Του Παναγιώτη Γρηγορίου
Υψηλές οι τιμές της βενζίνης, ενώ η υγραεριοκίνηση κινείται πολύ αργά. Από τον Μάρτιο του 2016, που ψηφίστηκε ο νόμος για την υγραεριοκίνηση, ελάχιστες είναι οι κινήσεις που έγιναν, κυρίως από πλευράς αρμοδίων αρχών, ώστε να προχωρήσει ουσιαστικά και να αυξηθεί η χρήση αυτής της πηγής ενέργειας για τα αυτοκίνητα.
Έτσι, οι καταναλωτές είναι αναγκασμένοι να συνεχίζουν να τροφοδοτούν τα οχήματά τους με βενζίνη και πετρέλαιο, με το 56% της τιμής των προϊόντων αυτών να είναι φόροι και άλλα τέλη, που εκτοξεύουν το τελικό κόστος που καλείται να επωμιστεί ο καταναλωτής.
Η Κύπρος έλαβε εξαίρεση από την Ε.Ε. ώστε ο φόρος κατανάλωσης στο υγραέριο να είναι στα 7 σεντ ανά λίτρο, σε σχέση με τα 49 σεντ σε πετρέλαιο και βενζίνη, ωστόσο αυτό θα ισχύει μόνο μεταξύ 2014 και 2021
Εγκλωβισμένοι και όμηροι στις παραδοσιακές πηγές ενέργειας για τροφοδότηση των οχημάτων τους παραμένουν οι Κύπριοι οδηγοί. Η υγραεριοκίνηση σε καμία περίπτωση δεν στάθηκε αντάξια των προσδοκιών παραγόντων της αγοράς, ενώ την ίδια ώρα η πηγή αυτή είναι αρκετά ασύμφορη ως προς το θέμα της τιμής.
Από τον Μάρτιο του 2016, που ψηφίστηκε ο νόμος, ελάχιστες είναι οι κινήσεις που έγιναν -κυρίως από πλευράς αρμοδίων Αρχών- ώστε να προχωρήσει ουσιαστικά και να αυξηθεί η χρήση αυτής της πηγής ενέργειας για τα αυτοκίνητα. Έτσι οι καταναλωτές είναι αναγκασμένοι να συνεχίζουν να τροφοδοτούν τα οχήματά τους με βενζίνη και πετρέλαιο, με το 56% της τιμής των προϊόντων αυτών να είναι φόροι και άλλα τέλη που εκτοξεύουν το τελικό κόστος που καλείται να επωμιστεί ο καταναλωτής.
Αργοί ρυθμοί
Το ζήτημα της υγραεριοκίνησης συζητήθηκε την περασμένη Τρίτη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας και φάνηκε ξεκάθαρα ότι για να προχωρήσει το θέμα πρέπει να υπάρξουν ουσιαστικά κίνητρα για ενίσχυση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών. Σύμφωνα με την ενημέρωση που έγινε προς το βουλευτικό Σώμα, οι διαδικασίες αδειοδότησης πρατηρίων υγραερίου κίνησης συνεχίζουν να εξελίσσονται με αργούς ρυθμούς, καθώς σε διάστημα επτά μηνών, από τον περασμένο Σεπτέμβριο που το θέμα είχε τεθεί ξανά ενώπιον της επιτροπής, μόνο άλλη μια αίτηση έχει προχωρήσει, ενώ δύο άλλες αναμένεται να προχωρήσουν σύντομα προς αδειοδότηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στην Επιτροπή Ενέργειας της Βουλής, στην Κύπρο αυτήν τη στιγμή το υγραέριο κίνησης πωλείται στα 78 σεντ ανά λίτρο, ενώ ο μέσος όρος τις τιμής στην Ευρώπη είναι γύρω στα 56 σεντ ανά λίτρο. Ταυτόχρονα, η τιμή του υγραερίου κίνησης στην Κύπρο χωρίς τους φόρους ανέρχεται στα 56 σεντ, τη στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι στα 35 σεντ το λίτρο! Στο μεταξύ, όπως λέχθηκε στην Επιτροπή, η Κύπρος έλαβε εξαίρεση από την Ε.Ε. ώστε ο φόρος κατανάλωσης στο υγραέριο να είναι στα 7 σεντ ανά λίτρο, σε σχέση με τα 49 σεντ σε πετρέλαιο και βενζίνη, ωστόσο αυτό θα ισχύει μόνο μεταξύ 2014 και 2021. Βάσει αυτών των δεδομένων φαίνεται ότι σύντομα το υγραέριο θα είναι πιο ακριβό από τα άλλα καύσιμα.
Μόλις 400 αυτοκίνητα
Mέχρι στιγμής μόνο 4 πρατήρια καυσίμων έχουν εφαρμόσει συστήματα για πώληση υγραερίου κίνησης, ενώ την ίδια ώρα μόλις 400 αυτοκίνητα έχουν μετατραπεί έτσι που να μπορούν να χρησιμοποιούν το υγραέριο ως καύσιμο. Συγκεκριμένα, αυτήν τη στιγμή υγραέριο κίνησης πωλείται μόνο σε δύο πρατήρια καυσίμων στη Λευκωσία, ένα στην Πάφο και ένα στην ελεύθερη Αμμόχωστο. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το λιανικό κόστος στα καύσιμα παραμένει υψηλό, με αποτέλεσμα να είναι και αποτρεπτικό για τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων να επενδύσουν σε μετατροπή του αυτοκινήτου τους ώστε αυτό να μπορεί να καίει υγραέριο.
Ζητούν κίνητρα
Ο Σύνδεσμος των τεχνιτών υγραεριοκίνησης ζήτησε από την Επιτροπή την παραχώρηση κινήτρων από το κράτος προς τους οδηγούς που ενδιαφέρονται για υγραεριοκίνηση. Η αντιπροσωπία του συνδέσμου παρουσίασε το παράδειγμα της Ισπανίας, όπου επιχορηγείται η μετατροπή των οχημάτων, ενώ σε πολλές χώρες μειώνεται η άδεια κυκλοφορίας.
Κίνδυνος από παράνομους
Πέραν των υψηλών τιμών, διαφαίνεται ότι μεγάλος είναι ο κίνδυνος από την παράνομη εγκατάσταση συστημάτων υγραεριοκίνησης από ιδιώτες με αυτοσχέδιους μηχανισμούς, χωρίς την άδεια του κράτους και τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. Μιλώντας στην εκπομπή "Όλα στο φως" του Ράδιο Πρώτο ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας, Άγγελος Βότσης, ανέφερε ότι ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να υπάρξει ατύχημα και σοβαρά προβλήματα. Ο κ. Βότσης ανέφερε ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν περιέλθει στην κατοχή του από τους αρμόδιους φορείς, αυτήν τη στιγμή στην Κύπρο υπάρχει ένας αριθμός αυτοκινήτων που κυκλοφορούν με παράνομες εγκαταστάσεις και τροφοδοτούνται με παράνομο υγραέριο κίνησης.
56% φόροι στην τελική τιμή
Ιδιαίτερα υψηλές είναι και οι τιμές των υγρών καυσίμων στη χώρα μας, καθώς ενώ η μέση τιμή βενζίνης ανά το παγκόσμιο είναι στα 0,94 ευρώ ανά λίτρο, στην Κύπρο η μέση τιμή της βενζίνης είναι αυτήν την περίοδο στο 1,24 ευρώ το λίτρο, με τη χώρα μας να φιγουράρει στον κατάλογο με τις 40 ακριβότερες χώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία του Global Petrol Prices, το οποίο μετρά εβδομαδιαία τις τιμές των καυσίμων σε 200 περίπου χώρες. Όπως φαίνεται και στο γράφημα, η τιμή της βενζίνης στην Κύπρο έχει ανεβεί σταδιακά από τον Οκτώβριο.
Η τιμή αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στους φόρους (ΦΠΑ, φόρος κατανάλωσης, ΚΟΔΑΠ), οι οποίοι αποτελούν το 56% της τελικής τιμής. Σύμφωνα με πρόσφατη παρουσίαση της ΕΚΟ από διευθυντικά στελέχη της μητρικής εταιρείας στην Ελλάδα το κόστος του προϊόντος αντιπροσωπεύει μόλις το 33% της τελικής τιμής της βενζίνης στην Κύπρο, ενώ το μεικτό έσοδο των εταιρειών και πρατηριούχων ανέρχεται στο 11%.
Όπως αναφέρθηκε κατά την παρουσίαση, οι παράγοντες που επηρεάζουν τις τελικές τιμές προϊόντων πετρελαίου είναι έντεκα. Συγκεκριμένα, είναι η διεθνής τιμή πρώτης ύλης (αργό πετρέλαιο), διεθνείς τιμές βάσης προϊόντων πετρελαίου (βενζίνη, diesel και άλλα), νομισματική ισοτιμία ευρώ/δολαρίου, δασμοί και φόροι, ύπαρξη μονάδων παραγωγής (διϋλιστήρια), κόστος μεταφοράς προϊόντων, κόστος επενδύσεων και λειτουργίας εγκαταστάσεων προϊόντων, υποχρέωση πρόσμιξης βιοκαυσίμων στο τελικό προϊόν, κόστος φύλαξης στρατηγικών αποθεμάτων, μέγεθος της αγοράς και μεικτό περιθώριο εμπορίας. Ταυτόχρονα, στην παρουσίαση της ΕΚΟ έγινε ιδιαίτερη μνεία για το θέμα της διεθνούς τιμής πετρελαίου (αργού), που, όπως εξηγήθηκε, δεν αποτελεί μοναδικό κριτήριο για την τελική τιμή που καλείται να επωμιστεί ο καταναλωτής.