Του Παύλου Λοΐζου*
Στην Θεωρία της Σχετικότητας, ο Αϊνστάιν διατύπωσε ότι ο χρόνος είναι σχετικός – με άλλα λόγια, ο ρυθμός με τον οποίο περνά ο χρόνος εξαρτάται από τις συνθήκες υπό τις οποίες ο καθένας τον παρατηρεί. Η γιαγιά μου η Μαρίνα, μου έλεγε ότι ο χρόνος τρέχει πιο γρήγορα όσο μεγαλώνεις, αφού κάθε μέρα που περνά έχει προοδευτικά μικρότερη συνεισφορά στο σύνολο του χρόνου που έχει παρέλθει. Δεν είμαι σίγουρος αν η εξήγηση της γιαγιάς Μαρίνας μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση της Θεωρίας της Σχετικότητας, αλλά πάντα είχε έναν τρόπο να προσαρμόζει τις απόψεις της ώστε να έχουν νόημα. Και όπως θα σας πει ο οποιοσδήποτε γονιός, η αλλαγή πάνας μπορεί να φαίνεται σαν μια αιωνιότητα, αλλά όταν τα παιδιά αρχίζουν να περπατούν, τότε αισθανόμαστε ότι μεγαλώνουν πλέον πολύ πιο γρήγορα.
Τα ακίνητα έχουν παρόμοια... υπαρξιακά ζητήματα. Πίσω από την ποιότητα σχεδιασμού και κατασκευής, κάθε κτίριο εξυπηρετεί έναν σκοπό, π.χ. να στεγάσει μια οικογένεια, να προσφέρει ένα μέρος για συνεργασία, να αποθηκευτούν αντικείμενα κλπ. Καθώς αυτές οι ανάγκες αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, το κτίριο πρέπει να μπορεί να προσαρμοστεί σ’ αυτές. Για παράδειγμα, μια νεαρή οικογένεια θα χρειαστεί περισσότερο χώρο αποθήκευσης καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, ξεχωριστά δωμάτια για κάθε παιδί καθώς εισέρχονται στην εφηβεία και πιο εργονομικά σχεδιασμένες σκάλες καθώς οι γονείς γερνούν.
Υπάρχουν δύο τρόποι επίλυσης αυτών των προβλημάτων προσαρμοστικότητας. Είτε μετακομίζετε σε μια νέα κατοικία σε κάθε στάδιο της ζωής σας (ξεκινήστε από ένα διαμέρισμα, μετακομίστε στα περίχωρα σε ένα σπίτι με κήπο και επιστρέψτε σε ένα διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης για να είστε κοντά σε ανέσεις όταν γεράσετε). Είτε χτίζετε ή αγοράζετε ένα κτίριο που έχει ήδη αυτήν την ευελιξία, γκρεμίστε τους τοίχους, μετακινείτε τα πράγματα, προσαρμόζοντάς το αναλόγως με τις αλλαγές και τις ανάγκες της ζωής σας. Στις ΗΠΑ, η πρώτη λύση είναι ο κανόνας που επικρατεί. Στη Βόρεια Ευρώπη, είναι ένα μείγμα και των δύο. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, χτίζονται σπίτια παρόμοια με το Πάνθεον που θα αντέξουν χίλια χρόνια (αν και οι στέγες τους συνήθως τείνουν να στάζουν).
Υπάρχουν τρία σημαντικά σημεία που πρέπει να λάβετε υπόψη. Πρώτον, το σπίτι σας δεν είναι επένδυση. Επιλέξατε να το αγοράσετε επειδή συναισθηματικά η επιθυμία της ιδιοκτησίας ήταν μεγαλύτερη από την προστιθέμενη αξία που δημιουργεί μία διεθνής ή γεωγραφικά ευέλικτη επαγγελματική καριέρα. Έχετε επιλέξει το συγκεκριμένο ακίνητο με βάση αυτό που σας αρέσει εκείνη τη δεδομένη στιγμή, χωρίς να αφιερώσετε χρόνο για να σκεφτείτε ποιες θα είναι οι ανάγκες σας μακροπρόθεσμα. Δεύτερον, με τον ίδιο τρόπο που θα αλλάξει η ζωή σας, θα αλλάξουν και τα θέλω και οι ανάγκες των παιδιών σας. Η γιαγιά Μαρίνα προσκαλούσε τους φίλους της για τσάι και όλη η οικογένεια μαζευόταν για μεγάλα γεύματα το Σαββατοκύριακο. Σήμερα, οι γονείς μου έχουν δύο σαλόνια, κανένα εκ των οποίων δεν χρησιμοποιήθηκε εδώ και τέσσερις δεκαετίες, αφού η μητέρα μου εργάζεται και επιπλέον φοβάται μην λερώσει τους λευκούς καναπέδες της. Γι' αυτό οι γονείς συχνά ανακαλύπτουν ότι τα παιδιά τους δεν θέλουν τα σπίτια τους, επειδή είτε είναι πολύ μεγάλα είτε πολύ δαπανηρά για να τα διαχειριστούν. Τρίτον, στην αρχή της καριέρας σας η κύρια επένδυσή σας πρέπει να αφορά εσάς τους ίδιους και όχι τούβλα. Αν και αυτό αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, στην αρχή της καριέρας σας, ο πρωταρχικός στόχος σας θα πρέπει να είναι η εκπαίδευση, η δικτύωση και η ευελιξία να επιδιώκετε νέες ευκαιρίες χωρίς να έχετε άκαμπτα περιουσιακά στοιχεία που να σας δένουν για το υπόλοιπο της ζωής σας.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το προσδόκιμο ζωής ενός ανθρώπου που γεννήθηκε το 1979 στην Κύπρο είναι 75 ετών και στην Ελλάδα 73 ετών. Όσοι γεννήθηκαν το 2000 έχουν προσδόκιμο ζωής 78 ετών και στις δύο χώρες. Ο μέσος αριθμός θέσεων εργασίας που αναμένεται να έχει κάποιος κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής είναι 14, δηλαδή μία κάθε 2-4 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεχίσετε να εκπαιδεύεστε και να επανατοποθετείτε τον εαυτό σας στην αγορά εργασίας ώστε για 14 φορές να είστε ανταγωνιστικοί απέναντι σε άτομα μικρότερα από τα παιδιά σας και πιθανώς σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές.
Ο Τζορτζ Μπερνς, ο Αμερικανός κωμικός, είπε ότι «Το να γερνάς συμβαίνει. Το να μεγαλώνεις είναι προαιρετικό». Τα κτίρια πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται στις ανάγκες σας, καθώς αυτές αλλάζουν και εξελίσσονται μακροπρόθεσμα. Η ευελιξία είναι το κλειδί, ειδικά στο αρχικό στάδιο της επαγγελματικής σας ζωής, όταν ακόμα επενδύετε σε εσάς. Καθώς μεγαλώνετε και ο χρόνος επιταχύνεται, αυτές οι ανάγκες θα αλλάζουν διαρκώς.
*CEO της Ask WiRE