*Του Γιώργου Δημοσθένους
Μετά από σχεδόν δύο χρόνια αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού και των επιπτώσεών της, είμαστε ικανοποιημένοι που επανερχόμαστε στην κανονικότητα και η εκπαιδευτική διαδικασία πραγματοποιείται πλέον με τη φυσική παρουσία διδασκόντων και διδασκομένων, έστω και κάτω από πολύ αυστηρά μέτρα ασφάλειας και υγείας, που είναι απολύτως απαραίτητα για τη διασφάλιση της ομαλής εξέλιξης του εξαμήνου.
Το ιδιαίτερα θετικό κλίμα που επικρατεί ανάμεσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα και ο διάχυτος ενθουσιασμός των φοιτητών/τριών, που μετά από τρία εξάμηνα διαδικτυακής διδασκαλίας επανέρχονται στον φυσικό χώρο του Πανεπιστημίου, μας γεμίζουν αισιοδοξία και μας δίνουν δύναμη να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για να αντεπεξέλθουμε στις τεράστιες προκλήσεις που έφερε μαζί της η πανδημία. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι που όλο αυτό το χρονικό διάστημα καταφέραμε να κρατήσουμε ασφαλή την κοινότητά μας, επιτυγχάνοντας παράλληλα τους ακαδημαϊκούς στόχους κάθε εξαμήνου, με σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία και την καινοτομία.
Η κρίση έχει, ασφαλώς, αναδείξει και ευκαιρίες, όπως η αξιοποίηση της τεχνολογίας και η εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων και διαδικασιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε την πρόσθετη εμπειρία και τεχνογνωσία που αποκτήθηκε τα τελευταία δύο σχεδόν χρόνια, εξελίσσοντας περαιτέρω τα υφιστάμενα εξ αποστάσεως προγράμματα σπουδών και εμπλουτίζοντας τα υπόλοιπα συμβατικά προγράμματα με τεχνολογίες τηλεκπαίδευσης.
Είμαστε από τους πρωτοπόρους σε θέματα τεχνολογίας και διαδικτυακής μάθησης στην Κύπρο και βασικός στόχος μας είναι να υιοθετήσουμε βέλτιστες πρακτικές και να αναπτύξουμε καινοτόμες λύσεις, ώστε να καταστούμε κέντρο αριστείας στον συγκεκριμένο τομέα. Για παράδειγμα, οι υβριδικές τάξεις και τα ψηφιακά εργαλεία που έχουμε αναπτύξει έχουν εξυπηρετήσει άριστα την εκπαιδευτική διαδικασία και συνεχίζουν να αξιοποιούνται, αφού φοιτητές/τριες που είναι επιβεβαιωμένα κρούσματα κορωνοϊού ή έχουν έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα μπορούν να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία με την ενσωμάτωση αυτών των πρακτικών μεικτής εκπαίδευσης. Η συνέχιση των επενδύσεων στην τεχνολογία και την καινοτομία είναι κάτι που αναμένουμε να δούμε ευρύτερα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και μετά την πανδημία.
Επιπλέον, η ενεργή παρουσία μας σε ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας είναι συνεχής και αυξανόμενη. Χαρακτηριστική αυτής της δραστηριότητας και του επιπέδου της έρευνας που διεξάγεται είναι η επιτυχία μας στο πολύ ανταγωνιστικό πρόγραμμα του ΙδΕΚ «Νησίδες Αριστείας», όπου ακαδημαϊκοί/ερευνητές του Πανεπιστημίου κέρδισαν το 1/5 των έργων που θα χρηματοδοτηθούν στον πυλώνα «Εφαρμοσμένες Επιστήμες και Μηχανική» σε εθνικό επίπεδο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το ότι, με πέντε συνολικά έργα ως συντονιστές και δύο ως συνεργάτες, το ποσοστό επιτυχίας των προτάσεων ακούμπησε το 20%, περίπου δηλαδή το διπλάσιο του εθνικού μέσου όρου στους δύο πυλώνες συμμετοχής των ερευνητών μας στο πρόγραμμα, αυτόν των «Εφαρμοσμένων Επιστημών και Μηχανικής» και αυτόν των «Επιστημών Υγείας».
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
Στόχος μας σε στρατηγικό επίπεδο παραμένει η διεθνοποίηση και η εξωστρέφεια, δηλαδή η περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασιών με πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα διεθνούς εμβέλειας και η συμμετοχή μας σε διεθνή δίκτυα πανεπιστημίων. Οι συνεργασίες αυτές επεκτείνονται σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων μας, τη διδασκαλία, την έρευνα και την καινοτομία. Για παράδειγμα, το Πανεπιστήμιο Frederick είναι μέλος του EU-CONEXUS, μιας συνεργασίας εννέα πανεπιστημίων από εννέα χώρες της Ε.Ε. που εστιάζει στην ευφυή αειφόρο διαχείριση και ανάπτυξη της αστικής παράκτιας ζώνης.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό επίτευγμα, αφού το EU-CONEXUS αποτελεί ένα από τα έργα της πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια» που έχουν επιλεγεί για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο τη δημιουργία δικτύων πανεπιστημίων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία θα επιτρέπουν στους φοιτητές να αποκτούν πτυχίο συνδυάζοντας σπουδές σε διάφορες χώρες της Ε.Ε., συμβάλλοντας έτσι στη διεθνή ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Η Ε.Ε. θεωρεί πως αυτά είναι τα πανεπιστήμια του μέλλοντος, αφού θα επικεντρώνονται στην αειφορία και θα προωθούν τις ευρωπαϊκές αξίες, φέρνοντας επανάσταση στην ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ένα εξίσου σημαντικό επίτευγμα του Πανεπιστημίου μας είναι η ίδρυση της Έδρας UNESCO για τη Διά Βίου Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων. Η επιτυχία αυτή ανοίγει προοπτικές περαιτέρω ερευνητικής δραστηριοποίησης σε τομείς μη τυπικής εκπαίδευσης και άτυπης μάθησης, τόσο στον ευρωπαϊκό χώρο όσο και σε τρίτες χώρες.
Στόχος μας ασφαλώς είναι και η συνέχιση των διεθνών διακρίσεών μας και η ενδυνάμωση του προφίλ μας με υψηλές επιδόσεις σε διεθνείς κατατάξεις. Αναφέρω ενδεικτικά τα πολύ καλά αποτελέσματα του Πανεπιστημίου μας στην παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημίων Times Higher Education University Impact Rankings 2021, όπου κατατάχθηκε στα καλύτερα 10% των πανεπιστημίων στην κατηγορία που αφορά την Ποιοτική Εκπαίδευση, αλλά και τις συνεχιζόμενες διακρίσεις στο παγκόσμιο σύστημα αξιολόγησης πανεπιστημίων U-Multirank, που στηρίζει η Ε.Ε., όπου απέσπασε βαθμολογία Α σε 10 κατηγορίες, ενώ κατατάχθηκε 294ο ανάμεσα σε 1.101 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, στη γενική κατάταξη.
Μέγιστη, επίσης, προτεραιότητα για εμάς είναι η συμβολή μας στην επίτευξη των 17 Στόχων που έχουν καθοριστεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Το Πανεπιστήμιο Frederick είναι μέλος του Δικτύου Λύσεων των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και ανήκει στα κύρια ιδρυτικά μέλη του Κυπριακού Τμήματος του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η βιώσιμη ανάπτυξη του πλανήτη μας αποτελεί το μεγαλύτερο στοίχημα για να γίνει ο σύγχρονος κόσμος πιο δίκαιος, ειρηνικός και υγιής. Στόχος μας είναι να γίνουμε φορείς της αλλαγής που θέλουμε να δούμε στον κόσμο μας. Η δέσμευσή μας στον τομέα αυτό δεν είναι επιφανειακή. Ήδη η στρατηγική μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη έχει ενσωματωθεί στο περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών μας, στην ερευνητική μας δραστηριότητα, στη λειτουργία μας και στους δεσμούς μας με την κοινωνία, και είμαστε περήφανοι που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητάς μας.
Κλείνοντας, δεν θα μπορούσα να μην υπομνήσω ότι σημαντική πρόκληση παραμένει η προσέλκυση μη Κύπριων φοιτητών για σπουδές στα κυπριακά πανεπιστήμια. Το γεγονός ότι τα κυπριακά πανεπιστήμια χειρίστηκαν αποτελεσματικά την κρίση δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στη χώρα μας και στην πανεπιστημιακή της εκπαίδευση και θα πρέπει να αποτελέσει κίνητρο για επιλογή της ως προορισμού για σπουδές, τόσο από Κύπριους όσο και από ξένους φοιτητές. Αυτό αποτελεί μεγάλη ευκαιρία ενδυνάμωσης του προφίλ της χώρας μας ως ποιοτικού και αξιόπιστου προορισμού για σπουδές. Το Πανεπιστήμιο Frederick, αλλά και άλλα ιδιωτικά και δημόσια πανεπιστήμια του τόπου, πρέπει να νιώθουν υπερήφανα όχι μόνο για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκαν την πανδημία, αλλά και για όσα έχουν πετύχει την τελευταία δεκαετία. Στόχος μας είναι η αριστεία αυτή να αναδειχθεί διεθνώς.
Για να γίνει αυτό, χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια με τους συνδεόμενους φορείς, αλλά και με την πολιτεία, και προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε. Με ευχαρίστηση μπορώ να πω ότι υπάρχει από την πολιτεία διάθεση στήριξης της προσπάθειας αυτής. Άλλωστε, η ανάπτυξη στον τομέα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης θα δημιουργήσει ποιοτικές θέσεις εργασίας, σημαντική εισροή κεφαλαίων και αειφόρα ανάπτυξη.
* Πρύτανη Πανεπιστημίου Frederick, Μέλους του Ανώτατου Εκτελεστικού Συμβουλίου του «EU-CONEXUS European University for Smart Urban Coastal Sustainability» και πρώην Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού