Συνέντευξη στην Ευδοκία Παπαδοπούλου
Οι εκλογές ανήκουν πλέον στο παρελθόν και ο νέος πρόεδρος του KEBE σηκώνει μανίκια. Έτοιμος να γράψει τη δική του σελίδα στην ιστορία του Επιμελητηρίου, ο Σταύρος Σταύρου, μιλά στο Economy Today για τους στόχους του και δηλώνει έτοιμος να συμβάλει στην επίτευξη σταθερότητας στην οικονομία.
Επιπρόσθετα, αναλύει τις εξωγενείς και εσωγενείς προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το κυπριακό επιχειρείν και περιγράφει πώς το «επιχειρηματικό δαιμόνιο» των Κυπρίων λειτουργεί ως ανάχωμα. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει όσα πρέπει να γίνουν για να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον, τονίζοντας πως τα αντικίνητρα που υπάρχουν σήμερα δεν έχουν πλέον χώρο, ενώ κάνει λόγο για αναγκαίο «λίφτινγκ» σε Θεσμούς, Νομοθεσία και Δημόσιες Υπηρεσίες.
Εστιάζει, παράλληλα, στο γιατί αποτελεί προτεραιότητα να ανατρέψουμε την αρνητική εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό, εξηγώντας πως το ΚΕΒΕ μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Με φόντο την πολυετή του πείρα στον τομέα της Ενέργειας, τοποθετείται ακόμη και για τα όσα τεκταίνονται στον συγκεκριμένο κλάδο και διαμηνύει πως δεν δικαιολογούνται άλλες καθυστερήσεις στο κεφάλαιο «Φυσικό Αέριο», αναδεικνύοντας επίσης, τη σημασία της προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Στις 4 Δεκεμβρίου παραλάβατε τη σκυτάλη από τον επί έξι χρόνια πρόεδρο του ΚΕΒΕ, Χριστόδουλο Αγκαστινιώτη. Πλέον και για τα επόμενα τρία χρόνια θα βρίσκεστε εσείς στο τιμόνι του Επιμελητηρίου. Ποιοι οι σημαντικότεροι στόχοι σας με την ανάληψη των καθηκόντων σας;
Η διαχρονική κεντρική στόχευση του ΚΕΒΕ είναι η προώθηση τού καλώς νοούμενου επιχειρείν για ενίσχυση της κυπριακής οικονομίας και της κοινωνίας και φυσικά η καλύτερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων μελών του. Η πάγια αυτή θέση του ΚΕΒΕ αποτελεί προτεραιότητα και για μένα, που μαζί με τους συναδέλφους στην εκτελεστική επιτροπή και στο διοικητικό συμβούλιο θα προσπαθήσουμε να κάνουμε πράξη.
Όπως γνωρίζετε, σήμερα η οικονομία βιώνει μια ιδιότυπη συγκυρία με δύο εμπόλεμες ζώνες (Ουκρανία και Ισραήλ) και ένα αβέβαιο και ρευστό διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα, η δική μας οικονομία τελεί υπό την πίεση του πληθωρισμού, της ακρίβειας, των υψηλών επιτοκίων και άλλων επιμέρους προβλημάτων. Στόχος μας είναι η καλύτερη αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και η διαχείριση των προβλημάτων.
Άρα, στόχος μας σήμερα είναι η επίτευξη σταθερότητας στην οικονομία, ώστε να συνεχίσει την αναπτυξιακή της πορεία.
Προκλήσεις και ευκαιρίες
Ποιες θεωρείτε πως θα είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει το κυπριακό επιχειρείν το 2024 και ποιες οι ευκαιρίες που ενδεχομένως, να διανοίγονται;
Όπως είπα και προηγουμένως, οι προκλήσεις είναι πολλές, τόσο εξωγενείς, όσο και εσωγενείς. Στις εξωγενείς περιλαμβάνονται ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και η πρόσφατη κρίση στο Ισραήλ, το ρευστό οικονομικό τοπίο στη διεθνή οικονομία, οι δυσλειτουργίες στις εφοδιαστικές αλυσίδες προϊόντων και άλλα.
Στις εσωγενείς είναι ο υψηλός πληθωρισμός, τα υψηλά επιτόκια, οι δυσκολίες δανειοδότησης με τις τράπεζες, η έλλειψη εργατικού δυναμικού σε συγκεκριμένους κλάδους, το μεταναστευτικό, οι στρεβλώσεις στο ΓεΣΥ, οι αδυναμίες στο «επιχειρείν» και άλλα.
Σίγουρα, οι αναταράξεις στην οικονομία δημιουργούν και νέες ευκαιρίες και αυτό αποδείχθηκε στις τρεις μεγάλες κρίσεις που πέρασε η οικονομία μας από το 2013 μέχρι σήμερα. Οι Κύπριοι με το επιχειρηματικό δαιμόνιο που τους χαρακτηρίζει, είμαι βέβαιος ότι θα εντοπίσουν ευκαιρίες και θα τις αξιοποιήσουν, είτε στην Κύπρο, είτε στο εξωτερικό.
Όσα θα πρέπει να γίνουν
Πού θα πρέπει να επικεντρωθούν κυβέρνηση και οικονομικοί / επιχειρηματικοί φορείς προκειμένου να βελτιωθεί το επενδυτικό και ευρύτερα, το επιχειρηματικό περιβάλλον της Κύπρου;
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε ως Κύπρος είναι να ανατρέψουμε την αρνητική εικόνα που δημιουργήθηκε στο εξωτερικό για τη χώρα μας. Τα πρόσφατα δημοσιεύματα έχουν προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην οικονομία μας, αφού οι ξένοι επενδυτές μας βλέπουν με επιφύλαξη. Το ΚΕΒΕ εισηγήθηκε την οργάνωση μιας μεγάλης εκστρατείας στο εξωτερικό για να βελτιώσουμε την εικόνα της χώρας μας, κάτι που μαθαίνουμε ότι προωθείται από την κυβέρνηση και τον Invest Cyprus.
Το δεύτερο είναι να προωθήσουμε στο εσωτερικό μας τις κατάλληλες ασφαλιστικές δικλείδες για να μην υπάρξουν άλλες περιπτώσεις παραβίασης των κυρώσεων. Και γι’ αυτό το θέμα πληροφορούμαστε ότι προωθείται μια σειρά από μέτρα, περιλαμβανομένης της γνωστής έρευνας που ανήγγειλε ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
Απ’ εκεί και ύστερα, θα πρέπει να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις και στις αναγκαίες τομές, ώστε να εκσυγχρονίσουμε το κράτος και την οικονομία μας για να καταστήσουμε τη χώρα μας πιο ελκυστική στους ξένους επενδυτές.
Όσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον απαιτούνται νέα μέτρα, ώστε να ενθαρρύνουν τους επιχειρηματίες να προβούν σε νέες επενδύσεις. Τα αντικίνητρα που υπάρχουν σήμερα είναι πολλά και σχετίζονται με τη γραφειοκρατία, με τις πολλές φορολογίες, με την αναποφασιστικότητα των Δημοσίων Υπηρεσιών, με τις καθυστερήσεις στις αποφάσεις της δικαιοσύνης, στις καθυστερήσεις έκδοσης αδειών από τρίτες χώρες και άλλα. Χρειάζεται, λοιπόν, ένα γενικό «λίφτινγκ» σε Θεσμούς, Νομοθεσία και Δημόσιες Υπηρεσίες για να βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα στην Κύπρο.
Φάκελος «Ενέργεια»: Δεν δικαιολογούνται άλλες καθυστερήσεις
Δεδομένης της μεγάλης εμπειρίας σας στον τομέα της Ενέργειας, πώς αξιολογείτε το κεφάλαιο «φυσικό αέριο», αλλά και τις προσπάθειες που γίνονται για διείσδυση των ΑΠΕ;
Το θέμα του φυσικού αερίου κρατά χρόνια. Έχουν περάσει σχεδόν 12 χρόνια από τον εντοπισμό του κοιτάσματος «Αφροδίτη» και ακόμα να καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε αυτόν τον πλούτο από τη θάλασσά μας. Κατανοώ και αντιλαμβάνομαι όλες τις δυσκολίες και προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην πορεία αυτών των χρόνων (περιλαμβανομένων και των αντιδράσεων της τουρκικής πλευράς) για να υλοποιήσουμε τους ενεργειακούς στόχους μας.
Όμως, τώρα έχουν προχωρήσει αρκετά όλα τα θέματα, όπως η επίτευξη νέας αναθεωρημένης συμφωνίας με τη Chevron για το «Αφροδίτη», επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις από τις άλλες εταιρείες, νέες γεωτρήσεις και ούτω καθεξής. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση δήλωσε επανειλημμένα ότι επιδιώκει την άμεση εισαγωγή φυσικού αερίου για τις ανάγκες της Κύπρου, ενώ ξεκαθάρισε και το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ισραήλ-Ελλάδας, με την ανάληψη του έργου από τον ΑΔΜΗΕ Ελλάδας. Όλα αυτά δημιουργούν την ευθύνη για εμάς να πάρουμε τις τελικές μας αποφάσεις και να τις υλοποιήσουμε. Δεν δικαιολογούνται άλλες καθυστερήσεις και ταλαντεύσεις.
Όσον αφορά την προώθηση των ΑΠΕ, πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητη η χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας που θα απεγκλωβίσουν τη χώρα μας από τα συμβατικά καύσιμα. ΑΠΕ, φωτοβολταϊκά συστήματα και άλλες εναλλακτικές μορφές θα πρέπει να αυξήσουν τη συνεισφορά τους στο ενεργειακό δυναμικό της Κύπρου για να έχουμε εξοικονομήσεις, να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να συμβάλουμε στην ενεργειακή μετάβαση, που περιλαμβάνεται στους στόχους του σχεδίου «Όραμα 2035».
Εις αναζήτηση λύσης για «πακέτο προβλημάτων»
Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου 43 στελέχη της οικονομίας κατέταξαν ως τους τέσσερις σημαντικότερους κινδύνους για την κυπριακή οικονομία:
• τις κυβερνοεπιθέσεις
• τη μαζική εισροή μεταναστών
• την επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών και
• την επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών και σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους
Ποια η δική σας άποψη;
Δεν έχω να διαφωνήσω με την άποψη των 43 στελεχών της οικονομίας, απλώς θα έλεγα υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι που είναι ίσως πιο άμεσοι. Αναφέρομαι στις επιπτώσεις του πληθωρισμού και των υψηλών επιτοκίων που συμπιέζουν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και δημιουργούν δυσκολίες στις επιχειρήσεις.
Επίσης για εμάς ως ΚΕΒΕ είναι σοβαρά τα προβλήματα με την αύξηση των κρατικών δαπανών, με τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, με τις στρεβλώσεις του ΓεΣΥ, την ανάγκη για Φορολογικό και Ψηφιακό Μετασχηματισμό και την έλλειψη εργατικού προσωπικού. Το πακέτο αυτών των προβλημάτων, αποτελεί και τις μεγάλες προκλήσεις για το 2024 και όλοι μαζί θα πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις για το καλό των πολιτών, των επιχειρήσεων και της οικονομίας.
WhoisWho
Ο Σταύρος Σταύρου γεννήθηκε στην Αλάμπρα, το 1959.
Είναι απόφοιτος της Αγγλικής Σχολής Λευκωσίας και κατέχει πτυχίο BA (Hons 1st class) στη Λογιστική και τα Χρηματοοικονομικά από το Middlesex Polytechnic.
Από το 1983 μέχρι το 1986 εργάστηκε στη Moore Stephens στο Λονδίνο, ενώ το 1985 έγινε δεκτός ως μέλος του Institute of Chartered Accountants in England and Wales (ICAEW).
Είναι μέλος του Συνδέσμου Ορκωτών Λογιστών Κύπρου και μέλος του Chartered Institute of Internal Auditors (UK and Ireland).
Από το 1987 έως το 2010 διετέλεσε διευθυντικό στέλεχος του Ομίλου Εταιρειών International Group of Companies Oilinvest BV (Netherlands με έδρα το Μονακό), ο οποίος ασχολείται με τη διύλιση και εμπορία πετρελαιοειδών. Υπηρέτησε, μεταξύ άλλων, ως οικονομικός διευθυντή του Ομίλου για μία δεκαετία (1993-2003), καθώς και ως διευθύνοντας σύμβουλος από το 2003 μέχρι και το 2010.
Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο του Non-Executive Director Diploma από τους «Financial Times» του Λονδίνου.
Ο κ. Σταύρου είναι ιδρυτικό μέλος, μέτοχος και πρόεδρος της Oceanfleet Shipping Ltd, πλοιοκτήτριας εταιρείας που εκμεταλλεύεται αριθμό πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου διαφόρων μεγεθών.
Είναι επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου διαφόρων άλλων εταιρειών.
Μεταξύ αυτών:
• Σε θυγατρικές εταιρείες του αμερικανικού ιδιωτικού επενδυτικού κεφαλαίου Advent Holdings Ltd, που δραστηριοποιείται σε Ινδία και Κίνα, κυρίως στους κλάδους των φαρμακευτικών προϊόντων, των υφασμάτων και των τραπεζών.
• Σε θυγατρικές εταιρείες του βελγικού Ομίλου Constructions Group Ghelamco, ο οποίος δραστηριοποιείται στην Πολωνία.
• Της The London P&I Insurance Company (Europe) Ltd.
• Της Aegean Airlines Cyprus Ltd.
Συμμετέχει επίσης ως μέτοχος και ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου σε διάφορες νεοσύστατες εταιρείες που ειδικεύονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη, στο Εdutech, στη Φιλοξενία και στην Ψηφιοποίηση της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, ενώ από τον Ιανουάριο του 2024 θα βρίσκεται στο διοικητικό συμβούλιο της Schoeller Holding Ltd, μέλος της Columbia Group.
Είναι μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής της σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου στη Λευκωσία.
Διορίστηκε ως επίσημος διαιτητής από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, από 1η Ιανουαρίου του 2014, σε σχέση με τις διαφορές στη Βιομηχανία Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου.
Το 2017 εξελέγη πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Λάρνακας.
Στο παρελθόν υπήρξε μέλος του διοικητικού συμβουλίου και πρόεδρος επιτροπών διαφόρων διεθνών εταιρειών στους (ρυθμιζόμενους και μη ρυθμιζόμενους) σε διάφορους τομείς, μεταξύ αυτών:
• Καταπιστεύματα, Κύπρος.
• Αντασφάλιση: Trust RE (Μπαχρέιν), OMAN RE (Ομάν).
• Τράπεζες και Επενδύσεις: Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρος) Λτδ, EFG Bank (Lux) SACyprus, υποκατάστημα.
• Ανάπτυξη Λογισμικού και Υπηρεσίες-Ciklum Group Holdings Ltd.
• Εκπαίδευση- Διεθνές Σχολείο του Μονακό.
• Φαρμακευτικά Προϊόντα-Augment Investments Ltd.
Επιπρόσθετα, τον Αύγουστο του 2012, μετά από εισήγηση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, διορίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου των Κυπριακών Αερογραμμών.
Το 2013 ο κ. Σταύρου συμμετείχε ακόμη, στη διαπραγματευτική ομάδα της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις διαπραγματεύσεις με διεθνείς κοινοπραξίες για την κατανομή των δικαιωμάτων έρευνας υδρογονανθράκων αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Διετέλεσε επίσης πρώτος αντιπρόεδρος της Κυπριακής Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Λτδ (ΚΡΕΤΥΚ).
Είναι νυμφευμένος και πατέρας δύο παιδιών.
Διαβάστε επίσης: 43 ειδικοί απαντούν - Οι σοβαρότεροι κίνδυνοι για την κυπριακή οικονομία