«Η Κύπρος έχει ενεργή και σηµαντική συνεισφορά στο σύστηµα RAPEX (ευρωπαϊκό σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για τα επικίνδυνα καταναλωτικά και επαγγελµατικά προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά της Ε.Ε.)», υπογραµµίζει σε συνέντευξή της στο Economy Today η κ. Αλίκη Ιορδάνου. Συγκεκριµένα, όπως αναφέρει η κ. Ιορδάνου, η Κύπρος κατατάσσεται µεταξύ των πρώτων πέντε χωρών µε τις περισσότερες κοινοποιήσεις επικίνδυνων προϊόντων. Σηµειώνει ακόµα ότι, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, διενεργούνται έλεγχοι στην αγορά σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων και προσθέτει ότι τα κυριότερα προϊόντα που κοινοποιούνται στο σύστηµα είναι κυρίως τα παιχνίδια, τα οχήµατα, τα παιδικά ενδύµατα, οι ηλεκτρικές συσκευές/εξοπλισµός και τα καλλυντικά.
Πώς διαχειρίζεται η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή το σύστηµα RAPEX και ποιες είναι οι κύριες αρµοδιότητές της;
Το σύστηµα RAPEX είναι ένα διαδικτυακό ευρωπαϊκό σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για τα επικίνδυνα καταναλωτικά και επαγγελµατικά προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στις αγορές των άλλων κρατών που συµµετέχουν στο σύστηµα, δηλαδή της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Λιχτενστάιν. Σε κάθε κράτος που συµµετέχει στο σύστηµα λειτουργεί µία αρµόδια εθνική αρχή, γνωστή ως Εθνικό Σηµείο Επαφής, που είναι ο συντονιστής του συστήµατος και έχει άµεση επικοινωνία µέσω του ηλεκτρονικού συστήµατος µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αντίστροφα. Το Εθνικό Σηµείο Επαφής έχει την ευθύνη για τη διαχείριση του συστήµατος σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, για κάθε κατηγορία προϊόντος, εγκαθιδρύονται και ανάλογες αρµόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες υποδεικνύουν τα σηµεία επαφής τους, που είναι επιφορτισµένα µε τις διαδικασίες λειτουργίας του συστήµατος.
Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ενέργειας, Εµπορίου και Βιοµηχανίας αποτελεί το Εθνικό Σηµείο Επαφής της Κύπρου. Με απλά λόγια, η Υπηρεσία, αφού λάβει µια κοινοποίηση για επικίνδυνο προϊόν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φροντίζει όπως η πληροφόρηση αυτή προωθηθεί στην αρµόδια εθνική αρχή, η οποία µε τη σειρά της θα προβεί στους σχετικούς ελέγχους για να διαπιστωθεί αν το υπό αναφορά προϊόν κυκλοφορεί στην κυπριακή αγορά. Αντίστροφα, σε περίπτωση που µια αρµόδια εθνική αρχή εντοπίσει για πρώτη φορά ένα επικίνδυνο προϊόν στην κυπριακή αγορά, φροντίζει όπως αυτό προωθηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία µε τη σειρά της θα το κοινοποιήσει στις άλλες χώρες που συµµετέχουν στο σύστηµα.
Συνεπώς, για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για τη λειτουργία του συστήµατος, είναι σηµαντικό για την Υπηρεσία να συνεργάζεται µε τις άλλες αρµόδιες εθνικές αρχές που έχουν επιφορτιστεί µε την εποπτεία της αγοράς σε θέµατα ασφάλειας προϊόντων. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι τον συγκεκριµένο κλάδο εντός της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, ο οποίος είναι επιφορτισµένος µε τη λειτουργία του συστήµατος, στελεχώνουν στην παρούσα φάση πέντε λειτουργοί.
Σε ποιες κατηγορίες προϊόντων διενεργούνται έλεγχοι; Ποιες κατηγορίες είναι εκτός του συστήµατος RAPEX;
Στην Κύπρο, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, διενεργούνται έλεγχοι στην αγορά σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων. Συνεπώς, στους ελέγχους αυτούς περιλαµβάνονται όλα τα καταναλωτικά προϊόντα, δηλαδή τα προϊόντα που προορίζονται για καταναλωτές, όπως επίσης και τα προϊόντα που προορίζονται για επαγγελµατίες χρήστες. Ως εκ τούτου, όλα αυτά τα προϊόντα έχουν τη δυνατότητα να κοινοποιηθούν στο σύστηµα RAPEX στην περίπτωση που κριθούν επικίνδυνα και παράλληλα πληρούνται οι υπόλοιπες προϋποθέσεις κοινοποίησής τους στο σύστηµα. Τα τρόφιµα, οι ζωοτροφές, ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισµός και τα φαρµακευτικά προϊόντα δεν καλύπτονται από το σύστηµα RAPEX, αφού περιλαµβάνονται σε άλλα συστήµατα έγκαιρης προειδοποίησης. Εξαιρούνται, επίσης, τα µεταχειρισµένα αντικείµενα που χαρακτηρίζονται ως αντίκες ή που πρέπει να επιδιορθωθούν πριν από τη χρήση τους.
Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Ποια είναι η συνεισφορά της Κύπρου στο σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για επικίνδυνα προϊόντα;
Η Κύπρος έχει ενεργή και σηµαντική συνεισφορά στο σύστηµα τα τελευταία χρόνια και κατατάσσεται µεταξύ των πρώτων πέντε χωρών µε τις περισσότερες κοινοποιήσεις επικίνδυνων προϊόντων στο σύστηµα. Πιο συγκεκριµένα, το 2018 η Κύπρος κοινοποίησε 156 επικίνδυνα προϊόντα έναντι συνόλου 2.257. Οι κοινοποιήσεις αυτές προήλθαν κυρίως από την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, το Τµήµα Επιθεώρησης Εργασίας και το Τµήµα Ηλεκτροµηχανολογικών Υπηρεσιών και αφορούσαν ως επί το πλείστον παιχνίδια, παιδικά ενδύµατα και ηλεκτρικές συσκευές/εξοπλισµό.
Πόσα προϊόντα κοινοποιούνται στο σύστηµα RAPEX κάθε χρόνο και πόσα προϊόντα αποσύρονται από την κυπριακή αγορά;
Από τη δηµιουργία του συστήµατος RAPEX το 2003, το σύστηµα αναπτύσσεται συνεχώς όσον αφορά τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσµατικότητάς του. Σήµερα, αποτελεί µια βάση δεδοµένων που περιέχει περισσότερες από 25.000 κοινοποιήσεις επικίνδυνων προϊόντων και πρόκειται για ένα επιτυχηµένο επίτευγµα που προκύπτει από τα 15 χρόνια κοινής συνεργασίας µεταξύ των κρατών-µελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από το 2010 και έπειτα, το σύστηµα RAPEX καλύπτει επίσης προϊόντα επαγγελµατικής χρήσης και προϊόντα που ενέχουν κινδύνους άλλους από εκείνους που σχετίζονται µε την υγεία και την ασφάλεια, όπως οι κίνδυνοι για το περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια, πέραν των 2.000 προϊόντων κοινοποιούνται κάθε χρόνο ως επικίνδυνα στο σύστηµα. Τον τελευταίο χρόνο, κοινοποιήθηκαν συνολικά 2.257 προϊόντα στο σύστηµα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι µόνο η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή αποσύρει πέραν των 300 επικίνδυνων και µη συµµορφούµενων προϊόντων κάθε χρόνο από την κυπριακή αγορά. Από αυτά, περίπου τα 100 πληρούν τις προϋποθέσεις για να κοινοποιηθούν στο σύστηµα RAPEX.
Ποια είναι συνήθως τα πιο επικίνδυνα προϊόντα που αποµακρύνονται και ποια είναι η χώρα προέλευσής τους;
Τα κυριότερα προϊόντα που κοινοποιούνται στο σύστηµα είναι κυρίως τα παιχνίδια, τα οχήµατα, τα παιδικά ενδύµατα, οι ηλεκτρικές συσκευές/εξοπλισµός και τα καλλυντικά. Οι κυριότεροι κίνδυνοι που συνεπάγονται από την ακαταλληλότητα των προϊόντων αυτών είναι χηµικοί, τραυµατισµού, πνιγµονής, ηλεκτροπληξίας και πυρκαγιάς. Τέλος, αξίζει να σηµειωθεί ότι πέραν του 50% των προϊόντων που κοινοποιούνται στο σύστηµα προέρχονται από την Κίνα (συµπεριλαµβανοµένων του Χονγκ Κονγκ και της Ταϊβάν).
Αλίκη Ιορδάνου
Α΄ Λειτουργός Εµπορίου & Βιοµηχανίας, Συντονίστρια Κλάδου Ασφάλειας Προϊόντων της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή
«Μόνο η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή αποσύρει πέραν των 300 επικίνδυνων και µη συµµορφούµενων προϊόντων κάθε χρόνο από την κυπριακή αγορά».
Σάββας Σάββα
Ο Σάββας είναι υπεύθυνος για τη συνεισφορά της Κύπρου στο ευρωπαϊκό σύστημα Rapid Alert για επικίνδυνα μη βρώσιμα προϊόντα, το οποίο προστατεύει τους καταναλωτές προειδοποιώντας όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ όταν ένα επικίνδυνο προϊόν ανιχνεύεται στην αγορά.
Αφού εντοπιστεί ένα μη ασφαλές προϊόν σε ένα άλλο Κράτος Μέλος, ο Σάββας λαμβάνει μια ειδοποίηση από την αρμόδια εθνική αρχή, την οποία στη συνέχεια αποστέλλει σε όλους τους σχετικούς οργανισμούς στην Κύπρο.
Επιπλέον στέλνει ειδοποιήσεις σε άλλα κράτη μέλη μέσω του συστήματος Rapid Alert, αν επικίνδυνα προϊόντα εντοπιστούν στην κυπριακή αγορά. Μέσω της δουλειάς του, ο Σάββας εφαρμόζει τη νομοθεσία της ΕΕ και προστατεύει τους καταναλωτές από πιθανή βλάβη.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε την σελίδα: europa.eu/euprotects/content/homepage_el
