Της Ναταλίας Γεωργιάδου
Αν και τα τραπεζικά ιδρύματα έχουν ακόμη δρόμο να διανύσουν, για να διαχειριστούν και να μειώσουν τα NPL’S (µη εξυπηρετούμενα δάνεια), ωστόσο, προσδοκούν να ρίξουν νέο χρήμα στην αγορά.
Σύμφωνα µε την ετήσια έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, ο εγχώριος χρηματοπιστωτικός τομέας το 2016 παρέμεινε σε πορεία ανάκαμψης, ενώ αύξηση καταγράφηκε και στην παραχώρηση δανείων από τις τράπεζες.
Η ζήτηση για δάνεια και κυρίως για οικιστικούς σκοπούς εμφανίζεται αυξημένη και το δεύτερο τρίμηνο του 2017. Η έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων που πραγματοποιεί η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου καταδεικνύει πως "η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο τόσο από επιχειρήσεις όσο και από νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς, συνέχισε να καταγράφει αύξηση κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2017, σε συνάρτηση µε τη σθεναρή οικονομική δραστηριότητα. Αμετάβλητη παρέμεινε η ζήτηση για καταναλωτικά και άλλα δάνεια σε σχέση µε το προηγούμενο τρίμηνο". Το ίδιο θετικές είναι οι ενδείξεις για το τρίτο τρίμηνο του 2017, καθώς οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αυξημένη ζήτηση δανείων.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, "οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής ζήτησης δανείων από νοικοκυριά ήταν η αύξηση της εµπιστοσύνης των καταναλωτών και η µείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων". "Τόσο οι τράπεζες στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ αναµένουν περαιτέρω αύξηση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων", σηµειώνεται.
Όγκος Δανείων
Σύμφωνα µε τα στοιχεία του Συνδέσµου Τραπεζών Κύπρου, το σύνολο των οικιστικών δανείων για τον Αύγουστο του 2017 ανήλθε στα €11.169,0 (υπόλοιπο στο τέλος της περιόδου) σε σχέση µε €11.406,4 το 2016. Για σκοπούς σύγκρισης, τον ∆εκέµβριο του 2015 ο αριθµός των οικιστικών δανείων ήταν στο σύνολό τους στα €11.643,9 σε σχέση µε €11.655,2 τον ∆εκέµβριο του 2014. Η σταδιακή πτώση οφείλεται σε µια σειρά από παράγοντες, όπως είναι η οικονομική κρίση, τα αυστηρότερα κριτήρια που θέτουν οι Εποπτικές Αρχές, οι αποπληρωµές (εξόφληση παλαιότερων δανείων), µέρος της διαγραφής χρεών, η ανταλλαγή χρέους έναντι ακινήτων. Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία, ο ρυθµός µείωσης των δανείων φαίνεται να είναι µεγαλύτερος σε σχέση µε τις νέες χορηγήσεις.
Τα ακίνητα
Τα ακίνητα είναι ένας τομέας που καταγράφει σηµαντική αύξηση στις αγορές Κυπρίων και ξένων, δίνοντας ώθηση στη ζήτηση για νέες δανειοδοτήσεις. Σύμφωνα µε τον ∆είκτη Τιµών Κατοικιών της ΚΤΚ, η ζήτηση στα ακίνητα παρουσίασε για όγδοο συνεχόμενο τρίμηνο ετήσια αύξηση. Το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2017 τα πωλητήρια έγγραφα κατέγραψαν ετήσια αύξηση της τάξης του 10,1% και 28% αντίστοιχα. Ο αριθµός των πωλητηρίων εγγράφων µε αγοραστές κατόχους κυπριακής υπηκοότητας κατέγραψε, το δεύτερο τρίμηνο του 2017, ετήσια αύξηση 20%, ενώ ο αντίστοιχος αριθµός µε αγοραστές αλλοδαπούς κατέγραψε αύξηση 53,7%.
Παράγοντες της κτηματαγοράς αποτιµούν θετικά την κατάσταση, αλλά αποδίδουν τη ζήτηση στη συσσώρευση ακινήτων τα προηγούμενα χρόνια. Μιλώντας στο Capital Today ο Εκτιµητής Ακινήτων κ. Πόλυς Κουρουσίδης σχολίασε πως "υπάρχει αυξημένη ζήτηση για αγορά ακινήτων, η οποία οφείλεται και στη συσσώρευση των προηγούμενων ετών". Εκτίµησε πως "κάποια είδη ακινήτων θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν αυτήν τη ζήτηση, όπως τα διαµερίσματα και οι πιο χαµηλού κόστους κατοικίες". Ερωτηθείς σχετικά, υπέδειξε ότι "η ακριβότερη περιοχή θεωρείται το παραλιακό µέτωπο της Λεµεσού", ενώ σε σχέση µε το προφίλ των αγοραστών είπε πως "η επαρχία Λευκωσίας θεωρείται πιο ακριβή για Κύπριους αγοραστές".
Κουλτούρα η ιδιοκατοίκηση
"Ζήτηση στην αγορά των στεγαστικών δανείων πάντα υπήρχε και πάντοτε θα υπάρχει", αναφέρουν στο Capital Today παράγοντες των τραπεζών. "Η κουλτούρα του Κύπριου είναι τέτοια που προτιµά την ιδιοκατοίκηση αντί του ενοικίου", υποδεικνύουν και σηµειώνουν πως "ζήτηση στεγαστικών δανείων υπήρχε και πρόσφατα στα πιο δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης".
Στις µέρες µας αυτό που έχει διαφοροποιηθεί και σχετίζεται µε τα γεγονότα που µεσολάβησαν αφορά στα αυστηρότερα κριτήρια που θέτουν οι Εποπτικές Αρχές. Τα τραπεζικά ιδρύματα, σε συνδυασµό µε τις προσπάθειες για μείωση των κόκκινων δανείων, παραχωρούν δάνεια σε δανειολήπτες που δεν βασίζονται µόνο στις εξασφαλίσεις, αλλά και στη δυνατότητα αποπληρωµής.
Διακρίνουν, επίσης, τη διαφοροποίηση ως προς τις προτιμήσεις των δανειοληπτών σε σχέση µε προηγούμενα χρόνια. Οι αιτήσεις για δάνεια (ιδιοκατοίκηση) είναι για µικρότερου εµβαδού κατοικίες, ενώ αρκετοί επιλέγουν να αγοράσουν διαµέρισµα.
Η άλλη όψη του νοµίσµατος όσον αφορά στα νέα δάνεια στην αγορά στέγασης σχετίζεται µε τους ξένους επενδυτές οι οποίοι, ένεκα και των κινήτρων που παραχώρησε η Κυβέρνηση, επενδύουν σε ακίνητα πολύ µεγάλης αξίας. Ενδεικτική τής ζήτησης είναι και η ανάπτυξη πολλών νέων τέτοιων έργων ανάπτυξης σε ολόκληρη τη χώρα.
2+1 Τράπεζες που προσφέρουν στεγαστικά δάνεια
Ελληνική Τράπεζα: Βρείτε το στεγαστικό δάνειο που σας ταιριάζει
Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης: Νέα εποχή για δάνεια
Τράπεζα Κύπρου: Ώρα για ανακαίνιση