Υπάρχουν εργαλεία και πρακτικές στην αγορά, που θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τους κινδύνους που προκύπτουν από την αύξηση των τιμών των καυσίμων και των ρύπων, ωστόσο η ΑΗΚ ποτέ δεν τα χρησιμοποίησε. Όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου Μιχάλης Περσιάνης, τα εργαλεία αυτά δεν αποτελούν απλά βέλτιστες, αλλά και συνήθεις πρακτικές. Ωστόσο, ποτέ δεν τις χρησιμοποιήσαμε και έτσι το μόνο μέσο που έχει αυτή τη στιγμή η Αρχή έναντι των αυξήσεων των τιμών στη διεθνή αγορά, είναι να αυξήσει και η ίδια τις τιμές της.
Μιλώντας στο Σίγμα και στην εκπομπή Μεσημέρι και Κάτι, ο κ. Περσιάνης αναφέρθηκε σε δυο σημεία τα οποία έχει επισημάνει το Συμβούλιο όσον αφορά στον προϋπολογισμό της Αρχής για το 2024. Το πρώτο σημείο είναι ότι ο προϋπολογισμός δεν συνάδει με το αίτημα για αύξηση των τιμών. Στον προϋπολογισμό, γίνεται λόγος για μείωση των εσόδων από την πώληση ηλεκτρικού ρεύματος και την ίδια στιγμή ότι αυτός παραμένει πλεονασματικός. Επομένως, ανέφερε, παρατηρείται μια ασυνέπεια μεταξύ του αιτήματος για την αύξηση των τιμών και του προϋπολογισμού.
Το δεύτερο που σημειώνουμε λίγο πιο έντονα, πρόσθεσε ο κ. Περσιάνης, είναι ότι ενώ υφίστανται εδραιωμένα μέσα, εργαλεία και πρακτικές για την αντιστάθμιση του κινδύνου που αντιμετωπίζει η Αρχή σε σχέση με την αύξηση των τιμών, τόσο στους ρύπους, όσο και στα καύσιμα, εντούτοις κανένα από αυτά τα εργαλεία δεν έχει υιοθετηθεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο μόνος τρόπος που διαθέτει ο Οργανισμός για ν’ αντιμετωπίσει αυτές τις αυξήσεις είναι με την ανάλογη αύξηση των τιμών του.
Βλέποντας και παρατηρώντας άλλους αντίστοιχους οργανισμούς τόσο παραγωγής ηλεκτρισμού, όσο και άλλες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι εξαιρετικά ευάλωτες στην αύξηση των τιμών των καυσίμων, όπως είναι για παράδειγμα οι αεροπορικές εταιρείες, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν μέσα και εργαλεία για αντιστάθμιση αυτού του κινδύνου, τα οποία είναι πολύ καλά εδραιωμένα και αποτελούν όχι απλά βέλτιστη πρακτική, αλλά συνήθη πρακτική σε τέτοιες επιχειρήσεις και αυτά τα εργαλεία δεν έχουν αξιοποιηθεί καθόλου από την Αρχή.
Θέμα φόβου, όχι κόστους
Ερωτηθείς αν αυτό συμβαίνει επειδή ενδεχομένως η Αρχή θα πρέπει να καταβάλει κάποιο κόστος, ο κ. Περσιάνης σημείωσε ότι δεν είναι τόσο θέμα κόστους που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, όσο θέμα φόβου μήπως γίνει κάτι λάθος. Για παράδειγμα υπάρχει ο φόβος τι θα γίνει αν αγοράσουμε το καύσιμο για μελλοντική παράδοση και η τιμή συνεχίζει να πέφτει προτού ανεβεί. Ή τι θα γίνει αν αγοράσουμε ρύπους για μελλοντικές μας ανάγκες και η βραχυπρόθεσμη τιμή δεν ανεβεί αμέσως. Υπάρχουν πολλά εργαλεία στις διεθνείς αγορές για να γίνει σωστά κάτι τέτοιο. Υπάρχουν τα swaps. Η ΔΕΗ έχει μπει πολύ βαθιά στα swaps. Υπάρχουν επίσης τα παράγωγα από τα οποία μπορεί η Αρχή να αντισταθμίσει τους κινδύνους. Αυτά είναι συνήθη εργαλεία και πρακτικές που εμείς δεν τις κάναμε ποτέ.
Ένα παράδειγμα αρκετά χαρακτηριστικό είναι η πολιτική του buy as you pollute που αφορά στους ρύπους, όπου ενώ γνωρίζουμε ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται, δεν αγοράζονται εκ των προτέρων τέτοια δικαιώματα με αποτέλεσμα στον προϋπολογισμό να βλέπουμε τιμές τόσο για τα καύσιμα όσο και για τους ρύπους οι οποίες είναι σταθμισμένες στα δεδομένα του Απρίλη του 2023, κάτι που δεν είναι ρεαλιστικό, επισήμανε ο κ. Περσιάνης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Το κράτος μας δίνει πίσω δικά μας λεφτά» - 3 τρόποι που μας «τα παίρνει»