Του Αδάμου Αδάμου
Πιο ορατός από ποτέ είναι ο κίνδυνος ακύρωσης της Οδηγίας της ΕΕ για επαρκείς κατώτατους μισθούς, μετά την γνωμοδότηση του Κύπριου γενικού εισαγγελέα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), Νίκου Αιμιλίου, την περασμένη Τρίτη στη σχετική προσφυγή της Δανίας.
Στην ουσία ο κ. Αιμιλίου, που είναι από το 2021 ένας εκ των γενικών εισαγγελέων του ΔΕΕ στο Λουξεμβούργο, μετά την εξέταση της προσφυγής της Δανίας, προτείνει στους δικαστές την ακύρωση της σχετικής Οδηγίας στο σύνολό της, υιοθετώντας μέρος της επιχειρηματολογίας του Βασιλείου της Δανίας.
Η πρόταση του γενικού εισαγγελέα του ΔΕΕ δεν είναι δεσμευτική για τους δικαστές, ωστόσο, πάντα λαμβάνεται υπόψη. Η απόφαση του ΔΕΕ που θα κρίνει την τύχη της Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 2022, για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναμένεται σε δύο μήνες περίπου.
Και κυπριακό ενδιαφέρον
Γενικός εισαγγελέας ορίζεται για κάθε υπόθεση/προσφυγή που εξετάζεται από το ΔΕΕ, οι οποίοι αν και μέλη του δικαστηρίου, έχουν συμβουλευτικό κυρίως ρόλο και δεν συμμετέχουν στη λήψη απόφασης. Όμως, οι προτάσεις των γενικών εισαγγελέων του ΔΕΕ, εκ των οποίων και ο Νίκος Αιμιλίου που έτυχε να διοριστεί για την συγκεκριμένη υπόθεση που απασχολεί έντονα τον κοινωνικό διάλογο και στη χώρα μας, λαμβάνονται πάντοτε σοβαρά υπόψη και αποτελούν «οδηγό» για το Δικαστήριο της ΕΕ που ερμηνεύει το δίκαιο της Ένωσης.
Όπως αναφέρθηκε η συγκεκριμένη Οδηγία απασχολεί έντονα και την Κύπρο και εδώ και καιρό αποτελεί το κύριο επιχείρημα των συντεχνιών του τόπου για ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Πρόκειται συγκεκριμένα για την Οδηγία που καλεί, μεταξύ άλλων, τα κράτη μέλη να καταρτίσουν σχέδια δράσης σε περίπτωση που το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις είναι μικρότερο του 80%.
Εξαρχής αντιδράσεις
Οι νέες περιπέτειες της Οδηγίας, μετά την πρόταση που εξέδωσε την περασμένη Τρίτη ο κ. Αιμιλίου προστίθενται στις προκλήσεις που εξ αρχής αντιμετώπισε η πρωτοβουλία της ΕΕ καθώς αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στις σκανδιναβικές χώρες.
Στο ευρωπαϊκό δικαστήριο προσέφυγε τελικά το Βασίλειο της Δανίας, υποστηριζόμενο από το Βασίλειο της Σουηδίας, υποστηρίζοντας πως με την Οδηγία το Συμβούλιο και το κοινοβούλιο της ΕΕ παραβίασαν την αρχή της δοτής αρμοδιότητας και ενήργησαν κατά παράβαση του άρθρου 153, παράγραφος 5, της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ). Συγκεκριμένα υποστήριξαν ότι διατάξεις της Οδηγίας παρεμβαίνουν άμεσα στον καθορισμό του επιπέδου των αμοιβών στα κράτη μέλη και αφορούν το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, στοιχεία τα οποία εξαιρούνται από την αρμοδιότητα του νομοθέτη της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 153, παράγραφος 5, ΣΛΕΕ.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει και η πρόταση του κ. Αιμιλίου ο οποίος στην εκτενή του θέση και στο πλαίσιο ακρόασης των θέσεων όλων των πλευρών προτείνει όπως το ΔΕΕ ακυρώσει τη σχετική Οδηγία στο σύνολο της, για τον λόγο ότι δεν συνάδει με το άρθρο 153, παράγραφος 5, ΣΛΕΕ και, ως εκ τούτου, με την αρχή της δοτής αρμοδιότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 5, παράγραφος 2, της ΣΕΕ (της Συνθήκη της ΕΕ).
Στο πλαίσιο αυτό προτείνει επίσης το δικαστήριο να καταδικάσει σε δικαστικά έξοδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, όπως κι άλλες χώρες και εμπλεκόμενα μέρη στα οποία επετράπη να παρέμβουν στο πλαίσιο της διαδικασίας υπέρ του κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως το Βασίλειο του Βελγίου, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, η Ελληνική Δημοκρατία, το Βασίλειο της Ισπανίας, η Γαλλική Δημοκρατία, το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, η Πορτογαλική Δημοκρατία, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο κ. Αιμιλίου καλεί το ΔΕΕ να διατάξει την καταβολή δικαστικών εξόδων και από τη Σουηδία στην οποία επετράπη να παρέμβει υπέρ της Δανίας στο πλαίσιο της διαδικασίας.
Συναγερμός σε ΕΕ και Κύπρο
Η Οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην ΕΕ έπρεπε να υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη έως τις 15 Νοεμβρίου του 2024 και ήδη αρκετές χώρες της ΕΕ, η πλειοψηφία των χωρών, προχώρησε σε σχετικές ρυθμίσεις. Η Οδηγία δεν καθορίζει ένα ενιαίο επίπεδο κατώτατων μισθών, αλλά προτείνει πλαίσιο για αναθεώρησή τους με στόχο την ενίσχυση της επάρκειάς τους. Περαιτέρω προτείνει δράσεις για ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Η χώρα μας, όπως έγραψε ξανά το Economy Today, έχει ετοιμάσει σχετικό νομοσχέδιο το οποίο συζητήθηκε αρκετές φορές μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, δίχως ωστόσο ακόμα να προωθηθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου προκειμένου να κατατεθεί στη Βουλή, καθώς συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης, αλλά και διαφωνιών μεταξύ συντεχνιών και εργοδοτικών οργανώσεων.
Μάλιστα οι συντεχνίες με αφορμή την Οδηγία ζητούν επιτακτικά σχεδιασμό για την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ενώ οι εργοδοτικές οργανώσεις εκτιμούν πως δεν χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των προνοιών της Οδηγίας υποστηρίζοντας πως αυτές καλύπτονται από το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.
Με τις τελευταίες εξελίξεις και με πιο ορατό πλέον το ενδεχόμενο ακύρωσης της Οδηγίας από το ΔΕΕ, εκτιμάται πως τουλάχιστον μέχρι το πρώτο τρίμηνο φέτος δεν πρόκειται να υπάρξουν εξελίξεις επί του θέματος, αν και θεωρείται βέβαιο πως η κατάσταση όπως διαμορφώνεται θα απασχολήσει την πανσυνδικαλιστική σύσκεψη που φαίνεται να προγραμματίζεται από τις συντεχνίες του τόπου στο τέλος του μήνα.
Η νέα εξέλιξη, στο μεταξύ, μετά την πρόταση του κ. Αιμιλίου σήμανε συναγερμό όχι μόνο στο συνδικαλιστικό κίνημα του τόπου, αλλά και στις συντεχνίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Από ανάρτηση της ΣΕΚ στα ΜΚΔ προκύπτει ότι την περασμένη Πέμπτη συνεδρίασε εκτάκτως διαδικτυακά και η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC). Σύμφωνα με την ΣΕΚ, «η εκτελεστική επιτροπή της ETUC θέτει επιτακτικά την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών οι οποίες θα οδηγήσουν στη δυνατότητα εφαρμογής της Οδηγίας στην πράξη σε ό,τι αφορά την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων και συμπληρώνει πως πρώτο βήμα για την Κύπρο, η οποία συγκαταλέγεται στα έξι κράτη-μέλη που δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει την Οδηγία στην εθνική νομοθεσία, είναι να το πράξει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση». Αναφέρει ακόμα πως η ΣΕΚ ενώνει τη φωνή της με το υπόλοιπο συνδικαλιστικό κίνημα στην Ευρώπη στην κοινή προσπάθεια επίτευξης του στόχου για κάλυψη του συνόλου των εργαζομένων μέσα από συλλογικές συμβάσεις.
Σε ανακοίνωσή της εξάλλου, η ίδια η ETUC υπενθυμίζει πως το ΔΕΕ δεν είναι υπόχρεο να ακολουθήσει την άποψη του γενικού εισαγγελέα, συμπληρώνοντας πως αναμένει πως το δικαστήριο της ΕΕ τελικά θα επιβεβαιώσει την Οδηγία στο σύνολό της, βάσει και των νομικών απόψεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ, της Κομισιόν και της συντριπτικής πλειοψηφίας των κρατών μελών. Η ETUC υπενθυμίζει τέλος σε όλα τα κράτη μέλη όπως αναφέρει ότι η Οδηγία παραμένει σε ισχύ και πως πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο κάθε κράτους μέλους.
- Διαβάστε επίσης: Πόσα ενοικιάζονται σπίτια και διαμερίσματα κατά μέσο όρο στην Κύπρο