Του Νικόλαου Ίσαρη*
Σε μια κίνηση ορόσημο, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε μια προσωρινή συμφωνία για έναν κανονισμό που θα διέπει την αξιολόγηση Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και σχετικών με τη Διακυβέρνηση παραγόντων (ΠΚΔ). Αυτή η συμφωνία είναι ένα σημαντικό ορόσημο στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη βιωσιμότητα, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της για τη δημιουργία ενός διαφανούς, αξιόπιστου και υπεύθυνου οικοσυστήματος για βιώσιμες επενδύσεις.
Κλειδί για επενδύσεις
Η αυξανόμενη σημασία των αξιολογήσεων ΠΚΔ είναι αδιαμφισβήτητη. Αυτές οι αξιολογήσεις προσφέρουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες για το προφίλ βιωσιμότητας μιας εταιρείας, αξιολογώντας την έκθεσή της σε περιβαλλοντικούς κινδύνους, τον κοινωνικό της αντίκτυπο και τις πρακτικές διακυβέρνησης που εφαρμόζει. Οι επενδυτές εξαρτώνται όλο και περισσότερο απ’ αυτές τις αξιολογήσεις για να ευθυγραμμίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους με τους στόχους βιωσιμότητας, ενώ οι εταιρείες χρησιμοποιούν τις επενδύσεις για τη διαχείριση κινδύνων, την εκμετάλλευση ευκαιριών και τη συγκριτική αξιολόγηση της απόδοσης ΠΚΔ έναντι των ανταγωνιστών τους. Ωστόσο, η ταχεία επέκταση της αξιολόγησης ΠΚΔ έχει αναδείξει την επείγουσα ανάγκη για σαφείς ρυθμίσεις, ώστε να διασφαλιστεί η αξιοπιστία και η χρησιμότητά τους.
Διαφάνεια και αξιοπιστία
Ο νέος κανονισμός έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει τα θεμέλια των αξιολογήσεων ΠΚΔ, διασφαλίζοντας ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη θα έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα. Επιβάλλοντας μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τους στόχους και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται από τους παρόχους αξιολογήσεων ΠΚΔ, η ΕΕ έχει στόχο να μειώσει την προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας (“greenwashing”), μια αυξανόμενη ανησυχία που υπονομεύει την εμπιστοσύνη στις βιώσιμες επενδύσεις. Οι επενδυτές, οι συμμετέχοντες στις χρηματοοικονομικές αγορές και οι καταναλωτές μπορούν, πλέον, να λαμβάνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις, έχοντας την πεποίθηση ότι οι αξιολογήσεις ΠΚΔ βασίζονται σε αυστηρά και συνεπή πρότυπα.
Μια αξιοσημείωτη πτυχή του κανονισμού είναι η απαίτηση για τους παρόχους αξιολογήσεων ΠΚΔ που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ να λαμβάνουν άδεια λειτουργίας από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA). Αυτό διασφαλίζει την εποπτεία και τη λογοδοσία τους, ιδιαίτερα για παρόχους εκτός ΕΕ που επιθυμούν να εισέλθουν στην ευρωπαϊκή αγορά. Ο κανονισμός προστατεύει την ακεραιότητα των αξιολογήσεων ΠΚΔ που χρησιμοποιούνται στην Ένωση, απαιτώντας απ’ αυτές τις οντότητες να πληρούν τα πρότυπα ισοδυναμίας ή να συνεργάζονται με παρόχους αδειοδοτημένους στην Ένωση.
Στροφή 180 μοιρών
Για τους επενδυτές, ο κανονισμός αυτός αλλάζει πλήρως τα δεδομένα. Οι αξιολογήσεις ΠΚΔ έχουν γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος των βιώσιμων επενδυτικών στρατηγικών, βοηθώντας τους επενδυτές να εντοπίζουν ευκαιρίες, λαμβάνοντας υπόψιν τους κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εταιρική διακυβέρνηση. Οι νέοι κανόνες θεσπίζουν τη δυνατότητα παροχής χωριστών αξιολογήσεων για περιβαλλοντικούς παράγοντες, κοινωνικούς παράγοντες και παράγοντες διακυβέρνησης ή συγκεντρωτικών βαθμολογιών με σαφείς συντελεστές στάθμισης. Αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας διασφαλίζει ότι οι επενδυτές θα κατανοούν πώς κάθε παράγοντας συμβάλλει στη συνολική αξιολόγηση, πράγμα που θα τους δώσει τη δυνατότητα να λαμβάνουν προσαρμοσμένες επενδυτικές αποφάσεις που ευθυγραμμίζονται με προσωπικές ή θεσμικές αξίες.
Επιπλέον, ο νέος κανονισμός τροποποιεί τον κανονισμό περί γνωστοποιήσεων αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (SFDR), υποχρεώνοντας τους συμμετέχοντες στις χρηματοοικονομικές αγορές να αποκαλύπτουν τις μεθοδολογίες πίσω από τις αξιολογήσεις ΠΚΔ που εμφανίζονται στις προωθητικές τους ανακοινώσεις. Αυτό το πρόσθετο επίπεδο διαφάνειας αντιμετωπίζει πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων και διασφαλίζει την ουσιαστική τεκμηρίωση των όποιων ισχυρισμών.
Αναλογικό πλαίσιο για μικρότερες οντότητες
Αναγνωρίζοντας την ποικιλομορφία των παρόχων αξιολογήσεων ΠΚΔ, ο κανονισμός θεσπίζει ένα αναλογικό πλαίσιο για μικρότερες οντότητες. Ένα προσωρινό καθεστώς τριετούς εγγραφής προσφέρει μειωμένα τέλη εποπτείας και απλουστευμένες απαιτήσεις, δίνοντας τη δυνατότητα στους μικρότερους παρόχους να συμμετέχουν στην εν λόγω αγορά, χωρίς να επιβαρύνονται υπερβολικά από το κόστος συμμόρφωσης. Αυτή η συμπεριληπτικότητα προάγει την καινοτομία στον χώρο των αξιολογήσεων ΠΚΔ, καλλιεργώντας μια ανταγωνιστική αγορά και διασφαλίζοντας ότι όλοι οι συμμετέχοντες τηρούν τις βασικές αρχές διακυβέρνησης και διαφάνειας.
Η συμφωνία επιτρέπει βεβαίως στην ESMA να εξαιρεί τους μικρούς παρόχους από συγκεκριμένες απαιτήσεις σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, αναγνωρίζοντας την ποικιλόμορφη φύση, την κλίμακα και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων τους. Τα μέτρα καταδεικνύουν την ισόρροπη προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη ρύθμιση - προαγωγή της δικαιοσύνης και της επεκτασιμότητας, διατηρώντας παράλληλα τα υψηλά πρότυπα που ενισχύουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Διαχείριση σύγκρουσης συμφερόντων
Η σύγκρουση συμφερόντων αποτελεί σημαντική πρόκληση στον κλάδο των αξιολογήσεων ΠΚΔ, ιδιαίτερα όταν οι πάροχοι προσφέρουν αλληλεπικαλυπτόμενες υπηρεσίες, όπως συμβουλευτικές ή ελεγκτικές υπηρεσίες. Ο κανονισμός θεσπίζει ισχυρές διασφαλίσεις, απαιτώντας σαφή διαχωρισμό των δραστηριοτήτων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χωριστές νομικές οντότητες. Αν και αυτά τα μέτρα είναι αυστηρά, είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας των αξιολογήσεων ΠΚΔ.
Η ESMA θα έχει, επίσης, κεντρικό ρόλο στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης, στη διεξαγωγή ερευνών και στην εξέταση πιθανών παραβιάσεων. Συγκεντρώνοντας την εποπτεία σε μια αξιόπιστη αρχή, η ΕΕ διασφαλίζει ότι οι πάροχοι αξιολογήσεων ΠΚΔ λειτουργούν με ακεραιότητα, ενισχύοντας, έτσι, την αξιοπιστία των αξιολογήσεών τους.
Πιο κοντά σε μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη
Ο κανονισμός αποτελεί σημαντικό βήμα στο ευρύτερο όραμα της ΕΕ για βιώσιμη χρηματοδότηση. Οι αξιολογήσεις ΠΚΔ είναι καίριο εργαλείο για την υλοποίηση της φιλοδοξίας της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050. Οι διαφανείς και αξιόπιστες αξιολογήσεις δίνουν τη δυνατότητα στους επενδυτές και τις εταιρείες να διοχετεύουν πόρους σε πρωτοβουλίες που μετριάζουν τους κλιματικούς κινδύνους, προάγουν την κοινωνική ισότητα και υποστηρίζουν τα υψηλότερα πρότυπα διακυβέρνησης.
Επιπλέον, ο κανονισμός ευθυγραμμίζεται με διεθνή πλαίσια, όπως οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (ΣΒΑ), ενισχύοντας τον ρόλο της ΕΕ ως παγκόσμιου ηγέτη στη βιώσιμη χρηματοδότηση. Θέτοντας υψηλές προδιαγραφές για τις δραστηριότητες αξιολόγησης ΠΚΔ, η Ένωση παρέχει ένα μοντέλο για άλλες δικαιοδοσίες, ενθαρρύνοντας την εναρμόνιση και τη συνεργασία σε παγκόσμια κλίμακα.
Μαζί για ένα καλύτερο αύριο
Η πορεία που έχουμε μπροστά μας απαιτεί την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών -επενδυτών, εταιρειών και ρυθμιστικών αρχών. Μαζί, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη δύναμη των αξιολογήσεων ΠΚΔ για να προωθήσουμε μια δίκαιη μετάβαση, διασφαλίζοντας ότι η οικονομική ανάπτυξη συμβαδίζει με την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική ισότητα. Αυτός ο κανονισμός είναι κάτι περισσότερο από μια πολιτική. Είναι μια δέσμευση για μια καλύτερη, πιο βιώσιμη Ευρώπη.
Στην Κύπρο και σε ολόκληρη την ΕΕ, ας αγκαλιάσουμε αυτήν τη μετασχηματιστική ευκαιρία, να αποκτήσουμε ηγετικό ρόλο παγκοσμίως στη βιωσιμότητα και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
*Αναπληρωτή Επικεφαλής Μόνιμης Αντιπροσωπείας ΕΕ στην Κύπρο
Διαβάστε επίσης: Η ένταξη της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στη στρατηγική των επιχειρήσεων