Στο Σκάγκεν, στο βόρειο άκρο της Δανίας, αναμένεται να μεταφερθεί το δεξαμενόπλοιο που πλέει ακυβέρνητο στη Βαλτική Θάλασσα κοντά στο γερμανικό νησί Ρίγκεν.
Όπως ανακοίνωσαν οι γερμανικές αρχές, το Eventin, με σημαία Παναμά, που θεωρείται μέρος του σκιώδους στόλου της Ρωσίας, βρισκόταν καθ’ οδόν από τη Ρωσία προς την Αίγυπτο όταν υπέστη μηχανική βλάβη.
Το σχεδόν 20 ετών δεξαμενόπλοιο, φορτωμένο με σχεδόν 100.000 τόνους ρωσικού πετρελαίου, υπέστη βλάβη στη μηχανή και όλα τα συστήματα βγήκαν εκτός λειτουργίας.
Το πλήρωμά του απομακρύνθηκε με ασφάλεια και το πλοίο θα ρυμουλκηθεί, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη Βαλτική, με κύματα ύψους έως και τα τέσσερα μέτρα.
Ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας δεν είναι νέα είδηση- ωστόσο προκαλεί προβληματισμό στις ευρωπαϊκές αρχές το γεγονός ότι η δύναμή του, αντί να περιορίζεται, αυξάνεται.
«Ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας αυξάνεται και ο ακριβής αριθμός των σκιωδών πλοίων και δεξαμενόπλοιων παραμένει άγνωστος» αναφέρει briefing με τίτλο “Ο «σκιώδης στόλος» της Ρωσίας: Φέρνοντας την απειλή στο φως” της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 2024.
Η S&P Global εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 591 δεξαμενόπλοια του σκιώδους στόλου που μεταφέρουν το ρωσικό πετρέλαιο. Έκθεση του Ινστιτούτου KSE της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου για το 2024 αναφέρει ότι ο ρωσικός σκιώδης στόλος περιλαμβάνει περίπου 435 πλοία. Το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) αναφέρει ότι τρία σκιώδη δεξαμενόπλοια αναχωρούν από ρωσικά λιμάνια καθημερινά.
Πολύ λίγα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο δουλεύουν αποκλειστικά για τη Ρωσία ή άλλες χώρες που υπόκεινται σε κυρώσεις. Συνήθως αυτά τα πλοία εξυπηρετούν περιστασιακά Ρώσους πελάτες, εξυπηρετώντας συχνά πολλαπλούς πελάτες και μεταφέροντας φορτίο που δεν υπόκειται σε κυρώσεις. Αυτό περιπλέκει τις προσπάθειες παρακολούθησης και επιβολής των κυρώσεων. Όπως τονίζουν οι εμπειρογνώμονες της Carnegie Politika, η έννοια ενός ξεχωριστού σκιώδους στόλου αφιερωμένου αποκλειστικά στην παράκαμψη των κυρώσεων μπορεί να είναι υπερβολική.
Οι βασικές χώρες των οποίων οι σημαίες χρησιμοποιούνται από τα σκιώδη δεξαμενόπλοια είναι οι Νήσοι Κουκ, το Εσβατίνι, η Γκαμπόν, η Λιβερία, η Μάλτα, οι νήσοι Μάρσαλ, ο Παναμάς και η ίδια η Ρωσία. Συχνά τα πλοία αλλάζουν σημαίες για να κάνουν πιο δύσκολο τον εντοπισμό τους από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Ο ρωσικός σκιώδης στόλος φέρεται να χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα παραπλανητικών τακτικών για να αποφύγει τις κυρώσεις. Οι βασικές είναι: μεταφορές από πλοίο σε πλοίο (STS), συσκότιση AIS (σύστημα αυτόματης αναγνώρισης), spoofing – παραποίηση των θέσεών τους και μετάδοση ψευδών δεδομένων, αλλαγή ονόματος ή ακόμη και ταυτότητας (αριθμός ΙΜΟ).
«Οι τρεις πρώτες χώρες που εισάγουν ρωσικό αργό πετρέλαιο μέσω του σκιώδους στόλου είναι η Ινδία, η Κίνα και η Τουρκία, αντιπροσωπεύοντας το 95 % των ρωσικών εξαγωγών αργού πετρελαίου τον Μάιο του 2024, σύμφωνα με το Ινστιτούτο KSE.
Βασικοί προορισμοί του γκρίζου και σκοτεινού (σκιώδους) στόλου της Ρωσίας
Τα ρωσικά πετρελαιοειδή που μεταφέρονται με σκιώδη δεξαμενόπλοια κατευθύνονται σε μεγαλύτερο αριθμό χώρων, με κυριότερους αγοραστές την Τουρκία, την Κίνα και τη Βραζιλία» γράφει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τα σκιώδη πλοία περνάνε «κάτω από μύτη» των ευρωπαϊκών αρχών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του KSE, τον Απρίλιο του 2024, ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας μετέφερε περίπου 92,4 εκατομμύρια βαρέλια, που αντιστοιχούν στο 82 % περίπου του συνόλου των εξαγωγών, μέσω της Βαλτικής Θάλασσας.
Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2024, σημειώθηκε αύξηση 277 % στον αριθμό των σκιωδών δεξαμενόπλοιων που διέρχονται μέσω των στενών της Δανίας σε σύγκριση με το ίδιο χρονικό διάστημα το 2022.
Θαλάσσιες μεταφορές αργού πετρελαίου της Ρωσίας από τον σκιώδη στόλο, kbbl(1 000 βαρέλια)/ημέρα
«Εκτός από την τροφοδοσία του πολεμικού της θησαυροφυλακίου, οι επιχειρήσεις του σκιώδους στόλου της Ρωσίας δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες για το περιβάλλον και την ασφάλεια. Όπως σημειώνει η CREA, πάνω από το 72 % των σκιωδών δεξαμενόπλοιων είναι ηλικίας άνω των 15 ετών, αυξάνοντας τους κινδύνους δυσλειτουργιών, συγκρούσεων και πετρελαιοκηλίδων. Μέχρι σήμερα, έχουν ήδη σημειωθεί πάνω από 50 περιστατικά που αφορούσαν τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας» αναφέρει η ευρωπαϊκή έκθεση.
Το Eventin αποτελεί το τελευταίο σχετικό περιστατικό.
Παράλληλα, οι ρωσικές αρχές στο στενό του Κερτς αγωνίζονται να περιορίσουν την τεράστια οικολογική καταστροφή μετά από πετρελαιοκηλίδα που προκλήθηκε από δύο δεξαμενόπλοια.
«Καθώς ο σκιώδης στόλος συνεχίζει να αυξάνεται, να γερνάει και να προκαλεί περισσότερα περιστατικά (με πυρκαγιές, μηχανικές βλάβες, συγκρούσεις, απώλεια ελέγχου και πετρελαιοκηλίδες), οι δαπάνες αντιμετώπισης αυτών των περιστατικών θα αυξάνονται ραγδαία» προειδοποιεί το Ατλαντικό Συμβούλιο. «Για τις αρχές των χωρών στα ύδατα των οποίων συμβαίνουν τα περιστατικά, το βάρος της αντιμετώπισης πολύ περισσότερων περιστατικών θα συνεχίσει να αυξάνεται».
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Καζίμιρ-ΕΚΤ: Ειλημμένη η απόφαση για μείωση των επιτοκίων την επόμενη εβδομάδα