Τον Ιανουάριο του 2023, η πόλη Άαρχους στη Δανία ξεκίνησε ένα τριετές δοκιμαστικό πρόγραμμα για τον περιορισμό του αριθμού των ποτηριών καφέ μιας χρήσης. Αντί να τα πετάνε, οι ντόπιοι μπορούν να χρησιμοποιούν μηχανήματα κατάθεσης που σχεδιάστηκαν από τη νορβηγική εταιρεία διαχείρισης αποβλήτων TOMRA.
“Μέσω της ανάλυσης των αποβλήτων, ανακαλύψαμε ότι το 45% των αποβλήτων στο Άαρχους προερχόταν από συσκευασίες για φαγητό”, λέει στο Euronews ο Simon Smedegaard Rossau, υπεύθυνος του έργου για την κυκλική συσκευασία στο Δήμο του Άαρχους. “Αυτή η διαπίστωση αποτέλεσε σημείο καμπής”.
Ένα χρόνο μετά, το Άαρχους είναι πλέον σε θέση να μοιραστεί τα πρώτα του αποτελέσματα, με την ελπίδα ότι περισσότερες πόλεις θα ακολουθήσουν το παράδειγμά του.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ρουμανία, η Δανία και το Βέλγιο, έχουν εισάγει συστήματα εγγύησης που επιτρέπουν στους πολίτες να επιστρέφουν πλαστικά ή γυάλινα μπουκάλια και κουτιά σε ειδικά διαμορφωμένα μηχανήματα σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όπου ανταμείβονται με μια μικρή επιστροφή χρημάτων σε αντάλλαγμα.
Ωστόσο, το σύστημα του Άαρχους είναι υπαίθριο, με μηχανήματα που βρίσκονται στους κύριους εμπορικούς δρόμους.
Στόχος είναι η ανακύκλωση πολύ δημοφιλών προϊόντων, όπως τα ποτήρια με κρύα ή ζεστά ροφήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται κατά μέσο όρο μόλις 15 λεπτά πριν καταλήξουν στα σκουπίδια. “Μόνο λιγότερο από το 2% των πλαστικών ποτηριών καφέ μιας χρήσης ανακυκλώνονται παγκοσμίως”, λέει ο Rossau.
Η πιλοτική εφαρμογή δεν απαιτούσε μόνο την κατασκευή μηχανημάτων, την απόφαση για το πού θα τα τοποθετήσει και τη δημιουργία των ανακυκλώσιμων ποτηριών. Η αλλαγή της συμπεριφοράς των καταναλωτών ήταν ένα απαραίτητο βήμα για να πραγματοποιηθεί η “επανάσταση της επαναχρησιμοποίησης”.
Πώς κατάφερε το Άαρχους να κερδίσει τον κόσμο;
Για να πειστούν οι πολίτες, η πρωτοβουλία υποστηρίχθηκε αρχικά από 45 καφετέριες, οι οποίες συμφώνησαν να πωλούν ποτά μόνο σε αυτά τα ποτήρια, χωρίς να δίνουν στους καταναλωτές την επιλογή να αγοράζουν πλαστικά ποτήρια μίας χρήσης.
Τις πρώτες εβδομάδες, το ποσοστό επιστροφής ήταν μόνο περίπου 25% και αυτό έκανε τον Rossau να αμφιβάλλει αν το σύστημα θα λειτουργούσε. Για να αποτελέσουν τα επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια καλύτερη εναλλακτική λύση σε σχέση με τα αντίστοιχα μιας χρήσης πρέπει να ανακυκλωθούν τουλάχιστον έξι φορές, φτάνοντας σε ποσοστό επιστροφής 82%.
Το σημείο καμπής ήρθε κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου φεστιβάλ Aarhus Uke της πόλης τον Σεπτέμβριο, όπου οι έμποροι λιανικής πώλησης στην εκδήλωση προσέφεραν αποκλειστικά τα ποτήρια που μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν. Πολλοί περισσότεροι πολίτες τα βρήκαν μπροστά τους και περίπου 100.000 ποτήρια επιστράφηκαν, ποσότητα που θα γέμιζε 1.200 κάδους απορριμμάτων.
Η εκδήλωση, λέει ο Rossau, ήταν χρήσιμη για την αλλαγή συμπεριφοράς, καθώς εξοικείωσε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού με το νέο ανακυκλώσιμο προϊόν.
“Βλέπουμε τώρα αλλαγές στη συμπεριφορά. Βλέπουμε ανθρώπους να πηγαίνουν με σακούλες γεμάτες ποτήρια, πράγμα που σημαίνει ότι ανακυκλώνουν χύμα, όπως για τα κουτιά και τα μπουκάλια”, λέει ο Rossau. “Τώρα βλέπουμε ότι το ποσοστό επιστροφής είναι 88%, πράγμα που σημαίνει ότι ένα ποτήρι επαναχρησιμοποιείται 44 φορές.
Πόσα πλαστικά ποτήρια επιστράφηκαν στο Άαρχους;
Το πιλοτικό πρόγραμμα έθεσε ως στόχο τη συλλογή 500.000 ποτηριών τον πρώτο χρόνο, στόχος που ξεπεράστηκε κατά πολύ, καθώς τα ποτήρια επιστράφηκαν 735.000 φορές, εξοικονομώντας 14 τόνους πλαστικού από την αποτέφρωση και τις εκπομπές CO2.
Για το 2025, ο στόχος είναι η συλλογή 1,5 εκατομμυρίου ποτηριών, ενώ επιπλέον 1,5 εκατομμύριο ποτήρια προγραμματίζονται για το τρίτο έτος. Στο μέλλον, ο Δήμος του Άαρχους επιθυμεί να επεκταθεί σε μερικές άλλες κοντινές μικρές πόλεις, καθώς και σε άλλες μορφές συσκευασίας τροφίμων.
“Έχουμε συμπεριληφθεί στο εθνικό χρηματοδοτικό σχέδιο της Δανίας, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναγνωρίζουν την επεκτασιμότητα του έργου”, λέει ο Rossau. Ο προϋπολογισμός εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση μιας εθνικής σύμπραξης που φέρνει σε επαφή δήμους, επιχειρήσεις, εστιατόρια και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.
Εάν επεκταθεί σε εθνικό επίπεδο, το έργο θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τη χρήση των συσκευασιών μιας χρήσης για φαγητό, οι οποίες σήμερα αντιστοιχούν σε 500 εκατομμύρια αντικείμενα μιας χρήσης ετησίως στη Δανία, σύμφωνα πάντα με το Euronews.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Η ΥΠΕΞ της Γερμανίας πιέζει να εγκριθεί άμεσα πακέτο εξοπλισμών 3 δισ. ευρώ για την Ουκρανία