Ο Donald Trump είχε εξαρχής ξεκαθαρίσει την πρόθεσή του να ανατρέψει την παγκόσμια οικονομική τάξη και μέσα στις 100 πρώτες ημέρες της προεδρίας του έχει κάνει τεράστια πρόοδο προς αυτό τον στόχο. Προκάλεσε έναν εμπορικό πόλεμο, απέσυρε τις ΗΠΑ από θεμελιώδεις συμφωνίες και άφησε να εννοηθεί ότι η Ουάσινγκτον ίσως να μην υπερασπιστεί την Ευρώπη εναντίον της Ρωσίας. Επίσης, αποδομεί το κυβερνητικό οικοδόμημα που διασφαλίζει την εμπειρία και την τεχνογνωσία στον τομέα της έρευνας.
Οι αλλαγές αυτές είναι μεγάλες, αλλά οι εξελίξεις συνεχίζουν να τρέχουν. Οι ενδιάμεσες εκλογές σε δύο χρόνια ίσως ανατρέψουν την πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο, ενώ η θητεία του Trump λήγει, όπως ορίζεται από το Σύνταγμα, σε τέσσερα χρόνια. Θα μπορούσε ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ να έρθει και να ανατρέψει όσα κάνει τώρα η κυβέρνηση Trump; Παρότι θεωρητικά όλα μπορούν να επανέλθουν στην πρότερη κατάσταση, ιστορικοί και πολιτικοί επιστήμονες συμφωνούν σε ένα κρίσιμο σημείο: ακόμα και σε αυτό το πολύ πρώιμο στάδιο της θητείας του, οι αλλαγές που έφερε ο Trump ίσως είναι δύσκολο να ανατραπούν.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πτώση της εμπιστοσύνης στις ΗΠΑ, η οποία χτίστηκε σε βάθος ολόκληρων γενεών, σημειώνουν οι New York Times. Ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου, οι συνθήκες που στήριξαν το κίνημα MAGA, δηλαδή η διεύρυνση της ανισότητας και της οικονομικής ανασφάλειας, θα παραμείνουν. Εξού και ο υπόλοιπος κόσμος ανησυχεί ότι μπορεί να υπάρξει ένας νέος Trump στο μέλλον.
Ετσι, οι εταίροι συνεργάζονται για να δημιουργήσουν εμπορικές συνεργασίες και γέφυρες εμπιστοσύνης χωρίς τις ΗΠΑ. Πρόσφατα, η Ε.Ε. και οι χώρες της Νοτίου Αμερικής δημιούργησαν μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές ζώνες στον κόσμο. Επίσης, ο Καναδάς εξετάζει το ενδεχόμενο συμβολής στην ευρωπαϊκή άμυνα, ενώ η Βρετανία και η Ε.Ε. προσπαθούν να ολοκληρώσουν μία αμυντική συμφωνία.
«Ο κόσμος προχωρά», σχολίασε στους NYT ο Ian Goldin, καθηγητής παγκοσμιοποίησης και ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες θα αλλάξουν, θα κλείσουν νέες συνεργασίες και οι ξένοι φοιτητές, οι ερευνητές και τα ταλέντα θα βρουν άλλα μέρη να μεταναστεύσουν. «Οι ΗΠΑ δεν θα αποκαταστήσουν γρήγορα την οικονομική τους θέση», συμπλήρωσε. Εκτός αυτού, ο Trump ενισχύει τη θέση αυταρχικών ηγετών ανά τον κόσμο, υπονομεύοντας περαιτέρω το παγκόσμιο αξιακό σύστημα.
Αλλάζει η επιρροή των ΗΠΑ
Η απαξίωση του Trump για τους διεθνείς θεσμούς ενισχύει στο μεταξύ την επιρροή της Κίνας, η οποία είναι ο βασικός στόχος της οικονομικής του πίεσης. Ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη στροφή του Trump στον προστατευτισμό και τις χαοτικές αλλαγές στην εμπορική του πολιτική, προκειμένου να εδραιώσει την Κίνα ως υπερασπιστή του ελεύθερου εμπορίου και ως νέου ηγέτη του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος. Το εγχείρημα αυτό έχει ήδη ιδιαίτερη απήχηση σε αναδυόμενες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας και της Αφρικής.
Επιπλέον, η επιθετικότητα του Trump απέναντι στους εταίρους των ΗΠΑ υπονομεύει τις προσπάθειες που έκανε τα τελευταία χρόνια η αμερικανική κυβέρνηση για να μην καταλήξουν προηγμένες τεχνολογίες στα χέρια της Κίνας. Ενδεικτικά, οι στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ ήταν κρίσιμες για να σταματήσουν η Ολλανδία και η Ιαπωνία να εξάγουν προηγμένο εξοπλισμό ημιαγωγών στην Κίνα.
Τέλος, η σάρωση του ερευνητικού κλάδου και των δυνατοτήτων συλλογής δεδομένων υπονομεύει την ερευνητική κυριαρχία και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ. Υπολογίζεται άλλωστε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρηματοδοτεί περίπου το 40% της έρευνας που στηρίζει τα τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα της χώρας.
Μερικές φορές ένα θεμελιώδες γεγονός θεωρείται το τέλος μιας χαρακτηριστικής εποχής. Ωστόσο, την ώρα που συμβαίνουν τα γεγονότα δεν είναι πάντοτε σαφές αν το σύστημα δέχεται τόσο έντονη πίεση, ώστε τα αποτελέσματα να είναι ανεπανόρθωτα, σημειώνουν οι NYT.
Πηγή: moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης: Ο χαμηλός πληθωρισμός σε Γαλλία και Ισπανία «δείχνει» νέες μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ