Αναμφίβολα το 2023 ήταν σε μεγάλο βαθμό η χρονιά της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μεγάλος αριθμός εταιρειών και θέσεις εργασίας στράφηκαν σε ένα μοντέλο που βασίζεται στην ΤΝ, οδηγώντας σε αλλαγές στο εργατικό δυναμικό. Την ίδια ώρα, άλματα έγιναν σε πολλούς τομείς χάρη στην ΤΝ, όπως στην υγεία, την εκπαίδευση, τα χρηματοοικονομικά, την ρομποτική.
Ήταν όμως και η χρονιά κατά την οποία η διεθνής κοινότητα έκανε κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της ρύθμισης της ΤΝ, η οποία ναι μεν μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας αλλά ελλοχεύει κινδύνους που για κάποιους μπορούν να φθάσουν μέχρι και στον αφανισμό μας. Το 2024 εξάλλου, αναμένεται ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα φιλοξενήσουν τη Σύνοδο Κορυφής του Μέλλοντος η οποία πιθανολογείται πως θα οδηγήσει στη δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού ΟΗΕ για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Κατά τη χρονιά που μας αποχαιρετά, κορυφαία στελέχη στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, συνέχισαν τις προειδοποιήσεις τους για τον «κίνδυνο εξαφάνισης» λέγοντας σε επιστολή τους ότι «ο μετριασμός του κινδύνου εξαφάνισης από την Τεχνητή Νοημοσύνη θα πρέπει να αποτελέσει παγκόσμια προτεραιότητα μαζί με άλλους κινδύνους κοινωνικής κλίμακας, όπως οι πανδημίες και ο πυρηνικός πόλεμος».
Εργαλεία ΤΝ που παράγουν κείμενα, εικόνες και βίντεο μετά από οδηγίες του χρήστη προκάλεσαν μεγάλη ανησυχία για απώλεια θέσεων εργασίας, επιδείνωση της παραπληροφόρησης και παραβίαση της ιδιωτικότητας.
Ακόμη και το Χόλιγουντ άγγιξε η πρόοδος της ΤΝ, αφού φοβούμενοι την ραγδαία της ανάπτυξη και την «κλωνοποίηση» των ερμηνειών τους, οι ηθοποιοί του Χόλιγουντ ενώθηκαν με τους σεναριογράφους μετά από πολλές δεκαετίες και κατήλθαν σε απεργία που κράτησε μήνες.
Τεχνολογικά άλματα
Η αλληλεπίδραση μεταξύ της Τεχνητής Νοημοσύνης και της απασχόλησης είδε σημαντικές αλλαγές το 2023, που χαρακτηρίστηκαν από την αυξανόμενη αυτοματοποίηση και διαφοροποίηση στη δυναμική της αγοράς εργασίας. Η χρήση της ΤΝ στην αυτοματοποίηση εργασιών ρουτίνας σε όλες τις βιομηχανίες οδήγησε σε κέρδη αποδοτικότητας, αλλά εγείρει ανησυχίες σχετικά με την μετατόπιση θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα σε ρόλους που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες εργασίες. Εξάλλου, καθώς η ΤΝ συνέχισε την παρακολούθηση και αξιολόγηση της απόδοσης στον χώρο εργασίας εντάθηκαν οι ανησυχίες για τα δικαιώματα και την ιδιωτική ζωή των εργαζομένων.
Ο τομέας της εκπαίδευσης αγκάλιασε την ΤΝ ακόμη περισσότερο για εξατομικευμένες μαθησιακές εμπειρίες. Πλατφόρμες αξιοποίησαν την ΤΝ για να προτείνουν μαθήματα και να προσαρμόσουν το περιεχόμενο σε μαθητές, ενισχύοντας την εμπειρία μάθησης στο διαδίκτυο. Επιπλέον, τα εργαλεία αξιολόγησης που βασίζονται στην ΤΝ, στόχευσαν στη διατήρηση της ακαδημαϊκής ακεραιότητας στις διαδικτυακές εξετάσεις. Παράλληλα, πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα προσάρμοσαν τα προγράμματα σπουδών τους ώστε να περιλαμβάνουν μαθήματα ΤΝ και επιστήμης δεδομένων, προετοιμάζοντας τις μελλοντικές γενιές για μια αγορά εργασίας που επηρεάζεται από την αλματώδη πρόοδο αυτής της τεχνολογίας.
Η ΤΝ ήταν επίσης ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής το 2023. Οι πλατφόρμες μοντελοποίησης του κλίματος, αξιοποίησαν την ΤΝ για να βελτιώσουν τις κλιματικές προβλέψεις, βοηθώντας στις προσπάθειες μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Τα συστήματα διαχείρισης ενέργειας με γνώμονα την ΤΝ βελτιστοποίησαν την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια, συμβάλλοντας στους στόχους βιωσιμότητας.
Στον τομέα της υγείας, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος χάρη στην ΤΝ η οποία έφερε βελτιώσεις στις διαγνώσεις και οδήγησε στην ανακάλυψη νέων φαρμάκων. Διαγνωστικά εργαλεία με ΤΝ αύξησαν πχ σημαντικά τα ποσοστά ανίχνευσης καρκίνου. Επιπλέον, πλατφόρμες ανακάλυψης φαρμάκων που βασίζονται στην ΤΝ, επιτάχυναν τον εντοπισμό πιθανών θεραπευτικών μεθόδων.
Πιο αναλυτικά, με την μελέτη τεράστιων ποσοτήτων χημικών ενώσεων η ΤΝ μπόρεσε να επισπεύσει την ανακάλυψη νέων φαρμάκων αφού μπορεί να εντοπίζει εκείνες τις ενώσεις με τα πιθανά θεραπευτικά οφέλη και με τη βοήθεια αλγορίθμων να κάνει πρόβλεψη του ποσοστού επιτυχίας αυτών των ενώσεων. Παράλληλα, η ΤΝ μπορεί να εξατομικεύει τη θεραπεία, να βελτιώνει την ανάλυση της ιατρικής απεικόνισης, εντοπίζοντας απειλητικά για τη ζωή σημάδια πολύ πιο γρήγορα. Επίσης, ενισχύει και βελτιώνει την τηλεϊατρική.
Σύμφωνα όμως με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ΤΝ έχει μεν τη δυνατότητα να αλλάξει το τοπίο αλλά η ταχεία εξάπλωση της χωρίς την πλήρη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί θα μπορούσε να βλάψει τους ασθενείς. Ο ΠΟΥ δήλωσε ότι η ΤΝ υπόσχεται πολλά για την υγειονομική περίθαλψη, αλλά συνοδεύεται και από προκλήσεις, κυρίως όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και τη δυνατότητα εμπέδωσης των υφιστάμενων προβλημάτων.
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας συνέχισε το 2023 την πρόοδο που βασίζεται στην ΤΝ αφού εταιρείες συναλλαγών χρησιμοποίησαν αλγόριθμους για πιο ακριβείς αποφάσεις συναλλαγών. Εν τω μεταξύ, εργαλεία ανίχνευσης απάτης που βασίζονται σε τεχνητή νοημοσύνη, ενίσχυσαν την ικανότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να καταπολεμούν τις δόλιες συναλλαγές.
Οι λύσεις κυβερνοασφάλειας που βασίζονται στην ΤΝ απέκτησαν εξέχουσα θέση και το 2023 καθώς διάφοροι οργανισμοί και εταιρείες προσπαθούν να αμυνθούν έναντι των εξελισσόμενων απειλών. Μια πλατφόρμα που βασίζεται στην ΤΝ προσέφερε ανίχνευση και αντιμετώπιση απειλών σε πραγματικό χρόνο, ενισχύοντας την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.
Μεγάλη ήταν και η πρόοδος της ΤΝ στα αυτόνομα οχήματα και εταιρείες όπως η Tesla κυριάρχησαν. Το σύστημα Full Self-Driving (FSD) της Tesla έλαβε σημαντικές ενημερώσεις, φέρνοντάς το πιο κοντά στις δυνατότητες αυτόνομης οδήγησης χωρίς να παραβλέπονται τα προβλήματα και τα ατυχήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Την ίδια ώρα, τα ανθρωποειδή ρομπότ θα μπορούσαν να αρχίσουν να φαίνονται πιο χρήσιμα το επόμενο έτος. Μηχανικοί στην Tesla εργάζονται πάνω στο Optimus - ένα ανθρωποειδές ρομπότ και ελπίζουν ότι σύντομα θα κάνει βασικές εργοστασιακές εργασίες. Ο ιδρυτής της εταιρείας Ιλον Μασκ είπε ότι ο Optimus θα μπορούσε να εργαστεί σε ένα εργοστάσιο της Tesla το 2024.
Η Tesla έχει άφθονο ανταγωνισμό στον τομέα των ανθρωποειδών ρομπότ. Η Amazon δοκιμάζει ένα ανθρωποειδές ρομπότ στις αποθήκες της που ονομάζεται Digit. Το ρομπότ αυτό μπορεί να μετακινήσει, να πιάσει και να χειριστεί αντικείμενα με παρόμοιο τρόπο με τον άνθρωπο. Αναπτύχθηκε από την Agility Robotics, η οποία ελπίζει να παραδώσει ρομπότ Digit και σε άλλους πελάτες το επόμενο έτος.
Η τέχνη και η μουσική που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη κέρδισαν ευρεία προσοχή το 2023. Τα NFT που δημιουργήθηκαν από την τεχνητή νοημοσύνη, που προσφέρονται από εταιρείες αναστάτωσαν τον κόσμο της τέχνης, προκαλώντας προβληματισμούς σχετικά με τον ορισμό της τέχνης και της συγγραφής. Σε μια ομοσπονδιακή απόφαση στις ΗΠΑ καθορίστηκε ότι τα έργα τέχνης που δημιουργούνται από ΤΝ δεν μπορούν να προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.
Προειδοποιήσεις
Οι ηθικοί προβληματισμοί αλλά και οι προειδοποιήσεις για επικείμενο αφανισμό εντάθηκαν το 2023. Αίσθηση προκάλεσε δήλωση συμβούλου της βρετανικής κυβέρνησης ότι συστήματα ΤΝ θα είναι τόσο ισχυρά στο μέλλον ώστε να μπορούν «να σκοτώνουν πολλούς ανθρώπους». Εξήγησε ότι τέτοιου είδους απειλές για την ασφάλεια των ανθρώπων μπορούν να προκύψουν από τομείς της ΤΝ όπως οι κυβερνοεπιθέσεις ή η δημιουργία βιολογικών όπλων και είπε ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Ο Σαμ Άλτμαν, Διευθύνων Σύμβουλος της OpenAI, της εταιρείας που βρίσκεται πίσω από το ChatGPT, σημείωσε ότι στο άμεσο μέλλον η ΤΝ θα αποκτήσει «υπεράνθρωπες» ικανότητες. «Αναμένω ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αποκτήσει υπεράνθρωπη πειθώ πολύ πριν γίνει υπεράνθρωπη στη γενική νοημοσύνη», δήλωσε και πρόσθεσε ότι τέτοιες ικανότητες θα μπορούσαν να «οδηγήσουν σε πολύ περίεργα αποτελέσματα».
Εξάλλου, σε μια ανοικτή τους επιστολή 350 κορυφαία στελέχη στον τομέα της ΤΝ προειδοποίησαν για τον «κίνδυνο εξαφάνισης» τονίζοντας ότι ο μετριασμός του κινδύνου εξαφάνισης από την Τεχνητή Νοημοσύνη θα πρέπει να αποτελέσει παγκόσμια προτεραιότητα.
Καθηγητής στο Οξφορντ άγγιξε το θέμα της συνείδησης λέγοντας ότι η ΤΝ όσο ανθρωπόμορφη και εάν καταστεί, δεν έχει καμία ενσυναίσθηση.
«Οι άνθρωποι προσπάθησαν να αναζητήσουν τη συνείδηση στην τεχνητή νοημοσύνη» είπε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Μάικ Γούλντριτζ, προσθέτοντας ότι αυτό ήταν μια μάταιη προσπάθεια.
«Η τεχνητή νοημοσύνη, δεν έχει καμία ενσυναίσθηση, δεν έχει καμία συμπάθεια», τόνισε.
Προς την δημιουργία Παγκόσμιου Οργανισμού ΟΗΕ για την Τεχνητή Νοημοσύνη
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ανακοίνωσε το 2023 τη σύσταση ενός Συμβουλευτικού Σώματος για την Τεχνητή Νοημοσύνη με στόχο την μελέτη και την δημοσιοποίηση εκθέσεων που θα μπορούσαν να καθορίσουν τη μορφή ενός νέου Παγκόσμιου Οργανισμού του ΟΗΕ για την ΤΝ.
Το Συμβουλευτικό Σώμα δημοσίευσε μια πρώτη μελέτη όπου τάσσεται υπέρ της σύστασης ενός τέτοιου παγκόσμιου οργανισμού που θα εξετάσει τους κινδύνους που απορρέουν από την ανεξέλεγκτη χρήση της ΤΝ αλλά και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, τα Ηνωμένα Έθνη θα φιλοξενήσουν τη Σύνοδο Κορυφής του Μέλλοντος. Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για θέματα τεχνολογίας, Amandeep Gill, δήλωσε ότι, εάν υπάρχει πολιτική βούληση, η Σύνοδος Κορυφής θα ήταν η κατάλληλη στιγμή για τη δημιουργία ενός τέτοιου οργανισμού.
Το Συμβουλευτικό Σώμα τονίζει στην πρώτη του έκθεση την ανάγκη να δημιουργηθούν ρυθμιστικά πλαίσια, καθώς και μηχανισμοί επιτήρησης και αντιμετώπισης κρίσεων, που θα μπορούν να προσαρμόζονται άμεσα στις όποιες τεχνολογικές εξελίξεις.
Όπως σημειώνει στην πρώτη του έκθεση, αν και η ΤΝ υπάρχει εδώ και χρόνια, οι δυνατότητες που κάποτε ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς έχουν αναδυθεί με γρήγορο, πρωτοφανή ρυθμό.
«Η ΤΝ προσφέρει εξαιρετικές δυνατότητες προς όφελος του ανθρώπου , από επιστημονικές ανακαλύψεις που διευρύνουν τα όρια της ανθρώπινης γνώσης έως εργαλεία που βελτιστοποιούν τους πεπερασμένους πόρους και μας βοηθούν σε καθημερινές εργασίες. Θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι στη μετάβαση σε ένα πιο πράσινο μέλλον ή να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να αλλάξουν τη δημόσια υγεία και την εκπαίδευση. Οι ανεπτυγμένες χώρες με γήρανση του πληθυσμού θα μπορούσαν να την χρησιμοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού».
Ωστόσο, υπάρχουν και κίνδυνοι. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει τις προκαταλήψεις ή να επεκτείνει την επιτήρηση. Η ταχύτητα, η αυτονομία και η αδιαφάνεια των συστημάτων ΤΝ αμφισβητούν τα παραδοσιακά μοντέλα ρύθμισης.
Σημειώνει ακόμα η έκθεση μια νέα κούρσα εξοπλισμών ΤΝ ενώ αναφέρει ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος, ακόμα και αν η ανθρωπότητα αξιοποιήσει μόνο τις θετικές πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης, αυτές να περιοριστούν σε μια ‘λέσχη πλουσίων’.
«Τα σημερινά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης συγκεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό σε μια χούφτα κρατών, εταιρειών και ατόμων. Αυτή η τεχνολογία ζητά τη διακυβέρνηση, όχι απλώς για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και τους κινδύνους, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι αξιοποιούμε τις δυνατότητές της με τρόπους που δεν αφήνουν κανέναν πίσω» αναφέρουν τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την ΤΝ.
Το σίγουρο είναι ότι καθώς η ΤΝ εξελίσσεται, η ανθρωπότητα οφείλει να διασφαλίσει ότι θα αναπτύσσεται με ηθικό και υπεύθυνο τρόπο, με ανθρώπινη εποπτεία και ευθύνη.
Αυτό θα μας βοηθήσει να αξιοποιήσουμε πλήρως τη δυναμική της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ ταυτόχρονα θα ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους που συνδέονται με την ανάπτυξή της.
ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ακίνητα: Ανθεκτικό προπύργιο η Κύπρος για τους επενδυτές - Μια νομική ανάλυση