Όσο περισσότερο χρονικό διάστημα οι τιμές βρίσκονται υψηλά, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος οι καταναλωτές να αρχίσουν να θεωρούν τον υψηλό πληθωρισμό δεδομένο και να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους αναλόγως. Αυτό θέτει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και την επιτροπή της για την καταπολέμηση του πληθωρισμού σε εγρήγορση.
Οι τιμές αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 7,7% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τον δείκτη τιμών καταναλωτή, που εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τον στόχο της Fed για 2%. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού υποχώρησε περισσότερο από ό,τι αναμενόταν – οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση της Refinitiv ανέμεναν 8% – αλλά το κόστος των τροφίμων, της ενέργειας και της στέγασης εξακολουθεί να αυξάνεται δραματικά. Παρόλο που ο δείκτης S&P 500 κινήθηκε ανοδικά έως και 4,4% το πρωί της Πέμπτης, υποδηλώνοντας την ανακούφιση των αγορών ότι τα νούμερα δεν χειροτέρεψαν, τα νέα στοιχεία εξακολουθούν να ενθαρρύνουν τη Fed να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια.
Αν μη τι άλλο, η Fed έχει λόγους να προχωρήσει ταχύτερα από ό,τι αναμένει η αγορά. Ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ προειδοποίησε στις 2 Νοεμβρίου ότι υπάρχει κίνδυνος να βγουν αληθινές οι προσδοκίες για υψηλότερο πληθωρισμό. Η έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν έδειξε ότι οι καταναλωτές μέχρι και τον Οκτώβριο θεωρούσαν πως ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να αυξάνεται. Οι ερωτηθέντες δείχνουν επίσης μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές μεταβολές των τιμών. Όταν οι Αμερικανοί αναμένουν υψηλότερο πληθωρισμό, οι επιχειρήσεις αυξάνουν τις τιμές και οι εργαζόμενοι είναι πιθανό να ζητήσουν υψηλότερους μισθούς, γεγονός που ενισχύει ακόμη περισσότερο την άνοδο. Αυτό είναι το σενάριο που θέλει να αποφύγει η Fed.
Η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών δεν έχει επηρεαστεί
Το ανησυχητικό είναι ότι παρά την πτώση του ΔΤΚ, η πολιτική σύσφιγξης της Fed είχε μικρή επίδραση στη συνολική ζήτηση. Οι πραγματικές δαπάνες σε καταστήματα λιανικής πώλησης και εστιατόρια ήταν 13% πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα τον Σεπτέμβριο και σε μεγάλο βαθμό παρέμειναν σταθερές καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022. Οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών έχουν μειωθεί από το 2021, αλλά εξακολουθούν να είναι κατά 1,7 τρισ. δολάρια μεγαλύτερες από ό,τι ήταν πριν από την πανδημία χάρη στα οικονομικά κίνητρα και τα λουκέτα που ανέστειλαν τις δαπάνες, σύμφωνα με ανάλυση της Fed που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα. Οι γιορτινές αγορές ξεκίνησαν τον Οκτώβριο, καθώς οι μεγάλοι λιανοπωλητές ανταγωνίζονταν για να προλάβουν τους ανταγωνιστές τους, επισπεύδοντας τις έντονες δαπάνες που παρατηρούνται συνήθως τις τελευταίες εβδομάδες του έτους. Το ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος που αποταμιεύουν τα νοικοκυριά κυμάνθηκε κοντά σε χαμηλό 15 ετών τον Σεπτέμβριο.
Δεν είναι να απορεί κανείς για την υπερβολική αντίδραση της Fed. Ο Πάουελ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα προτιμούσε να αυξήσει τα επιτόκια πολύ υψηλά παρά να τα χαλαρώσει πολύ σύντομα ή να αποτύχει να τα «σφίξει» αρκετά. Οι αγορές αναμένουν αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το εργαλείο FedWatch της CME. Εάν ο Πάουελ θέλει πραγματικά να αντιμετωπίσει τον φόβο του πληθωρισμού καθώς και τον ίδιο τον πληθωρισμό, ίσως πρέπει να κάνει κάτι πιο τολμηρό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τα πρώτα μηνύματα ανάκαμψης του πληθωρισμού - Ράλι μετοχών στη Wall Street