Του Ξένιου Μεσαρίτη
Δριμύ κριτική ασκεί η εξεταστική επιτροπή PEGA σε Κύπρο και τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα κράτη μέλη αλλά και στην Κομισιόν για το ζήτημα των κακόβουλων λογισμικών παρακολούθησης.
Η εισηγήτρια της Επιτροπής Σοφία ιν ‘τ Βελντ και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γερούν Λεναρς κατά τη σημερινή δημοσιογραφική διάσκεψη στο Στρασβούργο ανέφεραν τα κύρια σημεία της Έκθεσης.
Κατά την διάσκεψη εστίασαν συγκεκριμένα στην απροθυμία των εμπλεκόμενων κρατών μελών να απαντήσουν στις ερωτήσεις που υποβλήθηκαν τους τελευταίους μήνες κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης επικρίνοντας παράλληλα και τη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία δεν πράττει τα απαραίτητα για το θέμα.
Η Επιτροπή από τη μια, τραβά το αυτί στα κράτη μέλη τα οποία πιθανότατα εμπλέκονται σε παρακολουθήσεις πολιτών μέσω κακόβουλων λογισμικών παρακολούθησης και από την άλλη τα βάζει με κράτη μέλη από τα οποία εξάγονται τα εν λόγω λογισμικά μέσω εταιρειών ή συμπλεγμάτων εταιρειών και στην ανεπάρκεια ελέγχου των λογισμικών.
Η δικαιολογία της «εθνικής ασφάλειας»
Η Σοφία ιν ‘τ Βελντ επέκρινε το γεγονός ότι σε όλες τις περιπτώσεις η άρνηση των εθνικών κυβερνήσεων να απαντήσουν τις ερωτήσεις που τους υποβλήθηκαν αιτιολογήθηκε με την πρόφαση της εθνικής ασφάλειας, τονίζοντας ότι «η κατάχρηση κατασκοπευτικών λογισμικών σαφέστατα δεν έχει να κάνει με την εθνική ασφάλεια των κρατών μελών».
Επεσήμανε ότι το πρόβλημα είναι και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε επιστολή σε ορισμένες από τις χώρες όπου φαίνεται ότι υπάρχουν παραβιάσεις και στην ουσία αντί να τραβούν το αυτί των κρατών, αντιθέτως τους το χαϊδεύουν.
Τόνισε ότι θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δείχνει ανήμπορη να επιβάλει ή να βρει τρόπους ώστε να επιβάλει στα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με σημαντικές ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμούς.
Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά της εισηγήτριας του θέματος ότι η Επιτροπή προτρέπει τα θύματα τα οποία πιθανότατα να παρακολουθούνταν να προβούν σε καταγγελίες στις εθνικές τους κυβερνήσεις, που στην ουσία ήταν αυτές που τους παρακολουθούσαν.
Κανένας έλεγχος στο τι εξάγεται από ευρωπαϊκές χώρες
Βαρύνουσας σημασίας είναι επίσης και το ζήτημα που θίγει η Επιτροπή PEGA και αφορά το τι εξάγεται από χώρες κράτη μέλη με ιδιαίτερες αναφορές στην Κύπρο.
Κατά την παρουσίαση η εισηγήτρια της Έκθεσης αναφέρθηκε ότι υπήρξαν εξαγωγές κακόβουλων λογισμικών από την Κύπρο στο Σουδάν, το οποίο τώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση.
Συγκεκριμένα ανάφερε ότι "υπάρχουν στοιχεία ότι με άδεια των ελληνικών αρχών η Κύπρος έκανε εξαγωγή του κατασκοπευτικού λογισμικού predator στο Σουδάν".
Σημειώθηκε ότι η κατάσταση σε συγκεκριμένα κράτη μέλη, όπως η Κύπρος, η Βουλγαρία και η Ελλάδα εμπνέει ιδιαίτερη ανησυχία αφού χρησιμοποιούνται τα κράτη ως «οχήματα» για επιχειρηματική δραστηριότητα από εταιρείες που εμπλέκονται στην βιομηχανία λογισμικών παρακολούθησης.
Πέραν της αναφοράς για το Σουδάν, φαίνεται από την Έκθεση ότι τα λογισμικά εξάγονταν από εταιρείες εγγεγραμμένες στα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη σε καταπιεστικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο.
Οι συστάσεις προς την Κύπρο και η επαναφορά του «βαν»
Υπενθυμίζεται ότι στην χθεσινή έκθεση της Επιτροπής αναφέρεται ότι είναι πιθανόν να έγιναν παραβιάσεις και κακοδιοίκηση στην εφαρμογή της Ενωσιακής νομοθεσίας στην Κύπρο.
Η επιτροπή PEGA καλεί την Κύπρο να αξιολογεί διεξοδικά όλες τις άδειες εξαγωγής που εκδίδονται για λογισμικό υποκλοπής κατασκοπευτικών λογισμικών και να τις καταργεί όπου χρειάζεται.
Καλείται επίσης η Κύπρος να προχωρήσει σε διεξοδική αξιολόγηση της αποστολής υλικού spyware εντός της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ μεταξύ κρατών μελών και χαρτογράφηση των διαφόρων ισραηλινών εταιρειών ή εταιρειών που ανήκουν και διευθύνονται από Ισραηλινούς πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στην Κύπρο και εμπλέκονται σε τέτοιες δραστηριότητες.
Επιπρόσθετα η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται να δημοσιοποιήσει την έκθεση του ειδικού ανακριτή για την υπόθεση «Spyware Van», όπως ζητήθηκε από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια της επίσημης αποστολής στην Κύπρο και να διερευνήσει πλήρως, με τη βοήθεια της Europol, όλους τους ισχυρισμούς περί παράνομης χρήσης και εξαγωγής λογισμικού κατασκοπείας, ιδίως σε δημοσιογράφους, δικηγόρους και φορείς της κοινωνίας των πολιτών και Κύπριους πολίτες.
H Έκθεση έχει εγκριθεί από την Επιτροπή PEGA και θα πάρει το δρόμο της έγκρισης και υιοθέτησής της από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο.