Συνέντευξη στον Ξένιο Μεσαρίτη
«Με την τεχνολογία στη ζωή μας δεν υπάρχει επιλογή και επιβάλλεται να προσαρμοστούμε», τονίζει ο Λουκάς Φουρλάς, με αφορμή το ότι διανύουμε από τον Μάη του 2023 και επίσημα το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων 2023. Ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και εισηγητής της Πρότασης αναφέρει στη συνέντευξή του, στο Economy Today, ότι οι δεξιότητες δεν έχουν να κάνουν με την ηλικία αλλά έχουν να κάνουν με ολόκληρη την κοινωνία. «Απευθύνονται, δηλαδή, σε μαθητές που θα πρέπει να επιλέξουν να σπουδάσουν το σωστό επάγγελμα, ώστε να μπορούν να εργαστούν στον τομέα τους και να αμείβονται αξιοπρεπώς. Απευθύνονται, όμως και σε ανθρώπους που είναι ήδη σε ηλικία που εργάζονται και οι εργασίες τους εκσυγχρονίζονται και απαιτούν νέες δεξιότητες». Επομένως, επιβεβαιώνεται ακόμα μια φορά η αναγκαιότητα της διά βίου μάθησης και το Έτος Ευρωπαϊκών Δεξιοτήτων δίδει την ευκαιρία για να τη θέσουμε σε εφαρμογή. Ο Λουκάς Φουρλάς σημειώνει ότι τα κονδύλια είναι εκεί και η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πολύ υψηλό δείκτη απορρόφησης κονδυλίων, ωστόσο η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας του ιδιωτικού τομέα.
Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων στοχεύει στην αντιμετώπιση διαφόρων προκλήσεων δεξιοτήτων στην ψηφιακή εποχή. Πώς πιστεύετε ότι αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να συμβάλει ειδικά στην ανακούφιση του ψηφιακού αναλφαβητισμού; Ποια μέτρα ή ενέργειες μπορούν να ληφθούν για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και τη γεφύρωση του «ψηφιακού χάσματος»;
Στις μέρες μας, η τεχνολογία έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Είναι αλήθεια όμως, ότι πολλοί Ευρωπαίοι συμπολίτες μας, αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν την ψηφιακή τεχνολογία και κατ’ επέκταση να εκπαιδευτούν και να εργαστούν σε μια κοινωνία, όπου η πρόσβαση σε ένα τεράστιο δίκτυο πληροφοριών κρίνεται αναγκαία. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, συμπεριλάβαμε στην Έκθεση για το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, την ανάγκη εντατικοποίησης των προσπαθειών για την αποτελεσματική στήριξη σε ενηλίκους με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων. Σε πρώτο πλάνο τέθηκε η ισότητα ευκαιριών στην πρόσβαση ψηφιακών μέσων με την εφαρμογή ταχύρρυθμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την εξοικείωση στις νέες τεχνολογίες. Όσον αφορά στους ενήλικες, η δράση αυτή μπορεί να υλοποιηθεί μέσα από τα επιμορφωτικά προγράμματα και σεμινάρια, τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης, καθώς και μέσα από ιδιωτικά κέντρα και φορείς.
Ως εισηγητής του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις και οι στόχοι που οραματίζεστε για αυτήν την πρωτοβουλία; Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το ζήτημα του ψηφιακού αναλφαβητισμού και να διασφαλίσει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες για να εφημερεύσουν στην ψηφιακή εποχή;
Κοιτάξτε, με την προώθηση μιας νοοτροπίας επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων σε ολόκληρη την Ένωση, το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων μπορεί να έχει ευρύτερο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Ένα εργατικό δυναμικό με καλύτερες δεξιότητες σημαίνει επίσης πιο ενεργούς και δραστήριους πολίτες. Η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων εξοπλίζουν τους εργαζόμενους με τις δεξιότητες που απαιτούνται για να επωφεληθούν από ευκαιρίες ποιοτικής απασχόλησης. Να βελτιώσουν την ευεξία τους στην εργασία και να σημειώσουν πρόοδο στην προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας. Δεδομένου ότι οι εργοδότες, οι εργαζόμενοι, οι εκπρόσωποι των εργοδοτών και εργαζομένων, οι εθνικοί, ευρωπαϊκοί και διεθνείς κοινωνικοί εταίροι, τα εμπορικά επιμελητήρια και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη γνωρίζουν ποιες δεξιότητες απαιτούνται στα βιομηχανικά τους οικοσυστήματα, η ενίσχυση της συλλογικής τους δράσης ήταν μονόδρομος για εμάς. Στόχος από την πρώτη ημέρα, ήταν, να μην μείνει κανείς πίσω.
Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός, σε συνδυασμό με τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό, μπορεί να αποκλείσει τόσο τους πολίτες στην Ευρώπη όσο και τους πολίτες στην Κύπρο από την οικονομική δραστηριότητα. Κατά τη γνώμη σας, πώς μπορεί το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων να αντιμετωπίσει αυτή τη διπλή πρόκληση και να αμβλύνει τα «συμπτώματα» του ψηφιακού και χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού; Υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα ή προγράμματα που μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να διασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των πολιτών στην ολοένα και πιο ψηφιακή οικονομία;
Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς μας στόχους. Προωθούμε ευκαιρίες για τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση για να παράσχουμε όλες τις αναγκαίες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για τη δημιουργία μιας Ένωσης χωρίς αποκλεισμούς. Μέσω της Εισήγησης, επιτυγχάνουμε μια βιώσιμη, κοινωνικά δίκαιη και πιο ανθεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση. Δώσαμε έμφαση στην εκπαίδευση ενηλίκων ως σημαντικό μέρος της διά βίου μάθησης. Η μάθηση, ο ποιοτικός επαγγελματικός προσανατολισμός και οι ευκαιρίες αυτοαξιολόγησης δεξιοτήτων, συγκαταλέγονται μεταξύ των μέτρων που απαιτούνται για τη στήριξη των πολιτών στη μαθησιακή τους πορεία. Ο συνασπισμός για τις ψηφιακές δεξιότητες και τις θέσεις εργασίας, μια καίρια πρωτοβουλία στο πλαίσιο του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη, κινητοποιεί επιχειρήσεις, κοινωνικούς εταίρους και δημόσιες αρχές που μπορούν να αναλάβουν δράση για τη βελτίωση των ψηφιακού και χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει πόρους και υποστήριξη στα κράτη μέλη για διάφορες πρωτοβουλίες. Πώς φαντάζεστε ότι η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια για να αντιμετωπίσει τα ζητήματα του ψηφιακού και οικονομικού αναλφαβητισμού; Υπάρχουν συγκεκριμένα έργα ή στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν για τη άντληση αυτών των κεφαλαίων και την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων στην Κύπρο;
Τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επιτυχία της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Από τα εν λόγω ταμεία χορηγούνται δισεκατομμύρια ευρώ για την ψηφιοποίηση της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης, τη δημιουργία ψηφιακών δεξιοτήτων, υποδομών, την ηλεκτρονική ένταξη και τη χρήση της Τεχνολογίας Πληροφοριών. Η πολιτική συνοχής συμπληρώνει επίσης τα ρυθμιστικά μέτρα και στόχους της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά με την ολοκληρωμένη και ποικιλόμορφη εδαφική προσέγγισή της, η οποία βασίζεται στη χάραξη στρατηγικών ψηφιακής ανάπτυξης και στην κατάρτιση σχεδίων ευρυζωνικότητας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα κονδύλια είναι εκεί και όπως γνωρίζετε, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πολύ υψηλό δείκτη απορρόφησης κονδυλίων. Από εκεί και πέρα όμως, η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας του ιδιωτικού τομέα.
Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων στοχεύει στην ευαισθητοποίηση και την προώθηση της διά βίου μάθησης. Πώς μπορούν τα άτομα, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Κύπρο να συμμετάσχουν ενεργά σε αυτήν την πρωτοβουλία για την προώθηση μιας κουλτούρας συνεχούς αναβάθμισης και επανεκπαίδευσης, προκειμένου να ξεπεραστούν οι προκλήσεις του ψηφιακού και χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού;
Οι δεξιότητες δεν έχουν να κάνουν με την ηλικία. Απευθύνονται σε μαθητές που θα πρέπει να επιλέξουν να σπουδάσουν το σωστό επάγγελμα ώστε να μπορούν να εργαστούν στον τομέα τους και να αμείβονται αξιοπρεπώς. Απευθύνονται όμως και σε ανθρώπους που είναι ήδη σε ηλικία που εργάζονται και οι εργασίες τους εκσυγχρονίζονται και απαιτούν νέες δεξιότητες. Επομένως, χρειάζεται η διά βίου μάθηση. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν στη διά βίου μάθηση και αυτό γιατί η εξέλιξη είτε αργή είτε γρήγορη, δεν σταματά ποτέ. Η διά βίου μάθηση λοιπόν, προκειμένου να επιτευχθεί, απαιτεί συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους, τις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες απασχόλησης, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Η εξειδίκευση δε, απαιτεί την προώθηση στοχευμένων επενδύσεων σε δράσεις για την κατάρτιση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων, ώστε να μεγιστοποιηθούν οι ικανότητες του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού. Η συνεργασία με τις επιχειρήσεις είναι απαραίτητη ώστε οι δράσεις κατάρτισης των εργαζομένων να συμβαδίζουν και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
Η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση πολύπλοκων προκλήσεων, όπως ο ψηφιακός και ο οικονομικός αναλφαβητισμός. Πώς μπορούν η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εθνικές κυβερνήσεις, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι ενδιαφερόμενοι φορείς του ιδιωτικού τομέα να συνεργαστούν αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων για να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπό του και να επιτύχουν τους στόχους του;
Με την τεχνολογία στη ζωή μας, επιβάλλεται να προσαρμοστούμε. Όλοι μας. Σκοπός δεν είναι άλλος από την αντιμετώπιση της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού. Αυτό θέλουμε. Η Ευρώπη είναι ένα συνονθύλευμα τοπικών αγορών εργασίας με εντυπωσιακές παραλλαγές στον κλάδο, τις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού, τις δυνατότητες Καινοτομίας και τον επιχειρηματικό δυναμισμό. Οι ψηφιακές δεξιότητες είναι απαραίτητες. Η δημιουργία λύσεων για την κοινωνία με τη χρήση τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας απαιτεί τεχνογνωσία. Έχουμε ήδη αποφασίσει για τους στόχους μας, τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση. Πρέπει οι πολίτες μας να έχουν την εμπειρία του άμεσου αντικτύπου του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων στις τοπικές πτυχές της ζωής τους. Χρειαζόμαστε τοπικές στρατηγικές που να ανταποκρίνονται στις περιφερειακές και τοπικές ανάγκες. Αυτή θα πρέπει να είναι η μορφή με την οποία δημιουργούμε δεξιότητες την επόμενη περίοδο. Υπάρχει όμως και ένας κόμβος συνεργασίας. Φανταστείτε ένα χώρο για κατάρτιση, ανταλλαγή γνώσεων και καινοτόμων πρακτικών μεταξύ των ενδιαφερομένων. Με αυτήν την ιδέα της μετάδοσης δεξιοτήτων για τη δίδυμη μετάβαση, την κλιματική αλλαγή και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, προχωράμε.
Κοιτάζοντας πέρα από το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι και οι στρατηγικές που πιστεύετε ότι είναι απαραίτητες για τη διατήρηση και τη συνέχιση της προόδου που σημειώνεται στη βελτίωση της ψηφιακής και χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο και σε ολόκληρη την Ευρώπη;
Σε δύο χρόνια από τώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με το Ευρωκοινοβούλιο, θα παρουσιάσει έκθεση που θα περιλαμβάνει ιδέες για περαιτέρω κοινές προσπάθειες στον τομέα των δεξιοτήτων. Αυτό αποσκοπεί στο να δημιουργηθεί μια διαρκής παρακαταθήκη του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων. Πιστεύω ότι έχουμε καταφέρει τη στενή συνεργασία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, την κοινωνία των πολιτών, τους παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης, τους φορείς της αγοράς εργασίας, τους εκπαιδευόμενους και τους εκπροσώπους των Οργανώσεων ή Φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των δεξιοτήτων. Τα θεμέλια για τη συνεχή εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση, θεωρώ ότι έχουν τεθεί. Αυτό που απαιτείται είναι να επικουρείται το έργο, να υπάρχει συντονισμός και υλοποίηση σε επίπεδο κράτους μέλους.
Διαβάστε επίσης: Κωνσταντίνος Ηροδότου: H έλλειψη γνώσεων μπορεί να επιφέρει οικονομικό αποκλεισμό