελµατίες που ασχολούνται κυρίως µε τον σχεδιασµό και τη διαχείριση έργων σε εσωτερικούς χώρους, για την κάλυψη των φυσικών και αισθητικών αναγκών των ανθρώπων που τους χρησιµοποιούν. Λαµβάνουν υπόψη τους οικοδοµικούς κώδικες, τους κανονισµούς υγιεινής και ασφάλειας, τα κυκλοφοριακά πρότυπα, µηχανολογικές και ηλεκτρολογικές ανάγκες, εξοπλισµό και έπιπλα. Οι Σχεδιαστές Εσωτερικού Χώρου και οι Σύµβουλοι Εσωτερικού Σχεδιασµού εργάζονται σε τοµείς, όπως ο σχεδιασµός φιλοξενίας, ο σχεδιασµός υγειονοµικής περίθαλψης, ο σχεδιασµός ιδρυµάτων, ο εµπορικός και εταιρικός σχεδιασµός και ο σχεδιασµός κατοικιών.
Σε αυτό το πλαίσιο, διευκρινίζεται επίσης ότι η «διακόσµηση» αναφέρεται στην εργασία που γίνεται σε έναν υπάρχοντα χώρο για την ενίσχυση της αισθητικής του συγκεκριµένου χώρου, η οποία µερικές φορές περιλαµβάνει τον εντοπισµό ή την ανάλυση των αισθητικών αναγκών του ενοίκου.
ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
• Λήψη εντολής σχεδίασης από έναν πελάτη
• ∆ηµιουργία λίστας όλων των εργασιών που πρέπει να γίνουν (συνήθως αναφέρεται ως Πεδίο Εργασιών) και λίστας όλων των υπηρεσιών που θα προσφέρει ο Σχεδιαστής Εσωτερικού Χώρου (συνήθως αναφέρεται ως Πρόγραµµα Υπηρεσιών)
• Υπολογισµός τελών για το έργο και κατόπιν συµφωνία σύµβασης µε τον πελάτη (η σύµβαση συνήθως περιλαµβάνει το Πεδίο των Εργασιών και το Πρόγραµµα Υπηρεσιών)
• Κατανόηση τόσο των δικών σας ευθυνών όσο και των πελατών σας, όσον αφορά την ισχύουσα νοµοθεσία, συµπεριλαµβανοµένων των οικοδοµικών κανονισµών, της υγείας και ασφάλειας, των διατηρητέων κτηρίων, της πυρασφάλειας και οποιασδήποτε άλλης σχετικής νοµοθεσίας
• ∆ιεξαγωγή έρευνας για το έργο σας
• Αξιολόγηση της τοποθεσίας του έργου (αυτό θα περιλαµβάνει συνήθως µια µέτρηση των χώρων ή µελέτη υφιστάµενων σχεδίων µαζί µε τις συνοδευτικές σηµειώσεις και φωτογραφίες)
• Ανάπτυξη µιας σχεδιαστικής ιδέας, µε συνοδευτικά οπτικά βοηθήµατα, και εξήγηση της λογικής πίσω από την ιδέα
• Παραγωγή τεχνικών σχεδίων, τρισδιάστατων γραφικών και πινάκων παρουσίασης, πρόταση υλικών και δειγµάτων φινιρίσµατος
• Υποστήριξη στη διαδικασία υποβολής προσφορών -η διαδικασία κατά την οποία οι εργολάβοι προτείνουν ότι θα αναλάβουν το έργο- και απαντήσεις σε ερωτήµατα του αναδόχου σχετικά µε τον σχεδιασµό
• ∆ηµιουργία λίστας όλων των εργασιών που πρέπει να γίνουν από τους εργολάβους (αυτό συνήθως ονοµάζεται Πρόγραµµα) και στη συνέχεια ενηµέρωση αυτού µε οποιεσδήποτε αλλαγές (αυτό συνήθως ονοµάζεται Πρόγραµµα Παραλλαγών)
• ∆ηµιουργία σαφών οδηγιών για τους εργολάβους, συµπεριλαµβανοµένης της τεκµηρίωσης, των σχεδίων και των χρονοδιαγραµµάτων, ώστε να κατανοούν ποια εργασία πρέπει να γίνει (αυτά συνήθως αναφέρονται ως Έγγραφα Προδιαγραφών ή Πακέτο ∆ιαγωνισµού)
• Επικοινωνία µε άλλους επαγγελµατίες του έργου, όπως διαχειριστή έργου, αρχιτέκτονες, επιθεωρητές, εργολάβους, ειδικούς και συµβούλους υγείας και ασφάλειας, διασφαλίζοντας ότι όλες οι συζητήσεις και οι αποφάσεις που λαµβάνονται είναι σαφώς τεκµηριωµένες (συνήθως αυτό γίνεται µε τη µορφή Πρακτικών Συνεδριάσεων)
*Ιδρύτριας - Προέδρου Δ.Σ. ΣΑΕΚ 2022 - 2025
Διαβάστε επίσης: Γ. Χρυσοχόος: Οι νέες αναπτύξεις της Cyfield αντικατοπτρίζουν το σήμερα