Ενώπιον των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών τίθεται σήμερα ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας για το 2025, ο οποίος αποτελεί και προάγγελο των κοινωνικών παροχών και των επιδομάτων που πρόκειται να διατεθούν εντός του επόμενου έτους.
Ειδικότερα, ο συνολικός προϋπολογισμός του Υφυπουργείου για το 2025, τακτικός και αναπτυξιακός, ανέρχεται, σύμφωνα με σχετικό σημείωμα που προωθήθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, σε €642,04 εκατομμύρια -χωρίς τις δαπάνες των συγχρηματοδοτούμενων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Έργων- καταγράφοντας αύξηση κατά €27,7 εκατομμύρια (ποσοστό 4.51%) σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό για το 2024, ο οποίος ανήλθε στα €614,3 εκατομμύρια. Το 2026 και το 2027 οι προϋπολογισμοί υπολογίζεται να ανέλθουν στα €642,07 εκατ. και €635,8 εκατ., αντίστοιχα.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο συνολικός προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, περιλαμβανομένων των δαπανών των συγχρηματοδοτούμενων έργων, φθάνει τα €673,6 εκατ. για το 2025, €674,3 εκατ. για το 2026 και σε €666,7 εκατ. για το 2027.
Δράσεις σε τρεις άξονες
Οι δράσεις του Υφυπουργείου εδράζονται σε τρεις βασικούς άξονες:
(α) την υλοποίηση προγραμμάτων που καλύπτουν ευάλωτους ανήλικους και οικογένειες, μέσω των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας,
(β) την αναβάθμιση και τον εξορθολογισμό της επιδοματικής πολιτικής που εφαρμόζεται από την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, και
(γ) την ενεργό στήριξη των ατόμων με αναπηρία που αποτελεί αρμοδιότητα του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες.
Πάνω από μισό δισ. σε κοινωνικές παροχές
Όπως διαφαίνεται μέσα από το σημείωμα, το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού αφορά δαπάνες κοινωνικών παροχών, οι οποίες για το 2025 ανέρχονται σε €577,5 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 3,38%, σε σύγκριση με το 2024, ποσό που αντιστοιχεί σε €18,9 εκατομμύρια. Τη χρονιά που διανύουμε οι δαπάνες ανήλθαν σε €558,6 εκατομμύρια.
Το μεγαλύτερο μέρος των κοινωνικών δαπανών, συνολικού ύψους €443,1 εκατομμυρίων, διαχειρίζεται η Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, δεδομένου πως είναι η καθ' ύλην αρμόδια για την καταβολή επιδομάτων. Μάλιστα, το εν λόγω ποσό που θα διατεθεί για την παροχή επιδομάτων και άλλων κοινωνικών παροχών προς δικαιούχους, παρουσιάζεται αυξημένο για το 2025 συγκριτικά με φέτος που ανήλθε στα €436 εκατομμύρια.
€205 εκατ. για το ΕΕΕ - Τι προορίζεται για μονογονιούς και πολύτεκνους
Μεταξύ άλλων, για την παραχώρηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος προβλέπεται να διατεθούν €205 εκ. σε αριθμό οικογενειών για εξασφάλιση της διαβίωσης και της στέγασής τους, ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, ο αριθμός των δικαιούχων ΕΕΕ κατά το 2024 ανήλθε σε 23.294 πρόσωπα (18.258 αιτήσεις).
Για κάλυψη δαπανών παροχής Επιδόματος Τέκνου σε δικαιούχες οικογένειες, στη βάση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, αλλά και για την παροχή Επιδόματος Μονογονεϊκής Οικογένειας, θα διατεθεί ποσό ύψους €132 εκατ., το οποίο είναι αυξημένο κατά €7 εκατ. σε σχέση με το αντίστοιχο για το 2024 το οποίο ανήλθε στα €125 εκατ. Κατά το 2024, ο αριθμός των δικαιούχων οικογενειών ανήλθε στις 53.384 για το επίδομα τέκνου και στις 10.382 για το επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας.
Σημειώνεται ότι τόσο στο επίδομα τέκνου, όσο και στο επίδομα μονογονιού καταβάλλεται ολόκληρη η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες που προκύπτουν λόγω ακρίβειας και πληθωρισμού, με το ποσοστό της ΑΤΑ για το 2024 να έχει ανέλθει στο 3,66%.
Για την καταβολή του Τιμητικού Επιδόματος Πολύτεκνης Μάνας αναμένεται να διατεθούν €7,2 εκατ. σε πέραν των 15.000 πολύτεκνων μητέρων. Ο ακριβής αριθμός των δικαιούχων κατά το 2024 ανήλθε στις 15.191. Σημειώνεται ότι από το 2017 που έγινε η επαναφορά του επιδόματος έχουν δαπανηθεί περίπου €46 εκατ..
Συνεχίζονται επιδοτήσεις σε βρεφοκομικούς και νηπιαγωγεία
Επιπρόσθετα, συνεχίζεται η υλοποίηση του Σχεδίου Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών ηλικίας μέχρι 4ων ετών, με επιδότηση του 80% του ύψους των μηνιαίων διδάκτρων για βρεφοκομικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία, η οποία ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο 2022. Κατά τη σχολική χρονιά 2024 - 2025, ο αριθμός των δικαιούχων ανήλθε σε 11.075 και ο αριθμός των συμβεβλημένων παρόχων 360 νηπιαγωγεία και βρεφοκομικούς σταθμούς που συμμετείχαν στο Σχέδιο. Το υπό αναφορά Σχέδιο στοχεύει στο να δοθούν ευκαιρίες ένταξης στην αγορά εργασίας στους γονείς των παιδιών, παρέχοντάς τους εναλλακτικές επιλογές φροντίδας των παιδιών τους με επιχορήγηση των διδάκτρων.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στις 28/6/2023 την επέκταση του Σχεδίου από τη σχολική χρονιά 2023/2024 με διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων κατά τρόπο ώστε όλοι οι δικαιούχοι του Επιδόματος Τέκνου να μπορούν να επωφεληθούν του Σχεδίου λαμβάνοντας ύψος επιδότησης, το οποίο είναι αντιστρόφως ανάλογο του οικογενειακού εισοδήματος. Με την πιο πάνω τροποποίηση οι τελικοί δικαιούχοι ανέρχονται σε 11.000 παιδιά το οποίο μεταφράζεται σε ποσοστιαία αύξηση της τάξης του 40%.
Το Σχέδιο, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στο πλαίσιο του Προγράμματος ΘΑλΕΙΑ (2022-2025) και εθνικούς πόρους, θα συνεχίσει τουλάχιστον για την επόμενη τριετία και για την εφαρμογή του έχει προβλεφθεί ποσό ύψους €17 εκ. ετησίως, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ηλικιακή επέκταση που έχει αποφασιστεί, από 4ων ετών μέχρι την ηλικία της υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του Σχεδίου Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης ηλικίας από 4ων ετών μέχρι 4 ετών και 6 μηνών (ΣΕΔ – ΣΑΑ), που υλοποιείται από τον Σεπτέμβριο 2024, αναμένεται να επωφεληθούν περί τα 1.500 συνολικά παιδιά με συνολική δαπάνη για ολόκληρο το σχολικό έτος 2024-2025, ύψους €3 εκατ.
Στοχεύοντας στον εκσυχρονισμό της παιδικής προστασίας
Όπως καταδεικνύεται στο σημείωμα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα παιδιά που τελούν υπό τη φροντίδα του κράτους και ειδικότερα, των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός του 2025 που αφορά χορηγήματα για συντήρηση παιδιών τοποθετημένα σε οικογένειες ανέρχεται σε €13 εκατ..
Μάλιστα, μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος Το Αύριο», έχει προβλεφθεί επένδυση ύψους €10 εκ. ευρώ για τη δημιουργία 15 Έργων Παιδικής και Εφηβικής Προστασίας, παγκύπρια για παιδιά υπό τη νομική φροντίδα του κράτους. "Στόχος μας είναι ο εκσυγχρονισμός του τομέα της παιδικής προστασίας στη χώρα μας, ενός από τους νευραλγικότερους τομείς κοινωνικής πολιτικής του κράτους πρόνοιας μας, μέσα από την ανάπτυξη σύγχρονων και πρότυπων κτηριακών Έργων", σημειώνεται, ενώ προστίθεται πως οι αναπτύξεις αφορούν πρότυπα και σύγχρονα έργα, μικρά σπίτια οικογενειακού τύπου ενταγμένα στην κοινότητα με πρόσβαση σε υπηρεσίες δημόσιας υγείας, σχολεία και μέσα μαζικής μεταφοράς. "Η εν λόγω επένδυση μαζί με την ενίσχυση των διεπιστημονικών υπηρεσιών θα οδηγήσει στην ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στα παιδιά", επισημαίνεται.
Άλλες παροχές όπως η «Προίκα του Μωρού», για τη στήριξη ευάλωτων οικογενειών, με προϋπολογισμό ύψους €1,5 εκατ., αλλά και κρατικές χορηγίες σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Αρχές Αυτοδιοίκησης περιλαμβάνονται επίσης, στον προϋπολογισμό.
Τρίτη ηλικία και παροχές σε συνταξιούχους
Σε ό,τι αφορά το Σχέδιο επιδότησης διαμονής και φροντίδας σε στέγες ηλικιωμένων (ΣΕΦ), η συνολική δαπάνη εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε €7,7 εκ. ετησίως και περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Το ΣΕΦ θα προσφέρει αύξηση παροχής δικαιούχων φροντίδας σε Στέγη από €745 που ισχύει σήμερα σε €1.300 καθώς και αύξηση των δικαιούχων με επέκταση του ορίου καταθέσεων σε €10.000.
Ο προϋπολογισμός του 2025 προβλέπει ακόμη, πίστωση ποσού ύψους €95 εκ. για την εφαρμογή του Σχεδίου παροχής Επιδόματος σε Συνταξιούχους με Χαμηλά Εισοδήματα, ενώ την ίδια στιγμή περιλαμβάνεται πρόνοια για την παροχή έκτακτων χορηγιών ύψους €3,3 εκ. που θα καλύψει την παραχώρηση Πασχαλινού Επιδόματος σε χαμηλοσυνταξιούχους.
6% αύξηση για τα άτομα με αναπηρίες
Οι συνολικές δαπάνες για κοινωνικές παροχές προς άτομα με αναπηρίες από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες ανέρχονται για το 2025 σε €54 εκ. σε σύγκριση με €51 εκ. το 2024, δηλαδή παρουσιάζουν 6% αύξηση.
Tο Τμήμα εφαρμόζει τρία έργα συγχρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο συνολικής δαπάνης €5 εκ. ετησίως. Τα τρία έργα, το Σύστημα Αξιολόγησης Αναπηρίας, οι Κατοικίες και Προγράμματα Υποστήριξης στην Ανεξάρτητη Διαβίωση, καθώς και το Κέντρο Οικογενειακής Παρέμβασης και Στήριξης για τον Αυτισμό είναι ενταγμένα στο Πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ 2021-2027, με συνολικό Προϋπολογισμό €10,5 εκ., €20 εκ. και €5 εκ. αντίστοιχα.
Όπως αναφέρεται στο σημείωμα, στρατηγικός στόχος του Υφυπουργείου είναι ο συνεχής εκσυγχρονισμός του για την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών που να είναι προσβάσιμες, προσιτές, φιλικές και εξατομικευμένες, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της σύγχρονης εποχής.
Διαβάστε επίσης: Φον ντερ Λάιεν: Στο πλευρό της Ουκρανίας, για όσο χρειαστεί