Ο Ντόναλντ Τραμπ κατέστησε σαφές ότι η Ευρώπη πρέπει να αμυνθεί και η απάντηση της Γηραιάς Ηπείρου αρχίζει να διαμορφώνεται. Ως μέρος της μεγαλύτερης πρωτοβουλίας για την ασφάλεια της περιοχής μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να αποδεσμεύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόσθετη χρηματοδότηση για την άμυνα.
Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου που αύξησε δραματικά τις στρατιωτικές δαπάνες, τα στοιχεία περιλαμβάνουν αλλαγές στους φορολογικούς κανόνες για την απελευθέρωση εθνικών πόρων, πιθανή κοινή χρηματοδότηση και επαναχρησιμοποίηση υφιστάμενων κονδυλίων, δήλωσαν ανώνυμες πηγές στο Bloomberg.
Ξεχωριστά από τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, η Γερμανία επιδιώκει να επισπεύσει ένα αμυντικό ταμείο χρηματοδοτούμενο από το χρέος ύψους έως και 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Kιρ Στάρμερ επισκέπτεται την Ουάσινγκτον λίγες ημέρες μετά τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, σε μια συνδυασμένη προσπάθεια να πείσει τον Τραμπ ότι η Ευρώπη ακολούθησε το παράδειγμά του και ασχολήθηκε σοβαρά με την άμυνα.
«Αυτό που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή είναι μια νοοτροπία του επείγοντος και ένα στρατηγικό σχέδιο για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτή την εβδομάδα μετά από ταξίδι της στην Ουκρανία.
Παρά τις προθέσεις της για εντατικοποίηση των στρατιωτικών δαπανών, η Ευρώπη αντιμετωπίζει δύο επίμονα προβλήματα: η αμυντική της βιομηχανία είναι υποστελεχωμένη και απροετοίμαστη για ταχύ επανεξοπλισμό- ενώ τα αποθέματα έχουν σχεδόν αδειάσει λόγω της υποστήριξης προς την Ουκρανία. Παρά την υποχώρηση των ΗΠΑ, η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να υποστηρίζει το Κίεβο και επεξεργάζεται ένα σχέδιο για την παροχή πρόσθετης στρατιωτικής στήριξης ύψους περίπου 20 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Για την ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων της Ε.Ε, η απότομη ενίσχυση σημαίνει αγορά όπλων κυρίως από τις ΗΠΑ και εκροή κεφαλαίων. Η ενίσχυση των τοπικών κατασκευαστών όπλων θα κοστίσει χρόνο και χρήμα, τα οποία είναι σε έλλειψη.
Η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας θα αρχίσει να διαμορφώνεται σε μια έκτακτη σύνοδο των ηγετών στις 6 Μαρτίου. Στη συνέχεια, μια νέα αμυντική βιομηχανική στρατηγική αναμένεται να παρουσιαστεί στις 19 Μαρτίου από τον Επίτροπο Άμυνας Άντριους Κουμπίλιους και την Κάγια Κάλλας. Μέχρι τότε, διεξάγονται πυρετωδώς συνομιλίες για την επέκταση των πόρων του μπλοκ.
Το αμυντικό σχέδιο της φον ντερ Λάιεν θα αποτελείται από τρία στοιχεία. Όλα είναι πολύπλοκα και δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό θα εφαρμοστούν.
Η πρώτη πρωτοβουλία έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει περισσότερες δαπάνες από τα κράτη-μέλη μέσω της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων. Σύμφωνα με ορισμένους αξιωματούχους, αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην κινητοποίηση τουλάχιστον 160 δισ. ευρώ.
Οι συνομιλίες επικεντρώνονται στη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών. Οι λεπτομέρειες πρέπει να διευθετηθούν, συμπεριλαμβανομένου του τι θεωρείται αμυντική δαπάνη και αν η επίτευξη του στόχου του 2% του ΝΑΤΟ θα αποτελεί παράγοντα.
Το δεύτερο μέρος αποτελεί η ενεργοποίηση των δαπανών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με ένα νέο κοινό μέσο. Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για επενδύσεις σε κοινά έργα σε τομείς όπως η αεράμυνα, οι ικανότητες κρούσης μεγάλου βεληνεκούς, οι πύραυλοι, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και η στρατιωτικού επιπέδου τεχνητή νοημοσύνη.
Ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ και τα κράτη-μέλη ζητούν τη δυνατότητα κοινού δανεισμού, αλλά η ιδέα είναι αμφιλεγόμενη και διχάζει το μπλοκ.
Το τρίτο κομμάτι συνίσταται στη χαλάρωση των επενδυτικών περιορισμών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Επί του παρόντος, η ΕΤΕπ επιτρέπεται να επενδύει μόνο σε αγαθά διπλής χρήσης. Μια αλλαγή θα άνοιγε το δρόμο για πρόσθετη χρηματοδότηση και από ιδιωτικές τράπεζες.
Εκτός από αυτά τα τρία στοιχεία, η Φον ντερ Λάιεν έθεσε σε συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών την ιδέα της πιθανής χρήσης μη χρησιμοποιημένων κονδυλίων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν για την αποκατάσταση των προβλημάτων της πανδημίας.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, μόνο το 6,4% των 392 δισεκατομμυρίων ευρώ των λεγόμενων ταμείων συνοχής έχει καταβληθεί. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους διαθέσιμους πόρους της ΕΕ και ενώ τα χρήματα αυτά μπορούν να χρηματοδοτήσουν ορισμένα αμυντικά έργα εφόσον συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, τα κριτήρια θα μπορούσαν να διευρυνθούν.
Επιπλέον, υπάρχουν 93 δισεκατομμύρια ευρώ από μη διεκδικούμενα φθηνά δάνεια από το ταμείο για την ανάκαμψη από την πανδημία, τα οποία αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την άμυνα. Κάποια από τα διεκδικούμενα κονδύλια θα μπορούσαν επίσης να επαναπροσδιοριστούν, αλλά τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα, καθώς η προθεσμία για τη δαπάνη των κονδυλίων ανάκαμψης λήγει τον Αύγουστο του 2026.
Μια άλλη ιδέα που διατυπώθηκε θα ήταν να αξιοποιηθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας – το ταμείο διάσωσης της Ευρωζώνης ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αλλά αυτή η επιλογή παραμένει δύσκολη, δεδομένου ότι θα απέκλειε χώρες εκτός του κοινού νομίσματος όπως η Πολωνία και στην οποία δε θα είχαν πρόσβαση συμμαχικές χώρες εκτός ΕΕ.
Δεδομένης της πολυπλοκότητας που συνδέεται με οποιεσδήποτε αποφάσεις της ΕΕ, ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, έχουν προτείνει τη συνεργασία εκτός του μπλοκ μέσω ενός ειδικού ταμείου ή τράπεζας. Ένας «συνασπισμός των προθύμων» θα ήταν σε θέση να δράσει ταχύτερα και θα μπορούσε να είναι ανοικτός σε χώρες εκτός ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία, ανέφεραν οι πηγές του πρακτορείου.
«Χρειαζόμαστε καινοτόμο χρηματοδότηση για να έχουμε πολύ περισσότερες κοινές επενδύσεις ως Ευρωπαίοι», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε συνέντευξή του στο Fox News μετά τη συνάντησή του με τον Τραμπ. «Γιατί; Επειδή πρέπει να αναλάβουμε το δικό μας μέρος του βάρους και πρέπει να επενδύσουμε πολύ περισσότερο στην ασφάλειά μας».
Πηγή: newmoney.gr
- Διαβάστε επίσης: Μακρόν και Μερτς ανοίγουν νέο κεφάλαιο στις γαλλογερμανικές σχέσεις