Κατ’ αρχάς είναι η εκτίναξη της τιμής του κακάο που είναι χρηματιστηριακό προϊόν. Το Νοέμβριο στην αγορά εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης ο τόνος του κακάο έφθασε στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας πεντηκονταετίας ξεπερνώντας τα 4.000 δολάρια. Στο πανάκριβο κακάο προστέθηκε και η εκτόξευση κατά 50,6% της τιμής της ζάχαρης το τελευταίο 12μηνο, σύμφωνα με το δείκτη του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO). Το «κερασάκι» που κάνει ακόμα πιο ακριβή τη σοκολατένια τούρτα είναι η διαβόητη κλιματική και μετεωρολογική απορρύθμιση που ταλανίζει τον αγροτικό κόσμο σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Ίσως η λέξη «απορρύθμιση» να είναι πολύ ήπια για να περιγράψει μια πραγματικότητα που έχει ανατρέψει τα παραγωγικά δεδομένα. Σε έκθεσή του που δημοσιοποίησε στις 16 Νοεμβρίου ο Διεθνής Οργανισμός Κακάο (IOC) υπογραμμίζει ότι «οι ασυνήθιστα ισχυρές για την εποχή βροχοπτώσεις που είχαμε εφέτος εμπόδισαν την αποξήρανση των σπόρων κακάο και είχαν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητάς τους».
Το ακραίο «Ελ Νίνιο»
Από την άλλη πλευρά μεγάλες χώρες παραγωγής ζάχαρης, όπως η Ινδία και η Ταϊλάνδη, επλήγησαν από πρωτοφανή ξηρασία που συνδέεται με το κλιματικό φαινόμενο Ελ Νίνιο. Οι εξελίξεις ακολούθησαν χρονικά μια επίσης αρνητική συγκυρία για όλο τον κόσμο της παραγωγής, του εμπορίου και των μεταφορών που προκάλεσαν η παγκόσμια πανδημική κρίση και η γεωπολιτική αστάθεια, με αποτέλεμα την εμπλοκή της εφοδιαστικής αλυσίδας ήδη από τα τέλη της περασμένης δεκαετίας. «Φυσική» απόρροια όλων αυτών είναι οι μεγάλες ανατιμήσεις που σε πολλές περιπτώσεις αφήνουν ενεούς τους καταναλωτές μπροστά στις προθήκες των ζαχαροπλαστείων.
«Πρόκειται για ανατιμήσεις που οφείλονται τόσο στις βιομηχανίες του κλάδου, όσο και στους μικρομεσαίους ιδιοκτήτες-τεχνίτες των εργαστηρίων. Έχει καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για να συγκρατηθούν οι αυξήσεις των τιμών των τελικών προϊόντων στο 5% έως 7% το πολύ», υποστήριξε προ ημερών μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό France Info ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Σοκολατοποιών και Ζαχαροπλαστών Γαλλίας Τιερί Λαλέ. Σύμφωνα με έρευνα του ραδιοσταθμού, ωστόσο, οι τιμές των προϊόντων του κλάδου έχουν εκτιναχθεί κατά 36% το τελευταίο 12μηνο, αν συγκριθούν δηλαδή με τις αντίστοιχες τιμές της περυσινής περιόδου των Χριστουγέννων.
Καλές προθέσεις
«Εξαντλούμε όλα τα περιθώρια που έχουμε για να συγκρατήσουμε τις τιμές. Αλλά βλέπετε ότι δεν είναι μόνο οι τιμές του κακάο, της ζάχαρης και εν γένει των πρώτων υλών που χρησιμοποιούμε, είναι και οι ανατιμήσεις στην ενέργεια, ακόμα και στις συσκευασίες και στα χαρτιά περιτυλίγματος που συμβάλλουν στην ακρίβεια», εξήγησε ο Τιερί Λαλέ, ιδιοκτήτης σοκολατοποιίας και ο ίδιος στο Μπορντό.
Ο Γάλλος σοκολατοπαραγωγός και ζαχαροπλάστης θεωρεί ότι «οι καταναλωτές τα αντιλαμβάνονται αυτά και είναι έτοιμοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω για να μη στερηθούν τις γλυκές απολαύσεις των γιορτών». Δεν φαίνεται πως είναι απολύτως έτσι η κατάσταση στο γειτονικό (στη Γαλλία) Βέλγιο, όπου σύμφωνα με την εφημερίδα «Brussels Times» οι ανατιμήσεις των γλυκισμάτων είναι σαφώς μεγαλύτερες από εκείνες των τροφίμων το τελευταίο 12μηνο με αποτέλεσμα να περιορίσουν τις αγορές τους οι καταναλωτές.
Αποκαλυπτικά ρεπορτάζ
Με τη διαπίστωση των «Brussels Times» συμφωνεί το BBC, έπειτα από έρευνα που πραγματοποίησε σε προϊόντα συσκευασμένων γλυκισμάτων που βρίσκει κανείς τις ημέρες αυτές στα βρετανικά σούπερ μάρκετ. Το ρεπορτάζ αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του BBC την παραμονή των Χριστουγέννων, αλλά αφορά τις τιμές Νοεμβρίου.
«Ενώ οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και των ποτών το Νοέμβριο ήταν 8,3%, οι τιμές στις σοκολάτες αυξήθηκαν αισθητά περισσότερο, κατά 15,3%», αναφέρεται στο ρεπορτάζ, που τεκμηριώνεται με συγκριτικές τιμές τυποποιημένων προϊόντων γνωστών επωνυμιών.
Πηγή της έρευνας είναι το βρετανικό παρατηρητήριο τιμών «Which?», που διαπίστωσε σε δημοφιλείς σοκολάτες και συσκευασμένα γλυκά που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ αυξήσεις τιμών που ξεπερνούν το 50% και φθάνουν μέχρι το 67,2%.