Ο πρόεδρος του ΣΕΛΚ μιλά για τις προκλήσεις και τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν για ενδυνάμωση του τομέα των υπηρεσιών και των επενδύσεων.
«Θεωρώ ότι η Κύπρος ουδέποτε έχασε την ελκυστικότητά της ως κέντρο παροχής διεθνών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών ούτε την αξιοπιστία της, παρά το χτύπημα που δέχθηκε το 2013», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΛΚ (Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου), κ. Μάριος Σκανδάλης, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο περιοδικό Capital Today.
Σημειώνοντας ότι τα τελευταία δύο χρόνια «επανακερδίζεται η εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού και βλέπουμε να αυξάνεται περισσότερο αυτό το ενδιαφέρον», ο κ. Σκανδάλης εκτίμησε πως, «για το 2018 αναμένεται πως εκτός από την αναμενόμενη κερδοφορία των συστημικών τραπεζών, θα υπάρχει αυξημένη ροή νέων επενδυτών».
Ο τομέας των υπηρεσιών αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς της οικονομίας. Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν για περαιτέρω ενίσχυσή του και πώς μπορούμε να προσελκύσουμε περισσότερες ξένες επενδύσεις;
Αναντίλεκτα, ο τομέας των υπηρεσιών είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας, ο οποίος αντέταξε την ανθεκτικότητά του κατά την περίοδο της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, βοηθώντας σημαντικά στην ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, οι εξελίξεις του οποίου καθορίζονται από διεθνείς παράγοντες. Άρα, είναι δεδομένο ότι απαιτείται η προσαρμογή μας στα νέα δεδομένα. Ως εκ τούτου, ο εφησυχασμός και η παθητική συνέχιση του μοντέλου που ακολουθείτο διαχρονικά ως επίσης και η διατήρηση της ίδιας γκάμας προϊόντων και υπηρεσιών είναι θανάσιμο σφάλμα. Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι η αναθεώρηση των υφιστάμενων ειδών και τρόπων παροχής των υπηρεσιών που προσφέρουμε ως Κύπρος, καθώς και ο εμπλουτισμός τους, έτσι ώστε η χώρα να συνεχίσει να είναι σχετική και ελκυστική στο διεθνές επιχειρηματικό γίγνεσθαι στις σημερινές συνθήκες.
Αναθεώρηση πολιτικής
Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό να απλοποιηθούν εσωτερικές διαδικασίες και να υπάρξει καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, έτσι ώστε να ενδυναμωθεί η αποτελεσματικότητα, καθώς και το κύρος της χώρας. Οφείλουμε να διευκολύνουμε το επιχειρείν τόσο σε γηγενές επίπεδο όσο και σε διεθνές. Σημαντικός παράγοντας προς τα πιο πάνω είναι η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, κάτι που μέσω της τεχνολογίας και του διαδικτύου, θα φέρει ουσιαστικά όσο και «εικονικά» την Κύπρο πολύ κοντά σε όλους τους επενδυτές ανά τον κόσμο. Επίσης, αυτό θα απλοποιήσει και θα επιταχύνει τις διαδικασίες, αλλά και την παροχή πληροφόρησης, κάτι που αναμένεται να έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η δημιουργία μιας Ψηφιακής Οικονομίας αποτελεί μεσοπρόθεσμο στρατηγικό στόχο για τον ΣΕΛΚ και θα θέλαμε να καλέσουμε όλους τους εταίρους της οικονομίας να εργαστούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Όλα τα πιο πάνω, πιθανόν, να μείνουν αναξιοποίητα, αν δεν προβληθούν σωστά και μεθοδικά. Άρα επιβάλλεται να αναθεωρηθεί η πολιτική της χώρας σε σχέση με την προβολή και προώθηση της Κύπρου και των υπηρεσιών/προϊόντων που προσφέρει διεθνώς, η οποία πρέπει να γίνεται σε μια συστηματική και συνεχώς επαναξιολογημένη βάση.
«ΑΔΙΚΗ ΑΜΑΥΡΩΣΗ»
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας, ερωτηθείς σχετικά με τις αποκαλύψεις για τα φορολογικά σκάνδαλα Paradise και Panama Papers και κατά πόσον αυτά έχουν πλήξει την Κύπρο ως χρηματοοικονομικό κέντρο, σχολιάσατε, μεταξύ άλλων, ότι «η Κύπρος είναι από τα ελάχιστα κράτη, τα οποία αποδεδειγμένα προωθούν τη διαφάνεια μέσω ενός αποτελεσματικά συμπαγούς πλαισίου». Ποιες άλλες βελτιώσεις και διαδικασίες πρέπει να γίνουν, ώστε να σταματήσει να πλήττεται η φήμη της Κύπρου, αλλά και υπάρξει περαιτέρω συμμόρφωση;
Και συνεχίζω να διατηρώ την ίδια άποψη. Όντως, όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα στην Κύπρο, έχουμε καταστεί ένα από τα πιο αυστηρά εποπτευόμενα κράτη, εφαρμόζοντας πρακτικές και πολιτικές που άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ ίσως να υιοθετήσουν με την εφαρμογή της 4ης και της 5ης Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το ξέπλυμα παράνομου χρήματος. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουν όλες οι αρμόδιες εποπτικές αρχές να συνεργάζονται στενά και να υιοθετούν παρόμοιες πολιτικές και πρακτικές για τους εποπτευόμενούς τους. Απαιτείται η ύπαρξη ενός σοβαρού πλαισίου λειτουργίας, το οποίο ταυτόχρονα να υποστηρίζει την οικονομική ανάπτυξη και την οικονομική δραστηριότητα. Συνεπώς, η συνεχής αναθεώρηση, εκμοντερνισμός και αναβάθμιση του ρυθμιστικού πλαισίου για το ξέπλυμα παράνομου χρήματος που να υποστηρίζει τεχνολογίες νέων γενιών, είναι μονόδρομος, εάν θέλουμε να δώσουμε ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην Κύπρο, χωρίς να συμβιβάζουμε οποιεσδήποτε από τις αυστηρές αρχές αυτού του πλαισίου. Είναι εξίσου σημαντικό να συνεχίσει η Κύπρος να ανταποκρίνεται θετικά στις διάφορες αξιολογήσεις που υπόκειται από διεθνείς οργανισμούς (π.χ. ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ, Moneyval), διατηρώντας την έτσι σε λευκές λίστες και επιτρέποντάς της να αναπτύσσει συνεργασίες με τρίτες χώρες.
Πώς ερμηνεύετε την αναφορά στην έκθεση της Κομισιόν -κάτι που προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Υπουργού Οικονομικών- ότι «η Κύπρος έχει ένα φορολογικό πλαίσιο, το οποίο δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό ή δεν συνάδει με το ευρωπαϊκό πλαίσιο»;
Κατ’ αρχάς συμφωνούμε με τον Υπουργό Οικονομικών. Θεωρούμε ότι η μικρή Κύπρος δεν αποτελεί κίνδυνο για τη στρέβλωση του ανταγωνισμού σε κοινοτικό επίπεδο, ούτε ότι υπάρχει απόσταση από την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην Κύπρο. Εδώ και έξι χρόνια περίπου παρατηρούμε μια άνευ προηγουμένου άδικη αμαύρωση και καταδίωξη της Κύπρου από τους συνεταίρους μας στην ΕΕ και πιστεύουμε ότι θα πρέπει η Κυβέρνηση να βρει τους τρόπους, για να αντιδράσει στον βαθμό που μπορεί. Έχουμε υπ’ όψιν μας άλλες πολύ πιο σοβαρές περιπτώσεις αθέμιτου ανταγωνισμού από άλλες χώρες, είτε για τη διάσωση των τραπεζών τους είτε για τα κρούσματα ξεπλύματος χρήματος είτε ακόμα και για φορολογικές συναλλαγές (tax rulings), χωρίς να επιδεικνύεται η ίδια σπουδή και ευαισθησία. Βεβαίως, εμείς οφείλουμε να σεβόμαστε και να τηρούμε το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο και να το εφαρμόζουμε έγκαιρα, ορθά και αποτελεσματικά.
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Ποιες είναι οι εισηγήσεις του ΣΕΛΚ για βελτίωση του φορολογικού συστήματος;
Για τα θέματα φορολογίας οι εισηγήσεις του ΣΕΛΚ είναι:
ΣΕ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Δεδομένων των εξελίξεων στο διεθνές φορολογικό και κανονιστικό περιβάλλον, αλλά και της ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας, ενδεχομένως να ωρίμασε ο χρόνος, για να γίνει νέα μεταρρύθμιση στο φορολογικό μας πλαίσιο. Το υφιστάμενο πλαίσιο, το οποίο ισχύει από το 2002, έχει εξυπηρετήσει πολύ καλά τον τόπο μέχρι σήμερα, όμως χρειάζεται επικαιροποίηση και αναβάθμιση, για να μπορέσει η Κύπρος να παραμείνει ανταγωνιστική ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο. Ενόψει της πιο πάνω εισήγησης, θα ήταν πολύ χρήσιμο και απαραίτητο να θεσπιστεί μια ξεκάθαρη εθνική φορολογική στρατηγική, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης εθνικής οικονομικής και επενδυτικής στρατηγικής. Για την κατάρτιση της στρατηγικής αυτής και για την παρακολούθηση της εφαρμογής της, είναι σημαντική η συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, όπου θα συμμετέχουν το Υπουργείο Οικονομικών, το Τμήμα Φορολογίας και οι σχετικοί παραγωγικοί φορείς της οικονομίας.
ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ:
1) Συνεχής ανάπτυξη, ενίσχυση και διεύρυνση του δικτύου συμφωνιών για αποφυγή διπλής φορολόγησης με τρίτες χώρες.
2) Παροχή φορολογικών κινήτρων σε διεθνείς οργανισμούς, για να εγκαταστήσουν παρουσία στην Κύπρο, να εργοδοτήσουν προσωπικό και να αποκτήσουν στοιχεία πάγιου ενεργητικού.
3) Παροχή της δυνατότητας για μεταφορά τυχόν ζημιών για τα πρώτα 1-3 χρόνια εγκατάστασης των εταιρειών στην Κύπρο σε μεταγενέστερα έτη.
4) Επέκταση της πρόνοιας για μειωμένη φορολόγηση διευθυντικών στελεχών διεθνών επιχειρήσεων στην Κύπρο, ως κίνητρο για να γίνουν φορολογικοί κάτοικοι και προσέλκυση τέτοιων στελεχών.
5) Να εξεταστεί η παραχώρηση περιόδου μη φορολόγησης για νέες επενδύσεις στη χώρα (tax holidays).
6) Κατάργηση ή δραστική μείωση του φόρου για την άμυνα πάνω στους τόκους από καταθέσεις.
7) Αναθεώρηση της φορολόγησης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, με σκοπό την εκπόνηση νέας φορολογικής πολιτικής για τις ΜΜΕ, η οποία να εδράζεται τόσο σε επίπεδο εταιρείας όσο και σε επίπεδο μετόχου. Τέτοια πολιτική θα μπορούσε να περιλαμβάνει μέτρα, όπως τα ακόλουθα και να είναι συμβατή με το έγγραφο Discussion Paper No. 17-006, The Use of SME Tax Incentives in the European Union:
α. Κλιμακωτή φορολόγηση των κερδών στη βάση του κύκλου εργασιών
β. Εξαίρεση από τη φορολόγηση κεφαλαιουχικών κερδών για πώληση καθορισμένων εταιρικών περιουσιακών στοιχείων (φορολόγηση ως κανονική εταιρική δραστηριότητα)
γ. Επιταχυνόμενη απόσβεση για απόκτηση μηχανημάτων (plant and machinery)
δ. Φορολογικές πιστώσεις για νεοπροσληφθέντες υπαλλήλους.
8) Παροχή κινήτρων και φορολογικών απαλλαγών για νεοφυείς (start ups) και καινοτόμες επιχειρήσεις.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των πιο πάνω αποτελεί η ύπαρξη και αποτελεσματική λειτουργία του Τμήματος Φορολογίας, μέσω της κατάλληλης στελέχωσης και αξιοποίησης μηχανογραφημένων συστημάτων και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών.
Υπάρχει η εκτίμηση ότι αρκετοί τομείς της οικονομίας είναι δυσανάλογοι σε σχέση με το μέγεθός της και άρα, δεν θα πρέπει να αποκλείονται ενοποιήσεις και συγχωνεύσεις. Αυτό αποτελεί μια εξέλιξη, την οποία θα δούμε και στον τομέα των ελεγκτικών-λογιστικών υπηρεσιών;
Θα τολμούσα να πω ότι χρειάζεται εξορθολογισμός ολόκληρης της οικονομίας και της παραγωγικής δομής της χώρας, δίδοντας έμφαση στους πιο σημαντικούς τομείς της μαζί με τους αντίστοιχους πόρους. Άρα θα ήταν εξαιρετικά επωφελές αν μπορούσαμε να αναδιοργανώναμε όλο το παραγωγικό και κοινωνικό πλαίσιο. Τα συνεπακόλουθα της οικονομικής κρίσης του 2013, αλλά και οι αυξημένες υποχρεώσεις (οικονομικές και άλλες) των εταιρειών, έχουν κάνει πιο δύσκολη την επιβίωση πολλών εξ αυτών, ειδικότερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ενδεικτικά θα ήθελα να αναφέρω ότι στο δικό μας επάγγελμα υπήρξε τεράστια αύξηση στις υποχρεώσεις συμμόρφωσης των μελών μας σε διάφορα θέματα, όπως το ξέπλυμα παράνομου χρήματος, τα λογιστικά και ελεγκτικά πρότυπα, οι διεθνείς κυρώσεις σε βάρος πελατών τους, η τραπεζική συνεργασία και τα θέματα φορολογίας. Παράλληλα, οι εγκεκριμένοι λογιστές που ασκούν το λογιστικό/ελεγκτικό επάγγελμα υπόκεινται σε τακτική εποπτεία από τον ΣΕΛΚ και οφείλουν να καταρτίζονται συστηματικά στα επαγγελματικά τους θέματα. Επίσης, το είδος της εργασίας τους είναι τόσο ευρύ και πλατύ, όσο και εξαιρετικά εξειδικευμένο για τεχνικά κυρίως θέματα, κάτι που καθιστά την αποτελεσματική, απρόσκοπτη και κερδοφόρα επαγγελματική τους δραστηριότητα πολύ δύσκολη.
Ως εκ τούτου, με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων, χρόνου και ρίσκου, αλλά και την καλύτερη κατανομή πόρων, είναι καλοδεχούμενες συγχωνεύσεις ή συνεργασίες μεταξύ των πιο μικρών γραφείων.
ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ποιο είναι το στρατηγικό πλάνο του ΣΕΛΚ και πώς προχωρείτε σε επίπεδο ψηφιακού μετασχηματισμού;
Στο πλαίσιο των πιο πάνω εξελίξεων ο ΣΕΛΚ έχει προσαρμόσει το όραμα και τις στρατηγικές του επιδιώξεις, δίδοντας έμφαση σε δύο στόχους. Την από τώρα πρόβλεψη και τη διαμόρφωση των υπηρεσιών που θα παρέχει η χώρα στο εγγύς μέλλον και τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση της τεχνολογίας, για να εισέλθει στην ψηφιακή εποχή. Ο ΣΕΛΚ έχει υιοθετήσει το τρίπτυχο «Όραμα-Στρατηγική-Αφοσίωση» με μακρόπνοο φυσικά ορίζοντα. Είναι κεφαλαιώδους σημασίας να ξεφύγουμε από τα τετριμμένα, για να σχεδιαστεί ένα καλά δομημένο οικοδόμημα για τη μελλοντική οικονομία του τόπου, με παρόντες και συμμετέχοντες όλους τους φορείς. Ως ΣΕΛΚ θεωρούμε ότι είναι κρίσιμο να γίνει η δέουσα επικέντρωση και επένδυση στην καινοτομία, στην εκπαίδευση και στην τεχνολογία με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό (digital transformation).
Αυτό θα πρέπει να καταστεί το υπόστρωμα της κρατικής και εταιρικής υποδομής, εμπεδώνοντάς το στην ατομική κουλτούρα μέσω κατάρτισης και αναγκαστικής χρήσης της. Πέραν αυτού, από την εθνική στρατηγική για την τεχνολογία θα απορρέει και το πλαίσιο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για το Κράτος. Ένα ακόμα όφελος από αυτήν την εξέλιξη είναι, αφενός, ότι έτσι θα επισπευσθεί με αντικειμενικό τρόπο η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, θα επιταχυνθεί η εξυπηρέτηση του πολίτη και του επιχειρηματία και, αφετέρου, θα περιοριστεί η γραφειοκρατία με την ενοποίηση και απλοποίηση πολλών δαιδαλωδών διαδικασιών και τα κρούσματα ανήθικης συμπεριφοράς, όπως φοροδιαφυγή και διαφθορά.
Ως ΣΕΛΚ, στο μέγεθος των δυνατοτήτων μας, προχωρούμε σε σταδιακή μηχανογράφηση και αυτοματοποίηση των παραδοσιακών μας διαδικασιών, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία. Ήδη οι πρώτες ενέργειες έχουν γίνει σε θέματα που αφορούν κατά κύριο λόγο την επαγγελματική κατάρτιση των μελών. Στόχος είναι όπως εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στα μέλη μας ολοκληρωμένες ψηφιακές υπηρεσίες ως επίσης και να μπορούν να διεκπεραιώνουν όλες τους τις συναλλαγές με τα γραφεία του Συνδέσμου μέσω του διαδικτύου (π.χ. εγγραφές μελών, παραχώρηση ή/και ανανέωση πιστοποιητικών άσκησης επαγγέλματος, εκπαίδευση, άμεση γενική πληροφόρηση).