Η δυναμική εξέλιξη των κεφαλαιαγορών στην Ευρώπη, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ανάγκης των επιχειρήσεων για εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, αλλά και της εξέλιξης της τεχνολογίας που τροφοδοτεί συνεχώς την εμφάνιση νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών, έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον που προσφέρει ευκαιρίες για τους επενδυτές και τις εποπτικές Αρχές, αλλά ταυτόχρονα εγκυμονεί κινδύνους.
Μέσα σε αυτό το χρηματοοικονομικό περιβάλλον, η συνεχής ενημέρωση και επιμόρφωση του επενδυτικού κοινού καθίσταται ακόμη πιο αναγκαία. Προς τον σκοπό αυτό, ο Διεθνής Οργανισμός Επιτροπών Κινητών Αξιών (IOSCO), διοργανώνει από το 2017 την Παγκόσμια Εβδομάδα Επενδυτή (World Investor Week), με στόχο να συμβάλει στην προσπάθεια για σωστή εκπαίδευση και προστασία των επενδυτών και ευρύτερα του κοινού.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), η οποία συμμετέχει φέτος για πρώτη φορά στην Παγκόσμια Εβδομάδα Επενδυτή, εκδίδοντας προειδοποιήσεις και παρέχοντας υλικό, πληροφορίες και συμβουλές, συμβάλλει στη συνεχή ενημέρωση και επιμόρφωση του επενδυτικού κοινού. Στη διάρκεια της εβδομάδας (30 Σεπτεμβρίου – 6 Οκτωβρίου 2019), η ΕΚΚ προέβαλε και συνεχίζει να προβάλλει τα μηνύματα της πρωτοβουλίας της IOSCO μέσω της ιστοσελίδας της και σελίδων που διατηρεί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επίσης μέσα από δημοσιεύσεις και αρθρογραφία στον Τύπο ανέδειξε τη σημασία της συνεχούς χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης και ενημέρωσης του κοινού και των επενδυτών, με στόχο την αύξηση της ικανότητάς τους να λαμβάνουν σημαντικές οικονομικές και επενδυτικές αποφάσεις.
Παρεμβάσεις και προειδοποιήσεις
Η ΕΚΚ παρακολουθεί τις εξελίξεις στην αγορά και όπου κρίνει ότι οφείλει να παρέμβει για να προστατεύσει ή να προειδοποιήσει το επενδυτικό κοινό το πράττει. Πρόσφατα εξέδωσε Προειδοποίηση για τους κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν λόγω των ιστορικά χαμηλών καταθετικών ή ακόμη και αρνητικών τραπεζικών επιτοκίων. Το εν λόγω περιβάλλον δημιουργεί γόνιμο έδαφος σε διάφορες οντότητες, που θέλουν να εκμεταλλευτούν την αναζήτηση του κοινού για υψηλότερες αποδόσεις, προσφέροντας σύνθετα επενδυτικά προϊόντα. Οι επενδυτές συχνά δεν κατανοούν πλήρως τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν αυτά τα προϊόντα και τους κινδύνους που εμπερικλείουν, με αποτέλεσμα να υπάρχει η πιθανότητα να υποστούν σημαντικές ζημιές.
Προκειμένου να προστατεύονται επαρκώς, οι επενδυτές προτρέπονται να αξιολογούν τις εταιρείες με τις οποίες προτίθενται να συνεργαστούν, σχετικά με το καθεστώς αδειοδότησης και εποπτείας τους. Ειδικότερα, πρέπει να διαπιστώνουν την ύπαρξη άδειας λειτουργίας των εν λόγω εταιρειών μέσω της ιστοσελίδας της ΕΚΚ και εάν δεν αισθάνονται σίγουροι για την επένδυση στην οποία προτίθενται να προβούν να ζητούν συμβουλή από αδειοδοτημένους συμβούλους.
Χάραξη εθνικής στρατηγικής
Η πρόληψη, ως μέτρο προστασίας των επενδυτών, είναι καίριας σημασίας για την ΕΚΚ. Στο πλαίσιο αυτό, έχει μελετήσει παραδείγματα άλλων χωρών και έχει υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για χάραξη εθνικής στρατηγικής με στόχο την αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού. Με επιστολή της τον Μάιο του 2016 προς τον Υπουργό Παιδείας, εισηγήθηκε, μεταξύ άλλων, την εισαγωγή μαθήματος κοινού κορμού στο Λύκειο με αντικείμενο βασικές οικονομικές και χρηματοοικονομικές γνώσεις. Περαιτέρω, τον Μάιο 2018 υπέβαλε πρόταση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για διαμόρφωση ευρύτερης πολιτικής για αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και αύξηση της χρηματοοικονομικής γνώσης του κοινού, με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες.
Είναι πεποίθηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου ότι ένας επενδυτής με επαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις και με διαμορφωμένη άποψη για τις διαθέσιμες επενδυτικές επιλογές, μπορεί να διακρίνει πιο εύκολα πιθανούς επενδυτικούς κινδύνους και να λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις για τη διαχείριση των κεφαλαίων του. Η γνώση των βασικών χαρακτηριστικών της κεφαλαιαγοράς και των πιθανών επενδυτικών κινδύνων, είναι η ασφαλιστική δικλείδα κάθε επενδυτή.