Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), κ. Χρίστος Μιχαηλίδης, σε συνέντευξή του στο Capital Today αναφέρεται στην ανάγκη υιοθέτησης ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου για την κυπριακή οικονομία. Εξηγεί, ακόμη, ότι οι προεδρικές εκλογές αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας και ανάχωμα ορθολογισμού, ενώ αναφέρεται στις σχέσεις των εργοδοτικών οργανώσεων με τις συντεχνίες και αναλύει με λεπτομέρεια πώς το ΓεΣΥ θα γίνει βιώσιμο. Απαντά, τέλος, στο κατά πόσον ισχύει το ότι η πλειοψηφία των μελών της ΟΕΒ είναι υποστηρικτές της όποιας λύσης του Kυπριακού.
Του Σωκράτη Ιωακείμ
Διαχρονικά η θέση των εργοδοτικών οργανώσεων είναι η ανάγκη υιοθέτησης ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου για την κυπριακή οικονομία. Εσείς πώς οραματίζεστε το νέο αυτό αναπτυξιακό μοντέλο;
Το 2017 έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για την οικονομία του τόπου, αφού πλέον έχουμε εξέλθει του Μνημονίου και της στενής επιτήρησης των δανειστών μας. Το γεγονός αυτό αφενός μας χαροποιεί, αφετέρου, όμως, μας γεμίζει με αισθήματα ευθύνης για τον σχεδιασμό και τον τρόπο διαχείρισης του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που θα πρέπει να διαμορφωθεί.
Το νέο αυτό μοντέλο θα πρέπει να περιλαμβάνει δραστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα, αλλά σήμερα προσκρούουν στη γραφειοκρατία, στις εξουσίες Αρχών και Υπουργείων, σε πολιτικές διαμάχες ή/και σκοπιμότητες, με αποτέλεσμα η χώρα να παραμένει στάσιμη και η οικονομία μη ανταγωνιστική. O επιχειρηματίας απαιτεί κράτος και πολιτικές ηγεσίες που να προτάσσουν το καλό του τόπου και να βρίσκουν λύσεις, για να πηγαίνει η χώρα μπροστά.
Πρέπει να προχωρήσουμε θαρραλέα με πρόταξη των κρίσιμων θεμάτων που σχετίζονται με την ενίσχυση του αναπτυξιακού βραχίονα, αλλά και τη διασφάλιση της αναπτυξιακής πολιτικής του κράτους. Επιθυμούμε ένα μοντέλο που θα έχει ως επίκεντρο τη δημιουργία ευνοϊκού και παραγωγικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στο οποίο θα κυριαρχούν οι προϋποθέσεις για καινοτομία και δημιουργικότητα. Ένα μοντέλο που θα αξιοποιεί την εξέλιξη της τεχνολογίας και το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας, να μπορεί να τη χρησιμοποιεί ακόμα και να την αναπτύσσει/ προσαρμόζει, σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας, των επιχειρήσεων και της οικονομίας. Ένα μοντέλο με συνετή, πειθαρχημένη και ισοζυγισμένη διαχείριση των δημοσιονομικών, με ξεκάθαρη εστίαση στην ανάπτυξη και στην ευημερία.
Τροχοπέδη για την ανάπτυξη οι επικείμενες εκλογές
Το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο θεωρείτε ότι αποτελεί κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά;
Οι οποιεσδήποτε εκλογές αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη και ανάχωμα ορθολογισμού. Η όποια εκλογική περίοδος, όμως, δεν πρέπει να αποτελεί άλλοθι για αναστολή ή επιβράδυνση ή διαφοροποίηση της μεταρρυθμιστικής ανάγκης ή ακόμα για αναβολή λήψης των αναγκαίων αποφάσεων για το καλό της οικονομίας του τόπου. Ακριβώς για τους πιο πάνω λόγους, από το βήμα της πρόσφατης ετήσιας γενικής συνέλευσης της ΟΕΒ, προτείναμε μορατόριουμ αυξήσεων, προσλήψεων και προαγωγών κατά τις προεκλογικές περιόδους, ώστε να αποφευχθούν αλόγιστες εξαγγελίες που θα πλήξουν την οικονομία μας.
Θέλω να πιστεύω ότι η κυβέρνηση, οι υποψήφιοι πρόεδροι και τα πολιτικά κόμματα, κατά την προεκλογική περίοδο, θα ενεργήσουν με υπευθυνότητα, χωρίς να λησμονούν τις μεγάλες θυσίες και το βαρύ τίμημα που κατέβαλε και συνεχίζει να καταβάλλει ο Κύπριος πολίτης, ο συνταξιούχος, ο εργαζόμενος και ο επιχειρηματίας, για να εξέλθουμε του Μνημονίου.
Δύσκολα διλήμματα
Τι απαντάτε σε όλους όσοι υποστηρίζουν πως οι εργοδότες εκμεταλλεύτηκαν την οικονομική κρίση, για να «πατήσουν» πάνω στις συλλογικές συμβάσεις των εργαζομένων;
Η άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων, καθώς και η αναγκαστική συμμετοχή των καταθετών για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος το 2013 έφεραν τις επιχειρήσεις μπροστά σε πολύ δύσκολα διλήμματα. Η μειωμένη οικονομική δραστηριότητα, η περιορισμένη ρευστότητα και η απώλεια των καταθέσεων οδήγησαν, δυστυχώς, πολλές επιχειρήσεις σε κλείσιμο και πολλούς συμπατριώτες μας στην ανεργία. Ο αγώνας των επιχειρήσεων εκείνην την περίοδο υπήρξε πραγματικά αγώνας ζωής και θανάτου.
Κατά τα τελευταία χρόνια, είχαμε μια πολύ παραγωγική συνεργασία με τις συντεχνίες, οι οποίες επέδειξαν πολύ υπεύθυνη στάση και μας βοήθησαν να διαχειριστούμε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, χωρίς να διασαλευθεί η εργατική ειρήνη. Ο στόχος για επιβίωση των επιχειρήσεων και διατήρηση όσο το δυνατόν περισσότερων θέσεων εργασίας ήταν κοινός. Σάς διαβεβαιώνω πως όσο σταθεροποιείται και βελτιώνεται η οικονομία, σε συνεργασία και πάλι με τις συντεχνίες, τις οποίες καλούμε να συνεχίσουν να επιδεικνύουν την ίδια υπεύθυνη στάση, θα καθίσταται δυνατή και η σταδιακή αποκατάσταση μισθών και ωφελημάτων. Η ευημερία των εργαζομένων και η ευημερία των επιχειρήσεων πάνε χέρι-χέρι.
ΓεΣΥ… υπό προϋποθέσεις
Σας είδαμε να αντιδράτε έντονα σε ό,τι αφορά στους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης για το ΓεΣΥ. Προσωπικά, έχω την εντύπωση ότι για σας η αποδοχή της πρότασης του Υπουργού Υγείας αποτελεί μίασμα. Όντως έτσι έχουν τα πράγματα;
Θέλω να είμαι απόλυτα ξεκάθαρος και δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω πως η ΟΕΒ επιθυμεί διακαώς την εισαγωγή το συντομότερο δυνατόν ενός βιώσιμου, λειτουργικού και ανταγωνιστικού συστήματος υγείας, το οποίο θα παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τους ασθενείς. Έμπρακτη απόδειξη τής θέσης μας είναι οι 235,000 εργαζόμενοι και τα εξαρτώμενά τους που διαθέτουν ιδιωτική ασφάλιση υγείας από τους εργοδότες τους – χωρίς μάλιστα να υπάρχει νομική υποχρέωση προς τούτο – ακριβώς γιατί δεν διαθέτουμε σχέδιο υγείας.
Εντούτοις, αγωνιούμε και αντιδρούμε, γιατί αναλογιζόμαστε το πόσο μεγαλεπήβολο, πολύπλοκο και δαπανηρό είναι το εγχείρημα του ΓεΣΥ. Εμείς δεν υποστηρίζουμε μόνο τα συμφέροντα ενός ή δύο κλάδων της οικονομίας, όπως κάποιοι αφήνουν να νοηθεί, αλλά τα συμφέροντα ολόκληρου του επιχειρηματικού κόσμου. Εάν το όλο οικοδόμημα του ΓεΣΥ τεθεί πάνω σε λανθασμένη βάση, μπορεί να καταρρεύσει, παρασύροντας μαζί του και την οικονομία. Η ΟΕΒ, βέβαια, παρά τις διαφωνίες της, συνεχίζει να υποβάλλει υλοποιήσιμες και συνετές εισηγήσεις στη βάση των υφιστάμενων σχεδιασμών.
Για παράδειγμα, άπαντες συμφωνούν πως πρέπει να ολοκληρωθεί η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων πριν από την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Τι νομίζετε ότι θα συμβεί, αν αύριο τα δημόσια νοσηλευτήρια δεν αυτονομηθούν οικονομικά, διοικητικά και λειτουργικά, δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τον ιδιωτικό τομέα και δημιουργούν συνεχώς ελλείματα; Από ποιου την τσέπη θα καλυφθούν αυτά τα ελλείμματα; Εμείς εισηγούμαστε το αυτονόητο. Να εφαρμοστεί πρώτα στην πράξη η αυτονόμηση, να επιβεβαιωθεί η υλοποίησή της από τους εμπειρογνώμονες που τη σχεδίασαν, και την επόμενη μέρα να ξεκινήσουν να γίνονται οι εισφορές.
Οικονομική ανάκαμψη εν μέσω προβλημάτων
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, σήμερα, οι κυπριακές επιχειρήσεις;
Παρά τη σταθεροποίηση που επιβεβαιώνεται από τα στατιστικά στοιχεία και τη βελτίωση των διαφόρων οικονομικών δεικτών αλλά και του επιχειρηματικού κλίματος γενικότερα, οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και εργάζονται σκληρά, για να επανακάμψουν πλήρως και να επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας.
Επιγραμματικά, οι κυριότερες προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν καθημερινά οι επιχειρήσεις μας είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η ανάγκη χρηματοδότησης, η μειωμένη ρευστότητα, η γραφειοκρατία, η ανεργία και άλλα. Σημειώνω, επίσης, την ανάγκη ρύθμισης του τρόπου καταβολής της ΑΤΑ στον ιδιωτικό τομέα που εκκρεμεί εδώ και καιρό, καθώς και την οριστική ρύθμιση των διευρυμένων ωραρίων λειτουργίας των καταστημάτων.
Σκληρή και συστηματική δουλειά
Aν είχατε ένα μαγικό ραβδί, τι θα αλλάζατε σήμερα στην κυπριακή οικονομία;
Είναι πάρα πολλά αυτά που θα μπορούσαν να αλλάξουν για ένα καλύτερο αύριο και μια θετικότερη προοπτική για την οικονομία μας. Οι κακές νοοτροπίες, κατάλοιπα των οποίων εξακολουθούμε να φέρουμε παρά το γερό χαστούκι που δεχθήκαμε το 2013, τα διάφορα κανονιστικά και ρυθμιστικά εμπόδια και γραφειοκρατικές διαδικασίες που παρακωλύουν την απρόσκοπτη άσκηση της επιχειρηματικότητας και εμποδίζουν την απελευθέρωση της δυναμικής του Κύπριου επιχειρηματία, όπως επίσης η πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής είναι μόνο μερικά από αυτά που θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Επειδή, όμως, όλα αυτά δεν μπορούν να αλλάξουν με ένα μαγικό ραβδί, η ΟΕΒ εργάζεται σκληρά και συστηματικά, για να βελτιώσει το επιχειρηματικό περιβάλλον, σε συνεργασία με όλους τους φορείς που είναι ταγμένοι στη δημιουργία ενός καλύτερου αύριο. Ο δρόμος του επιχειρείν έχει ακόμα πολλά εμπόδια, αλλά ο καθένας μας πρέπει να γίνει η αλλαγή που θέλουμε να δούμε.
Εμπορικοποίηση του λιμανιού
Σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις, το παράδειγμα με την εμπορικοποίηση του Λιμανιού της Λεμεσού, θεωρείτε πως τις έχει βάλει οριστικά στις ελληνικές καλένδες;
Πιστεύουμε ότι οι ημικρατικοί οργανισμοί πρέπει να εξυγιανθούν, αναδιαρθρωθούν και εκσυγχρονιστούν, για να μπορέσουν να προσφέρουν αναβαθμισμένα προϊόντα και υπηρεσίες, μέσα στο νέο ανταγωνιστικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Όσον αφορά στην εμπορικοποίηση του Λιμανιού της Λεμεσού, στην οποία αναφέρεστε, θεωρούμε ότι τα σοβαρά λειτουργικά προβλήματα με τις καθυστερήσεις, τα οποία παρατηρήθηκαν στο αρχικό στάδιο, κατά την ανάληψη τής διαχείρισής του από τους ιδιώτες επενδυτές, έχουν επιλυθεί σε μεγάλο βαθμό και έχει επέλθει η ομαλότητα. Ευελπιστούμε σύντομα να εξευρεθεί λύση και στο θέμα με τις ταρίφες που θα ικανοποιεί όλες τις πλευρές. Συνεπώς, ένα νέο εγχείρημα και μια μεγάλη αλλαγή θα πρέπει να αξιολογούνται σφαιρικά και σε βάθος χρόνου, χωρίς βεβιασμένα συμπεράσματα. Ας μην ξεχνούμε, άλλωστε, την ομολογουμένως πετυχημένη ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων μας.
Οπαδοί της λύσης
Τι απαντάτε σε όλους όσοι υποστηρίζουν πως η πλειοψηφία των Κυπρίων εργοδοτών είναι οπαδοί της όποιας λύσης για το Κυπριακό;
Η άποψη της ΟΕΒ είναι πως η επίλυση του κυπριακού προβλήματος θα είναι προς το συμφέρον της οικονομίας και πως σε μια επανενωμένη πατρίδα όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να λειτουργούν κάτω από ένα κοινό νομικό και φορολογικό πλαίσιο. Διατηρούμε, επίσης, καλές σχέσεις με τις αντίστοιχες τουρκοκυπριακές εργοδοτικές οργανώσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν εταίρους και συνεργάτες μας μετά τη λύση του κυπριακού προβλήματος.
Θέλω να διευκρινίσω πως η ΟΕΒ αποτελεί ανεξάρτητη, απολιτική και μη κομματικά ταυτισμένη εργοδοτική οργάνωση και δεν ασχολούμαστε με την πολιτική στο Κυπριακό. Αυτό είναι δουλειά των πολιτικών κομμάτων και των εκλεγμένων αντιπροσώπων του λαού. Επιμέρους, οι επιχειρηματίες - μέλη μας μπορούν να εκφράζουν τις προσωπικές τους απόψεις για το Κυπριακό και να διαφωνούν μεταξύ τους.
Ως ΟΕΒ στηρίζουμε κάθε διαδικασία για ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Στηρίξαμε και στηρίζουμε χωρίς προκατάληψη κάθε Πρόεδρο της Κυπριακής δημοκρατίας από το 1974 μέχρι σήμερα στις προσπάθειές του, για να εξευρεθεί μια βιώσιμη λύση. Η λύση που θα είναι αποδεκτή από τον κυπριακό λαό είναι η λύση που θα είναι αποδεκτή και από την ΟΕΒ.