Στην Κύπρο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, το κόστος στέγασης, είτε πρόκειται για ενοίκιο είτε για δόσεις δανείου, είναι πολύ υψηλό και συχνά ξεπερνά το 40% του εισοδήματος των ανθρώπων. Αυτό δημιουργεί σοβαρά οικονομικά προβλήματα για πολλές οικογένειες.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, έχει δημιουργηθεί μια ειδική επιτροπή (task force) που θα μελετήσει το πρόβλημα και θα προσπαθήσει να βρει λύσεις για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου.
Σημαντικό βήμα η σύσταση ης task force από την ΕΕ
Για το εν λόγω θέμα ο Πόλυς Κουρουσίδης Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων φιλοξενήθηκε στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» του Σίγμα.
Ο κ. Κουρουσίδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη σύσταση της ειδικής επιτροπής, τονίζοντας ότι η αναγνώριση του προβλήματος αποτελεί ένα θετικό βήμα. Επισήμανε ότι το ζήτημα της στέγασης απασχολεί ευρύτερα τους Ευρωπαίους, και δη τους νέους, και ότι στην Κύπρο, παρά την ύπαρξη οικογενειακής συνοχής και αλληλοβοήθειας, το πρόβλημα είναι υπαρκτό, αν και ενδεχομένως όχι στην ίδια έκταση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στην Κύπρο πολλά νοικοκυριά δαπανούν ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό, συχνά άνω του 40%, του συνολικού οικογενειακού τους εισοδήματος για την κάλυψη των στεγαστικών τους αναγκών. Ο όρος «κόστος στέγασης» δεν περιορίζεται μόνο στο ενοίκιο ή στις δόσεις αποπληρωμής στεγαστικού δανείου, αλλά συμπεριλαμβάνει επίσης μια σειρά από επιπλέον έξοδα, όπως η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και νερού, τα κοινόχρηστα και το ίντερνετ.
Η τιμή ενός σπιτιού είναι περίπου 7 φορές μεγαλύτερη από το ετήσιο εισόδημα της οικογένειας
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου έχει επισημάνει πολλές φορές την επιτακτική ανάγκη για μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική στεγαστική πολιτική. Η κυβέρνηση, όπως είπε, έχει υλοποιήσει διάφορα προγράμματα, αλλά απαιτείται μια πιο συντονισμένη προσέγγιση που να καλύπτει ένα ευρύτερο φάσμα αναγκών, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων, καθώς και των νέων.
Ένας δείκτης που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της προσιτής στέγασης είναι ο λόγος της μέσης τιμής πώλησης κατοικίας προς το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα. Ο κ. Κουρουσίδης σημείωσε ότι στην Κύπρο, αυτός ο δείκτης είναι υψηλότερος από το όριο που υποδεικνύει πρόβλημα, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη για λήψη μέτρων.
Ο κ. Κουρουσίδης μιλώντας με αριθμούς ανέφερε ότι η μέση τιμή ενός σπιτιού είναι περίπου 270.000 ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο εισόδημα μιας οικογένειας είναι περίπου 38.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή του σπιτιού είναι περίπου 7 φορές μεγαλύτερη από το ετήσιο εισόδημα της οικογένειας.
Ένας γενικός κανόνας είναι ότι αν η τιμή του σπιτιού είναι περισσότερο από 5 φορές το ετήσιο εισόδημα, τότε υπάρχει πρόβλημα προσιτότητας. Στην Κύπρο, αυτός ο αριθμός είναι 7, που σημαίνει ότι η αγορά κατοικίας είναι πολύ δύσκολη για τις περισσότερες οικογένειες.
Η αύξηση της προσφοράς αποτελεί μονόδρομο για τη μείωση των τιμών
Ο κ. Κουρουσίδης έχει επανειλημμένα τονίσει τη σημασία της αύξησης της προσφοράς κατοικιών για την αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης. Ωστόσο, υπάρχει μια φαινομενική αντίφαση, καθώς το κόστος στέγασης φαίνεται να είναι δυσανάλογο προς το οικογενειακό εισόδημα.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου δήλωσε ότι η αυξημένη ζήτηση συνδυάζεται με την περιορισμένη προσφορά. Ως εκ τούτου, η αύξηση της προσφοράς αποτελεί μονόδρομο για τη μείωση των τιμών.
Έχουν επισημανθεί τα προβλήματα με τον «Ιππόδαμο» και τις άδειες οικοδομής, ενώ ο αυτοέλεγχος εφαρμόζεται ήδη για περισσότερες μονάδες. Αυτά είναι θετικά μέτρα που μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της προσφοράς και, κατ' επέκταση, στη μείωση των τιμών.
Ποιες οι αρμοδιότητες της task force
Αναφορικά με τις αρμοδιότητες της task force, ο κ. Κουρουσίδης δήλωσε ότι δεν είναι ακόμη σαφές το εύρος των δράσεών της, ωστόσο, με βάση τους όρους εντολής που έχουν γίνει γνωστοί, η επιτροπή έχει ως στόχο να εξετάσει τρόπους για τη μείωση του κόστους στέγασης σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Μια πιθανή λύση θα ήταν η εισήγηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μη επιβολή ΦΠΑ σε νεόκτιστες οικοδομές που προορίζονται για ενοικίαση, που κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό στην Κύπρο, καθώς δεν μπορούμε να παρακάμψουμε την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τον ΦΠΑ.
Εναλλακτικά, η task force θα μπορούσε να προτείνει στην Κομισιόν τρόπους για να καταστεί η ενοικίαση πιο συμφέρουσα. Επιπλέον, θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα συνδυασμού δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων για την ανάπτυξη έργων με φορολογικά και πολεοδομικά κίνητρα, ώστε να διατεθούν ακίνητα στην αγορά με χαμηλότερο ενοίκιο.
Τέλος, θα μπορούσε να δοθεί εντολή από την ΕΕ στα κράτη μέλη να επενδύσουν σε συνεργασία με ιδιώτες για την κατασκευή κατοικιών.
Η λύση "αυτοέλεγχος" λειτουργεί για τον «Ιππόδαμο»
Καταληκτικά, ο κ. Κουρουσίδης αναφέρθηκε στο πρόβλημα με τις άδειες οικοδομής που εκδίδονται από τον «Ιππόδαμο», το οποίο έχει επιδεινώσει την κατάσταση στην αγορά ακινήτων. Ωστόσο, όπως είπε, η κατάσταση φαίνεται να βελτιώνεται τους τελευταίους μήνες. Έχει προταθεί η λύση του αυτοελέγχου για την έκδοση οικοδομικών αδειών, καθώς και η επαναφορά του μειωμένου ΦΠΑ για τις αιτήσεις που έχουν αποσυρθεί και υποβληθεί εκ νέου. Αυτό θα βοηθήσει τους πολίτες που έχουν ταλαιπωρηθεί από τις καθυστερήσεις και θα τους αποτρέψει από το να πληρώσουν επιπλέον φόρους.
Ελπίζεται ότι αυτές οι αλλαγές θα ισχύσουν και για τις μεσαίου ρίσκου αναπτύξεις, δηλαδή για 12 κατοικίες και 20 διαμερίσματα, οι οποίες θα υπόκεινται σε αυτοέλεγχο από την 1η Μαρτίου.
Διαβάστε επίσης: Πέφτουν τη Δευτέρα στο Κάιρο οι πρώτες υπογραφές για εκμετάλλευση κυπριακού Φ.Α.