Συνέντευξη στην Ευδοκία Παπαδοπούλου
Για το μεγάλο στοίχημα της Τεχνολογικής Βιομηχανίας που ονομάζεται «Aνθρώπινο Δυναμικό» και τα δεδομένα που επικρατούν σήμερα επί κυπριακού εδάφους μιλά, στο Economy Today, ο Πρόεδρος του TechIsland, Βαλεντίνος Πολυκάρπου, χαρακτηρίζοντας τις υφιστάμενες προκλήσεις ως «τεράστια ευκαιρία». Στη συνέντευξή του, ο κ. Πολυκάρπου υποδεικνύει σε ποια επαγγέλματα εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ελλείψεις και εξηγεί γιατί η προσέλκυση ξένων επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης αποτελεί μονόδρομο, διαβεβαιώνοντας πως αυτό, όχι μόνο δεν «απειλεί» το εγχώριο ανθρώπινο δυναμικό, αλλά αντιθέτως, συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για να αναπτυχθεί τοπικό ταλέντο.
Την ίδια ώρα, αξιολογεί τις κινήσεις του κυβερνητικού στρατοπέδου ως προς το να «καλύψει» τα κενά και αναλύει τις δράσεις που δρομολογούνται από πλευράς ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Αναδεικνύει παράλληλα, το πώς οι εταιρείες τεχνολογίας συνδέονται με το κεφάλαιο «προσιτή στέγη» και απαντά στις «φωνές» που θέλουν την εισροή υψηλόμισθου δυναμικού από το εξωτερικό να οδηγεί προς τα πάνω τις τιμές των ακινήτων. Τέλος, επικεντρώνεται στο πώς οι εξελίξεις στον τομέα της Τεχνολογίας διαμορφώνουν την αγορά εργασίας του αύριο, δίνοντας θέση σε νέες συνθήκες και μορφές απασχόλησης και διαμηνύει πως το κλασικό «9-5» είναι πλέον «σχεδόν ανέφικτο», ενώ επαγγέλματα που στο παρελθόν θεωρούνταν «σίγουρα και ασφαλή» οδεύουν προς αντικατάσταση.
Οι προκλήσεις και οι ελλείψεις
Ποιες οι βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Τεχνολογικός τομέας σήμερα σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο Ανθρώπινο Δυναμικό;
Η μειωμένη προσφορά εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα ο τομέας της Τεχνολογίας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο ευρύτερα. Για την Κύπρο όμως, πρόκειται για έναν σχετικά καινούριο τομέα, ο οποίος αναπτύχθηκε ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με την έλευση πολλών ξένων εταιρειών στη χώρα.
Επομένως, δεν υπήρξε αρκετός χρόνος για να αναπτυχθεί και η ανάλογη εξειδίκευση σε τοπικό επίπεδο. Μάλιστα, η Κύπρος έχει αυτή τη στιγμή από τα χαμηλότερα ποσοστά αποφοίτων STEM στην Ε.Ε., κάτι που δημιουργεί μεγάλη ανισορροπία στην τοπική αγορά εργασίας, ιδιαίτερα για μια χώρα που είναι μικρή πληθυσμιακά. Όλα αυτά αποτελούν μεν σημερινή πρόκληση αλλά και τεράστια ευκαιρία για το μέλλον στην Κύπρο, αφού αν καταφέρουμε να κρατήσουμε αυτούς τους υψηλά καταρτισμένους επαγγελματίες στη χώρα, θα καλλιεργηθεί εις βάθος χρόνου η απαραίτητη τεχνογνωσία στο νησί, με αποτέλεσμα την περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα, την ενίσχυση της οικονομίας και τη δημιουργία ακόμα περισσότερων ευκαιριών εργοδότησης για τους Κύπριους.
Σε ποια επαγγέλματα του κλάδου υπάρχουν οι μεγαλύτερες ανάγκες και πού εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ελλείψεις;
Οι μεγαλύτερες ανάγκες εντοπίζονται σε τομείς όπου η εξειδίκευση προέρχεται μέσα από προηγούμενη αντίστοιχη εμπειρία, όπως, μεταξύ άλλων, software developers, big data analysts & engineers και UI/UX designers.
Το μέλλον εντός εξαρτάται από εκτός
Ποιες δράσεις θα μπορούσαν κατά την άποψή σας να δρομολογηθούν προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα προσφοράς και ζήτησης εργασίας στον κλάδο της Τεχνολογίας και να καλυφθούν οι ελλείψεις;
Η στρατηγική προσέλκυση και διατήρηση εξειδικευμένων επαγγελματιών τεχνολογίας από το εξωτερικό είναι ουσιαστική για να αναπτυχθεί τοπικό ταλέντο. Παράλληλα με αυτό πρέπει ως χώρα να επενδύσουμε άμεσα στην περαιτέρω εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των ντόπιων επαγγελματιών για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων. Αυτό για την Κύπρο συνεπάγεται σε αλλαγή κουλτούρας σε ό,τι αφορά τις πεποιθήσεις που υπάρχουν για την αγορά εργασίας.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία και διαμορφώνει ένα νέο εργασιακό τοπίο, με διαφορετικές συνθήκες και μορφές απασχόλησης. Άρα επαγγέλματα που στο παρελθόν θεωρούνταν «σίγουρα και ασφαλή» πλέον θα αντικατασταθούν με άλλα τα οποία πιθανό να μην υπήρχαν μέχρι πρόσφατα ή δεν υπάρχουν ακόμα. Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι οι επαγγελματίες της επόμενης γενιάς, έχουν την κατάλληλη κατάρτιση και δεξιότητες για να είναι αξιοποιήσιμοι και ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Γι’ αυτό τον λόγο πολλά από τα μέλη του TechIsland συμμετέχουν ενεργά σε πρωτοβουλίες κατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων και μάλιστα σε συνεργασία με τοπικά πανεπιστήμια και άλλους εκπαιδευτικούς φορείς. Η συνεργασία μεταξύ εταιρειών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι ουσιαστική για τη δημιουργία ενός δυναμικού και ανταγωνιστικού εργατικού δυναμικού στην Κύπρο.
Θετικά τα βήματα που γίνονται
Πώς αξιολογείτε την Πρόταση Νόμου του ΔΗΚΟ, που ψηφίστηκε σε νόμο τον Νοέμβριο, τροποποιώντας τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο και της οποίας στόχος είναι μεταξύ άλλων η προσέλκυση απασχόλησης υψηλής ειδίκευσης ατόμων και των οικογενειών τους; Θεωρείτε ότι θα λειτουργήσει;
Η υιοθέτηση της πρότασης νόμου από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων, για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με τα προσόντα και τα κριτήρια πολιτογράφησης επαγγελματιών υψηλής κατάρτισης από το εξωτερικό αποτελεί μια θετική εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση. Το ίδιο και η πρόσφατη έγκριση, από το Υπουργικό Συμβούλιο των τροποποιητικών νομοσχεδίων που καθορίζουν τις διαδικασίες για την Μπλε Κάρτα (EU Blue Card) και αφορούν τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών, με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης. Με τα μέτρα αυτά ενισχύεται η θέση της Κύπρου για την προσέλκυση ποιοτικών ξένων επενδύσεων και επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης, η οποία με τη σειρά της θα τροφοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες απασχόλησης για τον τοπικό πληθυσμό και θα ενισχύσει τη φήμη της χώρας μας παγκοσμίως.
Το διακύβευμα της «προσιτής στέγης»
Επικρατεί εν μέρει η άποψη ότι η παρουσία των τεχνολογικών εταιρειών και τα φορολογικά κίνητρα προς τους ξένους εργαζόμενους οδηγούν τις τιμές των ακινήτων προς τα πάνω, επιβαρύνοντας το κόστος ζωής των ντόπιων. Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση;
Ο τομέας των Ακινήτων αποτελεί ουσιαστικό ζήτημα στην Κύπρο για πάνω από μια δεκαετία, ενώ ο πληθωρισμός είναι παγκόσμιο και όχι τοπικό πρόβλημα. Το κυριότερο ζήτημα είναι η αυξανόμενη ζήτηση για προσιτή κατοικία σε σχέση με τη μειωμένη προσφορά, αφού βάσει αυτού διαμορφώνονται και οι τιμές. Αυτό, όπως συζητήθηκε και κατά τη διάρκεια του TechIsland Summit 2023 τον περασμένο Σεπτέμβριο, οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία οι επαγγελματίες ανάπτυξης γης επικεντρώθηκαν στην ανέγερση και πώληση πολυτελών οικιστικών ακινήτων.
Αυτό δεν τους επέτρεψε να ανταποκριθούν άμεσα προς τη ζήτηση για προσιτή στέγη, η οποία αυξήθηκε ιδιαίτερα μετά την πανδημία και τη γεωπολιτική κρίση, αλλά και λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης του τομέα της Τεχνολογίας, καθώς και την κάθοδο σημαντικού αριθμού επαγγελματιών τρίτων χωρών. Με τη σημερινή αυξανόμενη ζήτηση για ενοικίαση, ο στόχος είναι να αυξηθεί η προσφορά και να υπάρξει ισορροπία στην αγορά. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την παρούσα κυβέρνηση θα πρέπει να εμπλουτιστούν με επιπλέον κίνητρα για πιθανούς επενδυτές για έργα Build2Rent, νοουμένου ότι αυτά τα έργα θα προσφέρουν στην αγορά επιλογές για προσιτή στέγαση. Μάλιστα, πολλές από τις εταιρείες μέλη του TechIsland, αναζητούν ενεργά λύσεις στο τρέχον στεγαστικό ζήτημα, καθώς ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε έργα για οικονομικά προσιτή στέγαση, ούτως ώστε να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση στέγασης για τους υπαλλήλους τους.
Σχεδόν ανέφικτο το κλασικό «9-5»
Στους ντόπιους εργαζόμενους εντοπίζονται μετά την πανδημία τάσεις που δείχνουν αλλαγή στην κουλτούρα εργασίας, όπως για παράδειγμα η λεγόμενη «μεγάλη παραίτηση» και η ευέλικτη εργασία. Πώς χειρίζεστε αυτές τις αλλαγές ώστε οι επιχειρήσεις σας να παραμένουν ελκυστικές για τους εργαζόμενους; Τι είδους κίνητρα δίνονται από πλευράς εταιρειών προκειμένου να προσελκύσουν Ανθρώπινο Δυναμικό;
Οι εταιρείες τεχνολογίας προσφέρουν εκ φύσεως ένα πιο σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, που είναι αρκετά ελκυστικό, ιδιαίτερα σε νέους επαγγελματίες. Γενικότερα ομιλούντες, με τον τρόπο που εξελίσσεται η καθημερινότητά μας, οφείλει η κάθε εταιρεία που θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική, να διαμορφώσει τις συνθήκες εργασίας με τρόπο που να ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Το κλασικό «9 με 5», ιδιαίτερα για εργαζόμενους γονείς με μικρά παιδιά, είναι σχεδόν ανέφικτο με βάση την τωρινή υποδομή για σχολεία, απογευματινή απασχόληση, μεταφορές και τα λοιπά. Επομένως, για να μπορούν και οι δύο γονείς να εργάζονται και να είναι παραγωγικοί, χρειάζεται και οι εταιρείες να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Όπως η δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας, εργαλεία στη διάθεση των εργαζόμενων και άλλες διευκολύνσεις που βοηθούν τον εργαζόμενο να κάνει τη δουλειά του αποτελεσματικά και διατηρώντας μια ισορροπία μεταξύ των ευθυνών στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή.
«Πράσινη» και «Ψηφιακή» η εξέλιξη
Πώς ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η Κλιματική Αλλαγή επηρέασαν την αγορά εργασίας στον κλάδο σας;
Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η Κλιματική Αλλαγή έχουν επιταχύνει την εξέλιξη του τομέα, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται νέοι κλάδοι που θα τροφοδοτήσουν την οικονομία του μέλλοντος όπως το greentech, το proptech, healthtech κ.ο.κ.. Αυτό έχει επηρεάσει όπως ήταν αναμενόμενο και την αγορά εργασίας, αφού έχουν δημιουργηθεί νέες θέσεις εργασίας και ανάγκη για νέα εξειδίκευση. Ο τομέας μας ούτως ή άλλως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ευρύτερης αγοράς εργασίας και επομένως καθορίζει τις νέες δεξιότητες που είναι ή θα είναι περιζήτητες για τους επαγγελματίες του μέλλοντος.
TechIsland
Αριθμώντας πάνω από 270 εταιρείες-μέλη που απασχολούν πέραν των 20.000 ατόμων στη χώρα μας και που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα του Τεχνολογικού κλάδου -από τοπικές startups μέχρι διεθνείς κολοσσούς- ο TechIsland, αποτελεί σήμερα, τον μεγαλύτερο επιχειρηματικό Σύνδεσμο Εταιρειών Τεχνολογίας στην Κύπρο. Ο σύνδεσμος, που ιδρύθηκε το 2021, έχει ταχθεί να επιταχύνει την ανάπτυξη της Τεχνολογικής Βιομηχανίας και να τοποθετήσει την Κύπρο στον παγκόσμιο τεχνολογικό χάρτη, μετατρέποντάς την σε διεθνή προορισμό για ταλέντα παγκόσμιας κλάσης. Στοχεύει ακόμη, να καταστήσει τον τομέα της Τεχνολογίας τον πιο σημαντικό μοχλό ανάπτυξης του ΑΕΠ και να διευρύνει την αγορά εργασίας έως το 2030.
Διαβάστε επίσης: Κατασκευές: Χρειάζονται 5.000 πρόσθετοι εργαζόμενοι για να καλύψουν τις ανάγκες