Του Πάνου Χουτρή*
Η επιστήμη είναι πλέον αδιάσειστη όσο ποτέ άλλοτε! Ακόμη και με τα μέτρα που λαμβάνονται σήμερα, ο πλανήτης θα συνεχίσει να θερμαίνεται για πολλές δεκαετίες ακόμη. Όπως υπογραμμίζει η πιο πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), «η υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C και 2°C θα ξεπεραστεί κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα, εκτός εάν σημειωθούν άμεσα σημαντικές μειώσεις στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου τις επόμενες δεκαετίες». Η τελευταία αυτή έκθεση, που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2021, υπογραμμίζει ότι μπορούμε και πρέπει να δράσουμε άμεσα για να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Όσοι μπορούν να πετύχουν αυτή τη μετάβαση στη «νέα εποχή» νωρίτερα και με ταχύτερους ρυθμούς, πρέπει να δράσουν τώρα. Την ίδια στιγμή, όσοι μπορούν να υπερβούν το ουδέτερο ή το μηδενικό επίπεδο άνθρακα, θα πρέπει να επιταχύνουν τις ενέργειές τους για να το πράξουν. Όπου είναι δυνατόν, οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να συνοδεύονται από τη δέσμευση των επιχειρήσεων να βοηθήσουν τους άλλους να κάνουν το ίδιο, συνεργαζόμενες με πελάτες, προμηθευτές, κοινότητες και ανταγωνιστές για να επιτευχθεί μια επιτάχυνση προς ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
ΤΙ ΠΕΤΥΧΑΜΕ ΤΟ 2021
Η EY κατά το έτος 2021 ανακοίνωσε την επίτευξη του στόχου για αρνητικό ισοζύγιο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, του 2ου χρονικά στόχου που έχει τεθεί στη φιλόδοξή της στρατηγική τεσσάρων σημείων για καθαρό μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών (net zero) μέχρι το 2025. Η στρατηγική αυτή είναι σχεδιασμένη σύμφωνα με την επικυρωμένη πορεία 1,5°C του Science Based Targets initiative (SBTi). Για την επίτευξη του στόχου αυτού, έχει απαιτηθεί από τις ομάδες της ΕΥ να μειώσουν τις εκπομπές τους σύμφωνα με τον εγκεκριμένο, επιστημονικά τεκμηριωμένο στόχο της, ενώ παράλληλα να συνεχίσουν να αντισταθμίζουν περισσότερο άνθρακα από το υπόλοιπο που απομένει.
Οι εκπομπές για το οικονομικό έτος 2021 έχουν μειωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και σε όλα τα πεδία, τόσο από τη σημαντική μείωση των επαγγελματικών ταξιδιών λόγω της πανδημίας COVID-19 όσο και από τη διαδικασία του σχεδίου δράσης μας για τον άνθρακα επτά σημείων, το οποίο θα συνεχίσει να επικεντρώνεται στην ενεργό μείωση των εκπομπών. Μια άλλη δράση είναι και η επένδυση σε ένα χαρτοφυλάκιο αντιστάθμισης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της South Pole, το οποίο περιλαμβάνει έργα απομάκρυνσης διοξειδίου του άνθρακα (carbon capture).
ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΑΣ
Επίσης, μέσω του παγκόσμιου προγράμματος εταιρικής υπευθυνότητας EY Ripples, αξιοποιούμε τις δεξιότητες, τις γνώσεις και την εμπειρία των ανθρώπων της ΕΥ για να επιταχύνουμε την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Φυσικά, η μεγαλύτερή μας πρόκληση είναι η ενίσχυση, όσο περισσότερο είναι εφικτό, της προσφοράς μας μέσω των συμβουλευτικών μας υπηρεσιών και της προσπάθειάς μας να βοηθήσουμε κλάδους με αυξημένες προκλήσεις και πολυπλοκότητα στις εργασίες και την εφοδιαστική τους αλυσίδα. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, η κάθε επιχείρηση πρέπει να θέσει μια σωστή στρατηγική, η οποία να λαμβάνει υπόψη τις εξής ευκαιρίες αλλά και κινδύνους:
1. Περιβαλλοντική συνείδηση και συλλογικότητα: Όπως δείχνει ξεκάθαρα η κλιματική επιστήμη, είναι ζωτικής σημασίας να μειώσουμε την ποσότητα του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας:
α. όλοι πρέπει να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο, και
β. όσοι από εμάς μπορούν να το κάνουν άμεσα, θα πρέπει να το πράξουν.
Μαζί, μπορούμε να ανταποκριθούμε στην πρόκληση του καθαρού μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα και να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο και πιο βιώσιμο μέλλον τόσο για εμάς αλλά ακόμα περισσότερο για τα παιδιά μας.
2. Νομοθετικές αλλαγές: Πολλά διεθνή νομοθετικά και άλλα σώματα ήδη ξεκίνησαν να εκδίδουν και να απαιτούν τη συμμόρφωση με συγκεκριμένα πρότυπα μη οικονομικών εκθέσεων, όπου ζητείται η δημοσιοποίηση στοιχείων σχετικών με την κλιματική αλλαγή και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, την υιοθέτηση στρατηγικών για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την αναγνώριση των κινδύνων και τη διαχείριση αυτών. Το σημαντικότερο από αυτά τα πρότυπα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), που είναι προγραμματισμένο να τεθεί σε εφαρμογή το 2024 για το χρηματοοικονομικό έτος 2023, για συγκεκριμένες εταιρείες αρχικά και για όλες μέχρι το 2026, με ειδοποιό διαφορά πως οι δημοσιοποιήσεις θα υπόκεινται σε έλεγχο από εγκεκριμένους ελεγκτές. Περαιτέρω, η πίεση που ασκείται στον τραπεζικό τομέα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ωθήσει σύντομα τις τράπεζες στο να ζητούν και να συλλέγουν στοιχεία από τους πελάτες τους, όπως για παράδειγμα το ανθρακικό αποτύπωμα.
3. Ενδιαφερόμενα μέρη: Η αλλαγή προτίμησης από τους πελάτες, τους υπαλλήλους και τους επενδυτές σε εταιρείες με διαφανείς και βιώσιμες στρατηγικές και δράσεις αναγκάζει πολλές εταιρείες να αναθεωρήσουν τις προτεραιότητές τους. Ειδικά η πίεση που ασκείται από τους τελευταίους για έλεγχο πλέον των μη οικονομικών αποτελεσμάτων και δημοσιοποιήσεων δείχνει καθαρά τη σημαντικότητα και προσοχή που θα δίνεται από τώρα και στο εξής.
4. Εφοδιαστική αλυσίδα: Η πίεση αυτή με τη σειρά της αναγκάζει τα επηρεαζόμενα μέρη να κοιτάξουν και τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες και τους συνεργάτες τους. Η αποτυχία της βιώσιμης μετάβασης μιας εταιρείας θα έχει ως αποτέλεσμα τον τερματισμό συμφωνιών σε βάθος χρόνου. Αναμένεται πως οι μεγάλοι οργανισμοί θα επικοινωνήσουν και θα απαιτήσουν από τους συνεργάτες και προμηθευτές τους στρατηγικές ισάξιου μεγέθους με τη δική τους, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Βρισκόμαστε μπροστά στη σημαντικότερη πρόκληση μέχρι σήμερα και ο καθένας θα πρέπει να αναλάβει τις δικές του ευθύνες. Στην ΕΥ πιστεύουμε πως το κλειδί για επίλυση του πολύπλοκου αυτού προβλήματος βρίσκεται στη συλλογικότητα και ότι μόνο μέσα από τη συνεργασία με άλλους θα βρούμε τις σωστές λύσεις που θα βοηθήσουν το σύνολο της κοινωνίας στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Εξάλλου, η βιωσιμότητα του δικού μας μέλλοντος στηρίζεται στη δράση όλων μας στο παρόν.
*Ανώτερου Διευθυντή Υπηρεσιών Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΕΥ Κύπρου