Τις σημαντικές αλλαγές που επιφέρει στην ξενοδοχειακή βιομηχανία το μεγάλο κεφάλαιο της διακυβέρνησης για το περιβάλλον, τη βιωσιμότητα και την κοινωνία (ESG), καταγράφει το ετήσιο συνέδριο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Κύπρου (ΣΤΕΚ) 2023 με τίτλο «Τουρισμός: η πορεία προς την βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο Ανδρέας Παπαδόπουλος, επικεφαλής της μονάδας μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελληνική Τράπεζα είπε πως το ESG εισέρχεται στην ταξινομία της ΕΕ, η οποία έχει θέσει σοβαρούς στόχους για μείωση των εκπομπών μέσω του γνωστού πακέτου Fit-for-55 και της Πράσινης Συμφωνίας.
Εξήγησε πως μέσω της ταξινομίας της ΕΕ, δημιουργούνται μετρήσιμοι παράγοντες βάσει των οποίων μια επένδυση θα θεωρείται βιώσιμη. Οι επενδύσεις αυτές, είπε, πρέπει να γίνονται με το σωστό τρόπο έτσι να επωφελούνται της ταξινομίας και ειδικότερα να συνάδουν με δύο στόχους, τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (climate change mitigation) και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (climate change adaptation).
Πρόκειται, εξήγησε, για τα αντισταθμιστικά μέτρα που λαμβάνει υπόψη μια επένδυση για περιορισμό και προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή.
«Η ταξινομία έρχεται στη ζωή μας. Αν αυτή η επένδυση γίνει με χρηματοδότηση από μια τράπεζα, τότε αυτός ο δανεισμός θα εμπίπτει κάτω από τον δείκτη πράσινων ενεργητικών στοιχείων», είπε.
Ο κ. Παπαδόπουλος εξήγησε ότι ο τομέας της φιλοξενίας είναι πολύ εκτεθειμένος στο ESG, αφού εκ της λειτουργίας του έχει ζητήματα όπως ακίνητα, εξοικονόμηση νερού, ηλεκτρική ενέργεια και περιορισμό αποβλήτων, ενώ στον τομέα της κοινωνίας υπάρχουν θέματα ισότητας των φύλων, της συμπερίληψης και το θέμα της διαχείρισης βιωσιμότητας
«Με τις σωστές επενδύσεις μπορούμε να μειώσουμε τα έξοδα μας και να θεωρηθούμε πράσινη επιχείρηση», είπε.
O Nικολας Βίλεμ Βίσερ, του Tui Care Foundation αναφέρθηκε στις δράσεις του φιλανθρωπικού οργανισμού για προώθηση της βιωσιμότητας και της αειφορίας σε διάφορους προορισμούς.
Ειδικά για την Κύπρο είπε πως σε συνεργασία με την κυπριακή πρωτοβουλία αειφόρου τουρισμού (CSTI) έχουν θέσει ως στόχο τη δημιουργία έξι παραλιών χωρίς πλαστικά απόβλητα μέχρι το 2025, αλλά και την ενημέρωση για το θέμα της μείωσης πλαστικών αποβλήτων. Πρόσθεσε πως στόχος είναι η πρωτοβουλία αυτή να φτάσει του 300 εταίρους, που θα συμμετέχουν στην ενημέρωση για αυτό.
Εξάλλου, ο Μάρκος Γιανισόπουλος, περιφερειακός διευθυντής της Expedia Group παρουσίασε τα αποτελέσματα του Traveller Value Index 2023. Τόνισε πως το 46% των συμμετεχόντων λένε ότι η ανάγκη για ταξίδια είναι πιο σημαντική σε σύγκριση με την προ της πανδημίας εποχή και ότι το 43% δήλωσε πως θέλει να αυξήσει και θα αυξήσει το κονδύλι για το ταξίδι το 2023. Την ίδια εκτίμηση συμμερίζονταν και οι επαγγελματίες του τομέα, οι οποίοι συμμετείχαν στην έρευνα.
Ωστόσο, τόνισε πως το 90% των ταξιδιωτών αναζητούν ταξιδιωτικές επιλογές που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα, ενώ το 50% των ταξιδιωτών δήλωσαν ότι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για έναν προορισμό που υποστηρίζει τη βιωσιμότητα.
Πρόσθεσε ότι η επικέντρωση στη βιωσιμότητα εκτείνεται και πέραν από το ίδιο το ταξίδι, καθώς ταξιδιώτες επικεντρώνονται πλέον και σε θέματα ισότητας και συμπερίληψης.
Έλλειψη προσωπικού το μεγαλύτερο πρόβλημα της ξενοδοχειακής βιομηχανίας
----------------
Εξάλλου ο Δημήτρης Σαρρής Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου CES παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας που διενήργησε το κέντρο με δείγμα 59 διευθυντικά στελέχη από 67 ξενοδοχειακές μονάδες της Κύπρου με δυναμικότητα 18.500 κλίνες, τα οποία αναδεικνύουν την έλλειψη προσωπικού ως το σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως οι 4άστερες και 5άστερες ξενοδοχειακές μονάδες, ένα φαινόμενο που επηρεάζει πολύ σημαντικά την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών.
Πρόσθετα, εντοπίζεται «πάρα πολύ μεγάλη έλλειψη» Κυπρίων στη στελέχωση της τουριστικής βιομηχανίας, γεγονός που θεωρείται πάρα πολύ μεγάλο πλήγμα για το παρεχόμενο τουριστικό προϊόν.
Σύμφωνα με την έρευνα, κύριες αιτίες για την έλλειψη προσωπικού χαρακτηρίζονται η εποχικότητα του επαγγέλματος, η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού, ο μισθός και οι ώρες εργασίας.
Εξάλλου, οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι η αύξηση της μερικής απασχόλησης δεν θεωρείται κίνητρο για την προσέλκυση ντόπιου προσωπικού, ενώ οι διάμεσες τιμές έλλειψης μόνιμου προσωπικού για την καλοκαιρινή σεζόν κυμαίνονται από 5 μέχρι 50 άτομα.
Σημαντικό είναι και το εύρημα ότι η πρόσληψη προσωπικού από τρίτες χώρες φαίνεται να βοηθά στην κάλυψη των αναγκών του τουριστικού τομέα για φέτος, ωστόσο η λύση φαίνεται να χάνει τη δυναμική της σε βάθος 5ετίας.
Στην δική της ομιλία, η Γενική Διευθύντρια του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης και Κυπριακής Εταιρείας Πιστοποίησης Αθηνά Παναγιώτου αναφέρθηκε στα πολλά πρότυπα που υπάρχουν για βιώσιμο τουρισμό, προσθέτοντας ότι «τα θέματα των προτύπων στην Κύπρο είναι πολύ πιο πάνω από όλες τις άλλες αγορές».
Εξήγησε πως τα πρότυπα, τα οποία αφορούν προδιαγραφές που ετοιμάζονται από ειδικούς στον τομέα, είναι τα εργαλεία για να μας βοηθήσουν να πετύχουμε τους στόχους της βιωσιμότητας.
Η κ. Παναγιώτου τόνισε πως «η πράσινη ανάπτυξη δεν οδηγεί στην βιωσιμότητα από μόνη της» και υπογράμμισε πως «τα εσωτερικά, κοινωνικά και οικονομικά είναι αυτά που συμβάλουν στη βιωσιμότητα μιας ξενοδοχειακής μονάδας».
Μεταξύ άλλων, η κ. Παναγιώτου, αφού σημείωσε πως τα πρότυπα είναι παντού, αναφέρθηκε στο πρότυπο ISO 23405 για τον βιώσιμο τουρισμό, τις αρχές, τις ορολογίες και το μοντέλο που διέπει αυτό το πρότυπο, αλλά και «στο σημαντικό πρότυπο» ISO 21401, που μπορεί να εφαρμοστεί στα ξενοδοχεία και το οποίο κάνει αναφορά και «σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υγείας και ασφάλειας όχι μόνο των πελατών, αλλά και των εργαζομένων».
Επιπλέον, έκανε αναφορά σε σειρά προτύπων όπως για κοινωνικά αλλά και για πολιτιστικά θέματα, όπως είναι μεταξύ άλλων τα πρότυπα για τα παραδοσιακά εστιατόρια, για τις παραλίες και ακόμη για την ομπρέλα που θα μπει πάνω στην παραλία, όπως είπε.
Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας Ολυμπία Αναστασοπούλου τόνισε πως «η ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας με όρους αειφορίας καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ με τη λήψη στοχευμένων μέτρων και την προώθηση ολοκληρωμένων στρατηγικών».
Αναφορικά με τον βιώσιμο τουρισμό, η κ. Αναστασοπούλου τόνισε ότι έκθεση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού κατέδειξε πως η ευαισθητοποίηση των ταξιδιωτών σε σχέση με την κλιματική κρίση έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
Επίσης, αναφέρθηκε σε έκθεση του 2022 του WTTC, Trip.com και της Deloitte σύμφωνα με την οποία το 71% των ταξιδιωτών επιζητεί να ταξιδέψει με βιώσιμο τρόπο το 2023 (αύξηση 10% σε σχέση με το 2021), το 40% αναζήτησε διαμονή με βιώσιμες λύσεις το 2022, το 78% επιδιώκει να διαμείνει σε βιώσιμο κατάλυμα το 2023 και το 46% των ταξιδιωτών διέμεινε σε βιώσιμο κατάλυμα, πιστεύοντας ότι «τα βιώσιμα καταλύματα αντιμετωπίζουν την κοινότητα με πιο ορθό τρόπο».
Ανέφερε επίσης ότι άλλη έκθεση κατέδειξε ότι το 41% των Ευρωπαίων ταξιδιωτών κατά τη διοργάνωση του ταξιδιού τους εξετάζουν τη διαμονή τους σε προορισμούς που υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές.
Αναφέρθηκε επίσης μεταξύ άλλων στη στρατηγική και τις δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας για βιώσιμο τουρισμό και τόνισε πως «η υπεύθυνη διαχείριση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων βρίσκεται στον πυρήνα της εθνικής τουριστικής πολιτικής στην Ελλάδα και συνιστά ένα από τους κεντρικούς πυλώνες στους οποίους εδράζεται ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός του Υπουργείου Πολιτισμού».
Εξάλλου, η Ανώτερη Διευθύντρια Αεροπορικής Ανάπτυξης, Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας της Hermes Airports Μαρία Κουρούπη αναφέρθηκε στο πώς εξελίσσεται ο τομέας των αερομεταφορών σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και πώς επηρεάζεται η Κύπρος, προσθέτοντας ότι «ο τομέας των αερομεταφορών ευθύνεται μόλις για το 2% των εκπομπών ρύπων διεθνώς».
«Ένας λόγος είναι ότι τα τελευταία 50 χρόνια έχει υπάρξει νέα τεχνολογία στα αεροσκάφη που εκπέμπουν πολύ λιγότερους ρύπους», πρόσθεσε.
Αναφορικά με το θέμα της χρήσης του βιοκαυσίμου (SAF), η κ. Κουρούπη είπε ότι έχει ακόμη πολλές προκλήσεις ενώπιον του, καθώς «δεν παράγεται σε αρκετές ποσότητες και ως εκ τούτου είναι ακριβό, ενώ γίνονται ακόμη πολλές δοκιμές ώστε η ενέργεια που χρειάζεται για να παραχθεί το SAF να είναι μικρότερη από την ενέργεια που θα προσφέρει», προσθέτοντας ότι «μέχρι το 2030 οι στόχοι για χρήση του είναι πολύ περιορισμένη».
Αναφέρθηκε επίσης σε νομοθεσίες που επηρεάζουν τα αεροδρόμια και τις αεροπορικές εταιρείες όπως είναι το «Fit for 55», το οποίο στοχεύει στη μείωση των ρύπων κατά 55% μέχρι το 2030 και σημείωσε ότι «στα αεροδρόμια γίνονται πολλές αλλαγές για να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα».
Μέχρι να φθάσουμε στο 2050, τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη μείωση των ρύπων στην βιομηχανία θα προέλθει από τη χρήση του βιοκαυσίμου, πρόσθεσε.
Η κ. Κουρούπη είπε ακόμη ότι η ανάπτυξη των τεχνολογιών θα παίξει πολύ μεγάλο ρόλο και σημείωσε ότι μέχρι το 2030 θα υπάρξει αύξηση των αεροπορικών ναύλων γύρω στο 10%, που δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης γύρω στο 7%.
Ανέφερε επίσης ότι «με πρωτοβουλία της προηγούμενης κυπριακής Κυβέρνησης η Κύπρος πέτυχε κάποιες διαφοροποιήσεις στη νομοθεσία του Fit for 55 οι οποίες ουσιαστικά θα πετύχουν την εισαγωγή μηχανισμού που θα επιτρέπει σε νησιά όπως η Κύπρος να μην επιβαρύνονται από το γεγονός ότι η εισαγωγή του SAF θα είναι πιο κοστοβόρα για ένα χρονικό διάστημα».
Η Γενική Διευθύντρια του ΣΤΕΚ Χρυσαίμιλη Ψηλογένη αναφέρθηκε στη σημασία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων προς όφελος της τουριστικής ανάπτυξης της Κύπρου, αλλά και την εμπλοκή του ΣΤΕΚ σε αυτά τα προγράμματα, σημειώνοντας παράλληλα και στους άξονες προτεραιότητας του ΣΤΕΚ.
Σημείωσε ότι ο σύνδεσμος συμμετέχει σε τέσσερα θρησκευτικά προγράμματα για τον πολιτιστικό τουρισμό, για τον Αρχαίο Κύπριο και για την ανάδειξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού μέσω των ψηφιακών μέσων και τεχνολογίας.
Η κ. Ψηλογένη είπε ότι ο ΣΤΕΚ κάνει στρατηγικό σχεδιασμό για την Ελλάδα και την Κύπρο, προσθέτοντας ότι «προσπαθήσαμε να ενσωματώσουμε και τις δύο χώρες σε μια κοινή στρατηγική, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά», ενώ αναφέρθηκε σε διάφορες δράσεις στις οποίες προβαίνει ο ΣΤΕΚ.
ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υφ. Τουρισμού: Στόχος η αύξηση αφίξεων κατά 5% - 10% το 2023